Przegląd Psychologiczny

Bilewicz, M. (2024). Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości. Wydawnictwo WAM, ss. 336

Krzysztof Mudyń — 2024-12-31

Abstrakt

Sprawozdanie z XI Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Jakość życia w pracy i poza nią

Jakub Filipkowski — 2024-12-31

Abstrakt

Związki trybów schematu i temperamentu z nasileniem patologicznych cech osobowości w populacji nieklinicznej – badania wstępne

Julia Zaborowska — 2024-12-31

Cel: Zgodnie z teorią terapii schematu zarówno temperament, jak i tryby schematu odgrywają ważną rolę w procesie prawidłowego rozwoju i funkcjonowania jednostki. Celem badania było sprawdzenie związków między trybami schematu i temperamentem a liczbą objawów zaburzeń osobowości w populacji ogólnej. Skoncentrowano się na odpowiedzi na pytanie, jak tryby schematu w ujęciu terapii schematu i systemy temperamentalne, zdefiniowane w teorii wrażliwości na wzmocnienia, współwyjaśniają dysfunkcyjne objawy w populacji nieklinicznej. Założono, że zarówno biologiczne czynniki osobowościowe (temperament), jak i rozwinięte w toku dorastania mogą mieć istotny wpływ na obecność objawów zaburzeń osobowości.

Metoda: W analizie wykorzystano dane 43 osób, w wieku 19–33 lata, które wypełniły trzy kwestionariusze: wstępną adaptację Inwentarza trybów schematu (SMI) do oceny nasilenia trybów schematu, Kwestionariusz osobowości stworzony na podstawie teorii wrażliwości na wzmocnienia (RST–PQ) do pomiaru intensywności aktywności systemów temperamentalnych oraz Przesiewowy kwestionariusz osobowości (SCID–5–SPQ) dla oceny objawów zaburzeń osobowości. W celu próby odpowiedzi na postawione pytanie przeprowadzono regresję metodą najmniejszych cząstkowych kwadratów (PLSR) dla dziewięciu modeli odpowiadających poszczególnym zaburzeniom osobowości.

Wyniki: Analiza wykazała, że komponenty złożone z określonych konfiguracji trybów schematu oraz systemów temperamentalnych istotnie wyjaśniają objawy zaburzeń osobowości we wszystkich testowanych modelach. Model dla objawów zależnego zaburzenia osobowości osiągnął najwyższą wartość współczynnika R² i wyjaśniał 62% zmienności objawów.

Konkluzje: Uzyskane wyniki o charakterze wstępnym podkreślają znaczenie zarówno nabytych, jak i wrodzonych czynników w profilu patologicznych cech zaburzeń osobowości w populacji nieklinicznej, sugerując potrzebę dalszej weryfikacji i integracji obu perspektyw w diagnostyce i terapii.

Inteligencja emocjonalna a gotowość do podejmowania nieetycznych zachowań proorganizacyjnych (NZPO). Krótki raport z badań

Damian Grabowski — 2024-12-31

Cel: Celem badań było ustalenie zależności między inteligencją emocjonalną (IE) rozpatrywaną jako cecha a gotowością do podejmowania nieetycznych zachowań proorganizacyjnych (NZPO). Badania te miały uzupełnić brak istniejący w zakresie badań dotyczących związku inteligencji emocjonalnej z NZPO.

Metoda: Badania objęły 103 osoby pracujące w firmach na terenie całej Polski. Inteligencję emocjonalną (IE) zbadano za pomocą kwestionariusza do diagnozy poziomu IE zbudowanego przez Borkowską i współpracowników (2006). Gotowość do podejmowania NZPO zmierzono natomiast za pomocą polskiej wersji skali nieetycznych zachowań proorganizacyjnych (Grabowski i in., 2019).

Wyniki: Badania pokazały, że istnieje związek negatywny między IE a NZPO. Regulacja nastroju, percepcja emocji i empatia oraz wiedza i wgląd emocjonalny są negatywnie powiązane z gotowością do podejmowania NZPO. Regulacja nastroju oraz percepcja emocji i empatia jawią się ponadto jako predyktory obniżające gotowość do podejmowania NZPO, które wyjaśniają około 20% NZPO.

Wnioski: Badania dostarczyły istotnej wiedzy na temat związku pomiędzy IE a NZPO w grupie pracowników polskich. Można przypuszczać, że inteligencja emocjonalna (IE), a szczególnie regulacja nastroju oraz percepcja emocji i empatia są czynnikami zmniejszającymi gotowość do podejmowania NZPO.

Determinacja (grit), work-life balance i zaspokojenie potrzeb w pracy a kluczowe aspekty dobrostanu pracowników na przykładzie pracowników warszawskich korporacji

Marcin Kolemba — 2024-12-31

Cel: Celem badania było zweryfikowanie powiązań pomiędzy work-life balance (WLB), determinacją (grit) oraz zaspokojeniem potrzeb autonomii, kompetencji i więzi z innymi osobami w pracy a wybranymi aspektami dobrostanu pracowników polskich korporacji w okresie po pandemii COVID-19. Badanie miało na celu zrozumienie, jakie czynniki są powiązane z dobrostanem psychicznym pracowników w zmieniających się warunkach zawodowych.

Metoda: W badaniu wzięło udział 77 kobiet i 44 mężczyzn w wieku 19–68 lat, byli to pracownicy warszawskich oddziałów firm o charakterze korporacji. Badanie przeprowadzono przy użyciu Kwestionariusza Work-Life Balance – oceniającego równowagę pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym, Short Grit Scale – do pomiaru poziomu determinacji, Kwestionariusza „Kiedy jestem w pracy” – oceniającego zaspokojenie potrzeb autonomii, kompetencji i więzi z innymi ludźmi oraz Psychological Well-Being Scales – do pomiaru poziomu dobrostanu psychologicznego. Opracowując dane, wykorzystano analizę regresji wielozmiennowej oraz analizę korelacji rho Spearmana.

Wyniki: Analiza regresji wielozmiennowej wykazała, że istotnymi predyktorami dobrostanu pracowników były: determinacja (beta = 0,41; p < 0,001), zaspokojenie potrzeby relacji z innymi ludźmi (beta = 0,25; p < 0,001), work-life balance (beta = 0,21; p < 0,001) i zaspokojenie potrzeby autonomii (beta = 0,16; p < 0,05). Wykazano też związki analizowanych zmiennych z sześcioma aspektami dobrostanu mierzonymi skalą PWBS Ryff.

Konkluzja: Wyniki badania potwierdzają, że work-life balance, determinacja oraz zaspokojenie potrzeb autonomii, kompetencji i więzi z innymi ludźmi są istotnymi predyktorami dobrostanu psychologicznego pracowników polskich korporacji. W szczególności determinacja i work-life balance mogą mieć znaczący wpływ na poczucie spełnienia i satysfakcji zawodowej. Wyniki te podkreślają znaczenie tworzenia środowiska pracy, sprzyjającego osiąganiu równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym oraz wspierania indywidualnych potrzeb pracowników.

Wiara w mity psychologiczne wśród studentów – porównanie studentów psychologii i innych kierunków

Agata Adamczyk — 2024-12-31

Cel: Popularyzowanie niepopartych naukowo treści staje się coraz bardziej powszechne w dobie globalnego dostępu do Internetu. Identyfikacja i dowodzenie fałszywości mitów psychologicznych powinny być istotnym elementem edukacji osób kształcących się w kierunku zawodu psychologa. W poniższym badaniu sprawdzono, czy istnieją różnice w identyfikowaniu mitów psychologicznych między studentami psychologii i innych kierunków.

Metoda: W badaniu wzięło udział 331 osób, w tym 132 studentów psychologii i 199 studentów innych kierunków. Do określenia wiary w mity psychologiczne wykorzystano kwestionariusz stworzony na podstawie opracowania Lilienfelda i in. (2017), składający się z 17 stwierdzeń – 10 mitów i 7 faktów, których prawdziwość badani oceniali za pomocą ankiety internetowej. Wyniki analizowano z wykorzystaniem statystyki testu t-Studenta dla prób niezależnych.

Wyniki: Odpowiedzi ankietowanych wskazały na niewielką różnicę między średnimi poprawnych odpowiedzi wśród grup studentów psychologii a pozostałych kierunków wraz z umiarkowaną wielkością efektu.

Konkluzja: Wyniki potwierdziły hipotezę mówiącą, że studenci psychologii mniej wierzą w mity psychologiczne. Badanie pokazało jednak, iż błędna identyfikacja popularnych mitów psychologicznych wśród osób młodych jest powszechna i może świadczyć o potrzebie interwencji dydaktycznej.