Średniowieczne oraz nowożytne kroniki polskie; wykorzystanie innych materiałów źródłowych w narracji "Kroniki" Stefana Ranatowicza CRL (1617–1694)

Małgorzata Pęgier

doi:10.31648/ep.7205

Opublikowane: 2021-11-171

Nr XXII/2 (2021)

Średniowieczne oraz nowożytne kroniki polskie; wykorzystanie innych materiałów źródłowych w narracji "Kroniki" Stefana Ranatowicza CRL (1617–1694)

Małgorzata Pęgier

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.7205

Abstrakt

"Kronika" Stefana Ranatowicza CRL jest siedemnastowieczną historią zgromadzenia kanoników regularnych laterańskich kongregacji Bożego Ciała na Kazimierzu w Krakowie. Praca ta, oprócz żywotów kolejnych prepozytów klasztoru oraz historii zakonu zawiera również wiele notat rocznikarskich dotyczących ważnych wydarzeń historycznych, kulturalnych i społecznych traktujących głównie o wydarzeniach w Małopolsce, ale również odnoszących się do ważnych procesów i faktów ogólnopolskich. Jest to cenne źródło historyczne, szczególnie dla badaczy XVII w. Ranatowicz w swej Kronice opiera się bardzo często na różnorodnym materiale źródłowym, odwołuje się w swej relacji niejednokrotnie do średniowiecznych i nowożytnych kronik polskich, z których najbardziej wydawał się cenić dzieje Polski autorstwa Jana Długosza. Narracja Ranatowicza jest to już dziejopisarstwo nowożytne, oparte na selekcji materiału i krytyce źródła. Praca jest skonstruowana w sposób przemyślany i obfituje w wiele faktów chętnie wykorzystywanych w późniejszych latach przez innych historyków.

Słowa kluczowe:

historia, historiografia, piśmiennictwo, kroniki średniowieczne i nowożytne, narracja i metodologia historyczna

Inne teksty tego samego autora

Małgorzata Pęgier, Problem zarazy i klęsk żywiołowych w relacji Kroniki Stefana Ranatowicza CRL (1617–1694) , Echa Przeszłości: Nr XX/1 (2019)
Małgorzata Pęgier, Żywoty świętych polskich w relacji Kroniki księdza Stefana Ranatowicza CRL (1617-1694) , Echa Przeszłości: Nr XV (2014)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Pęgier, M. (2021). Średniowieczne oraz nowożytne kroniki polskie; wykorzystanie innych materiałów źródłowych w narracji "Kroniki" Stefana Ranatowicza CRL (1617–1694). Echa Przeszłości, (XXII/2), 103–122. https://doi.org/10.31648/ep.7205

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Acta Capituli Generalis Canonicorum Regularium Lateranensium, ABC, rkps b. sygn.
Google Scholar

Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 4 (1607-1642), ed. G. Zathey i H. Barycz, Kraków 1950.
Google Scholar

Baronius M., Vita, gesta et miracula Beati Stanislai Poloni, [w]: Ranatowicz S., Casimiriae civitatis.
Google Scholar

Barycz H., Barok, [w]: Historia nauki polskiej, t. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970.
Google Scholar

Barycz H., Szlakami dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w. XVI-XVIII, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1981.
Google Scholar

Bieniarzówna J., J.M. Małecki, Dzieje Krakowa. Kraków w wiekach XVI-XVIII, t. 2, Kraków 1984.
Google Scholar

Borkowska M., Łatanie pamięci, czyli rzecz o klasztornym kronikarstwie retrospektywnym, „Znak”, nr 480, 1995.
Google Scholar

Fijałek J., Historiografia kościelna w Polsce dawniej i dziś, Poznań 1925.
Google Scholar

Gorczyński M.A., Schema de Canonicis Regularibus Lateranensibus Congregationis Cracoviensis, [w]: Joannis de Nigra Valle, Genealogia Sancti et Apostolici Ordinis Canonicorum Regularium, Kraków 1707.
Google Scholar

Gorczyński M.A., Żywy wzór apostolskiey doskonałości. B[błogosławiony] Stanisław Kazimierczyk w sławney Akademii Krakowskiey Profesor y Świętey Teologii Bakałarz Zakonu Canonicor[um] Regular[ium] S[anctissimi] Salvatoris w Krakowie Teolog y Przeor, Kraków 1702.
Google Scholar

Grabski A.F., Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000.
Google Scholar

Kolak W., Ranatowicz [Ranathowicz] Stefan, PSB, t. XXX/4, 1986, s. 560.
Google Scholar

Kurbis B., Metody źródłoznawcze wczoraj i dziś, „Studia Źródłoznawcze”, t. 24, 1979, s. 93-96.
Google Scholar

Labuda G., Rozwój metod dziejopisarskich od starożytności do współczesności, cz. 1: Do schyłku XIX wieku, Poznań 2003.
Google Scholar

Łatak K., Archiwum klasztoru kanoników regularnych laterańskich w Krakowie, [w]: Historia. Archiwistyka. Informacja naukowa. Prace dedykowane profesorowi Bohdanowi Ryszewskiemu, red. M. Świgoń, Olsztyn 2009, s. 187-2004.
Google Scholar

Łatak K., Biblioteka kanoników regularnych laterańskich w Krakowie do końca XVI wieku, „Echa Przeszłości”, t. 3, 2002, s. 27-47.
Google Scholar

Łatak K., Ksiądz Stefan Ranatowicz CRL (1617-1694). Barokowy kronikarz i pisarz klasztorny, Kraków 2010.
Google Scholar

Łatak K., Zakon paulinów w kronice ks. Stefana Ranatowicza CRL, [w]: Veritati serviens. Księga Pamiątkowa ofiarowana ojcu profesorowi Januszowi Zbudniewkowi ZP, red. J. Dzięgielewski, T. Krawczak, K. Łatak, W. Wysocki, Warszawa 2009, s. 410-420.
Google Scholar

Łatak K., Życie codzienne mieszczan podkrakowskiego Kazimierza w XVII wieku w świetle kroniki ks. Stefana Ranatowicza CRL, [w]: Między barokiem a oświeceniem, s. 165-189.
Google Scholar

Łatak K., Nalbach S., Ze studiów nad kulturą umysłową, kanoników regularnych krakowskiej prepozytury Bożego Ciała w XVI i XVII wieku, Kraków 2009.
Google Scholar

Nakielski S., Miechovia sive Promptuarium Antiquitatum Monasterii Miechoviensis, Kraków 1634.
Google Scholar

Opisanie inkursyiey Swedów do Polskiey, y do Krakowa, [w]: Ranatowicz S., Casimiriae civitatis, BJ, rkps, sygn. 3742 III, k. 140-142.
Google Scholar

Pietrzkiewicz I., Biblioteka kanoników regularnych w Krakowie w XVI i XVII wieku, Kraków 2003.
Google Scholar

Pietrzkiewicz I., Kronika Marcina Golińskiego jako źródło historyczne, „Kraków-Lwów. Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wiek”, t. 7, Kraków 2005, s. 21-35.
Google Scholar

Ranatowicz S., Casimiriae civitatis, BJ, rkps, sygn.3742 III.
Google Scholar

Ranatowicz S., Exercicium concionum. Pro Dominicis et Festis totus Anni habitae et conscriptae. Anno Domini 1645. Die 28 Januarii. Pater Stephanus Ranothowic Canonicus Regularis Congregationis Lateranensis professus Cracoviensis, VUB, rkps sygn. F3-2155.
Google Scholar

Ranatowicz S., Jasna Pochodnia życia apostolskiego. Żywot świątobliwy Stanisława Kazimierczyka, Kraków 1660.
Google Scholar

Rok B., Studia z dziejów XVII i XVIII wieku, Wrocław 2003.
Google Scholar

Rożek M., Sekrety Krakowa. Ludzie-zdarzenia-idee, Kraków 2004.
Google Scholar

Serczyk J., Nowożytna historiografia. Przegląd najważniejszych kierunków i autorów, cz. 1: Od Renesansu do Oświecenia (XV-XVIII w.), Toruń 1975.
Google Scholar

Staropolski ogląd świata. Materiały z konferencji naukowej, red. B. Rok, F. Wolański, Toruń 2003.
Google Scholar

Szczygielski S., Tinecia seu Historia Monasterii Tinecensis, Kraków 1668.
Google Scholar

Urban W., Szkoła parafialna Bożego Ciała na Kazimierzu w Krakowie w pierwszej połowie XVI w. w świetle krakowskiego Archiwum Archidiecezjalnego, „Nasza Przeszłość”, 78: 1992, s. 385-389.
Google Scholar

Witkowska A., Nastalska J., Staropolskie piśmiennictwo hagiograficzne, Lublin 2007.
Google Scholar