Trajektorie zrównoważonego rozwoju ukraińskiego sektora transportu ukierunkowane na UE: porównanie z Polską
Olena Gorlova
Katedra Biznesu w Transporcie; Instytut Infrastruktury, Transportu i Mobilności; Szkoła Główna Handlowa w Warszawiehttps://orcid.org/0000-0003-2411-3977
Abstrakt
Badanie analizuje zrównoważony rozwój sektora transportu na Ukrainie w kontekście integracji kraju z UE. Celem jest ocena, w jaki sposób trajektorie zrównoważonego rozwoju transportu na Ukrainie odpowiadają trendom w UE-27, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. System wskaźników zrównoważonego transportu i mobilności został opracowany na podstawie podejścia metodologicznego SuM4All, które zapewnia kompleksowe i spójne ujęcie aspektów środowiskowych, ekonomicznych i społecznych. Badanie obejmuje trzy okresy: przed pandemią COVID-19, w czasie jej trwania oraz w okresie agresji Rosji przeciwko Ukrainie (2022–2023). Analiza porównawcza efektywności, powszechnego dostępu, bezpieczeństwa i wyników środowiskowych wykorzystuje oficjalne dane statystyczne Ukrainy, Polski, UE, OECD, Banku Światowego oraz krajowych stowarzyszeń zawodowych. Wyniki wskazują, że sektor transportowy Ukrainy jedynie częściowo podąża za trajektoriami UE. W szczególności wskaźniki powszechnego dostępu i efektywności wykazują tendencje odwrotne do obserwowanych w UE, podczas gdy bezpieczeństwo ruchu drogowego stopniowo się poprawia, lecz nadal pozostaje poniżej średniego poziomu UE. Wymiar środowiskowy wykazuje największy względny postęp, co może być związane z stopniowym spadkiem aktywności transportowej na Ukrainie. Wyniki mogą posłużyć do opracowania scenariuszy zrównoważonej i odpornej transformacji sektora transportu Ukrainy w integracji z UE.
Słowa kluczowe:
zrównoważony transport, rozwój sektora transportowego, Unia Europejska, Polska, UkrainaBibliografia
Annual European Union Greenhouse Gas Inventory 1990–2020 and Inventory Report 2022. (2022). European Environment Agency. Retrieved from https://www.eea.europa.eu/en/analysis/publications/annual-european-union-greenhouse-gas-1. Google Scholar
Bassani, A., Bjerde, A. M., Garcia Mora, A., & Lund, S. M. (2023). Private Sector Opportunities for a Green and Resilient Reconstruction in Ukraine: Synthesis Report (English) (Vol. 1). World Bank Group. Retrieved from https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099113510312314960. Google Scholar
Baum, R. (2021). Sustainable Development – A Modern Understanding of the Concept. Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, XXIII(2), 9-29. https://doi.org/10.22004/AG.ECON.324086. Google Scholar
Bianchini, M., Schleicher, M. J., & Wu, Y. (2019). Adapting regional development policy to future megatrends. In OECD Regional Outlook 2019: Leveraging Megatrends for Cities and Rural Areas. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264312838-en. Google Scholar
Bolengo, A., Charbit, C., Crook, J., Daniele, F., Gars, J., Haxton, P., Jung, T., Kleine-Rueschkamp, L., Lembcke, A. C., Matsumoto, T., McDonald, C., Piccinni, A., Romano, O., Sanabria, A., Tropp, H., & Veneri, P. (2019). Preparing regions for demographic and environmental transformations. In OECD Regional Outlook 2019: Leveraging Megatrends for Cities and Rural Areas. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264312838-en. Google Scholar
European Commission. (2023). Ukraine 2023 Report. Accompanying the document ‘Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions’. 2023 Communication on EU Enlargement policy. [Staff working document]. Retrieved from https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/a0f3eaa6-7eee-11ee-99ba-01aa75ed71a1. Google Scholar
European Commission. (2024). Ukraine 2024 Report. Accompanying the document ‘Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of Regions’. 2024 Communication on EU Enlargement policy. [Staff working document]. Retrieved from https://enlargement.ec.europa.eu/document/download/1924a044-b30f-48a2-99c1-50edeac14da1_en?filename=Ukraine%20Report%202024.pdf. Google Scholar
Del-Aguila-Arcentales, S., Alvarez-Risco, A., Jaramillo-Arévalo, M., De-la-Cruz-Diaz, M., & Anderson-Seminario, M. d. l. M. (2022). Influence of Social, Environmental and Economic Sustainable Development Goals (SDGs) over Continuation of Entrepreneurship and Competitiveness. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 8(2), 73. https://doi.org/10.3390/joitmc8020073. Google Scholar
EU transport in figures – Statistical pocketbook 2024. (2024). Publications Office of the European Union. https://doi.org/doi/10.2832/16593. Google Scholar
Giddings, B., Hopwood, B., & O’Brien, G. (2002). Environment, economy and society: fitting them together into sustainable development. Sustainable Development, 10(4), 187-196. https://doi.org/10.1002/sd.199. Google Scholar
Global Mobility Report 2022: Tracking Sector Performance. (2023). Sustainable Mobility for All. Retrieved from https://www.sum4all.org/sites/default/files/d7/global_mobility_report_2022_04052023_final.pdf. Google Scholar
Lin, D., & Cui, J. (2021). Transport and Mobility Needs for an Ageing Society from a Policy Perspective: Review and Implications. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(22), 11802. https://doi.org/10.3390/ijerph182211802. Google Scholar
Liu, X., Lovett, A., Dick, T., Rapik Saat, M., & Barkan Christopher, P. L. (2014). Optimization of Ultrasonic Rail-Defect Inspection for Improving Railway Transportation Safety and Efficiency. Journal of Transportation Engineering, 140(10), 04014048. https://doi.org/10.1061/(ASCE)TE.1943-5436.0000697. Google Scholar
Mobility Performance at a Glance: Country Dashboards 2020. (2020). Sustainable Mobility for All. Retrieved from https://www.sum4all.org/sites/default/files/d7/mobilityataglancereport-2020-spread-web.pdf. Google Scholar
Mobility Performance at a Glance: Country Dashboards 2022. (2022). Sustainable Mobility for All. Retrieved from https://www.sum4all.org/sites/default/files/d7/mobilityataglancereport-2022-pagebypage_web.pdf. Google Scholar
Modrzyńska, J., Szpak, A., & Willa, R. (2025). The concept of ‘building back better’ and the reconstruction of Ukraine and its cities. European Planning Studies, 33(1), 1-19. https://doi.org/10.1080/09654313.2024.2405960. Google Scholar
National Transport Strategy of Ukraine for the Period up to 2030. Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine of December 27, 2024, No. 1550, Revision on March 13, 2025. (2025). Verkhovna Rada of Ukraine. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1550-2024-п?lang=en#Text. Google Scholar
OECD. (2024). Towards sustainable transport in regions and cities. In OECD Regions and Cities at a Glance 2024. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/f42db3bf-en. Google Scholar
Poland’s National Inventory Document 2025: Greenhouse Gas Inventory 1988–2023. (2025). National Centre for Emission Management (KOBiZE); Institute of Environmental Protection – National Research Institute. Retrieved from https://www.kobize.pl/pl/fileCategory/id/16/krajowa-inwentaryzacja-emisji. Google Scholar
Report on Implementation of the Association Agreement between Ukraine and the European Union for 2024. (2025). Retrieved from https://eu-ua.kmu.gov.ua/wp-content/uploads/Zvit-Ugoda-pro-asotsiatsiyu-EN.pdf. Google Scholar
Thomas, P., Morris, A., Talbot, R., & Fagerlind, H. (2013). Identifying the causes of road crashes in Europe. Annals of advances in automotive medicine. Association for the Advancement of Automotive Medicine. Annual Scientific Conference, 57, 13-22. Retrieved from https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3861814/. Google Scholar
Transport of Ukraine 2023. (2024). State Statistics Service of Ukraine. Retrieved from https://www.ukrstat.gov.ua. Google Scholar
Ukraine – Fourth Rapid Damage and Needs Assessment (RDNA4): February 2022 – December 2024 (English). (2025). European Union, Nations, United, Government of Ukraine, World Bank, Washington. Retrieved from http://documents.worldbank.org/curated/en/099022025114040022. Google Scholar
Ukraine’s Greenhouse Gas Inventory Report 1990–2021. Annual National Inventory Report for Submission under the United Nations Framework Convention on Climate Change and the Kyoto Protocol. (2023). Ministry Environmental Protection and Natural Resources of Ukraine, Budget Institution “National Center for GHG Emission Inventory”. Retrieved from https://mepr.gov.ua/wp-content/uploads/2023/03/Kadastr 2023.pdf. Google Scholar
Vazyanau, A. (2024). Ageing together: the symbiosis of gendered elderly bodies and old vehicles in a Ukrainian city. Eurasian Geography and Economics, 65(3), 346-370. https://doi.org/10.1080/15387216.2023.2197925. Google Scholar
Vehicles in use – Europe 2018. (2018). European Automobile Manufacturers’ Association (ACEA). Retrieved from https://www.acea.auto/publication/report-vehicles-in-use-europe-2018/. Google Scholar
Vehicles in use – Europe 2021. (2021). European Automobile Manufacturers’ Association (ACEA). Retrieved from https://www.acea.auto/publication/report-vehicles-in-use-europe-january-2021/. Google Scholar
Vehicles in use – Europe 2022. (2022). European Automobile Manufacturers’ Association (ACEA). Retrieved from https://www.acea.auto/publication/report-vehicles-in-use-europe-2022/. Google Scholar
Vieira, J., Poças Martins, J., Marques de Almeida, N., Patrício, H., & Gomes Morgado, J. (2022). Towards Resilient and Sustainable Rail and Road Networks: A Systematic Literature Review on Digital Twins. Sustainability, 14(7060). https://doi.org/10.3390/su14127060. Google Scholar
Yannis, G., & Chaziris, A. (2022). Transport System and Infrastructure. Transportation Research Procedia, 60, 6-11. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2021.12.002. Google Scholar
Katedra Biznesu w Transporcie; Instytut Infrastruktury, Transportu i Mobilności; Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
https://orcid.org/0000-0003-2411-3977
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Każdy Autor składa oświadczenie, że praca nie była wcześniej publikowana (pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji) oraz nie narusza praw autorskich innych osób. Jednocześnie Autor przenosi na wydawcę wyłączne prawo wydania i rozpowszechniania tego utworu drukiem w formie zwartej publikacji czasopisma oraz w formie publikacji elektronicznej.
Czasopismo udostępnione jest na licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND
