Rozwój więziennictwa w Polsce do 1795 r.
Abstrakt
Zadaniem więzienia jest z jednej strony izolacja społeczna osób skazanych prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności, a z drugiej - ich resocjalizacja. Pojęcie system penitencjarny występuje zamiennie z określeniem więziennictwo, a jego definicje w istocie nie różnią się co do warstwy merytorycznej, akcentują jednak różne elementy tego systemu. Do XVII w. w prawie polskim istniało kilka form izolacji, w zależności od: osoby, wobec której miała być stosowana, sposobu wykonania, konsekwencji zastosowania (hańbiąca lub niehańbiąca), miejsca wykonywania. Kara więzienia znana jest w Polsce od XVII w., a od końca XVII w. stała się sankcją coraz częściej stosowaną, głównie w sądownictwie miejskim i dominalnym. Natomiast praca więźniów była sposobem odziaływania na więźniów, pełniąc różne funkcje, m.in. zapobiegania demoralizacji skazanych, ekonomiczne, edukacyjne, czy wychowawcze. Za pierwsze polskie więzienie uznaje się więzienie marszałkowskie, które powstało w 1776 r. w Warszawie, a Rada Nieustająca, powołana w 1775 r., była pierwszym organem centralnego wpływu na więziennictwo. III rozbiór i upadek Rzeczpospolitej przerwał rozpoczętą w dobie oświecenia kodyfikację przepisów karnych i tworzenie polskiego systemu penitencjarnego.
Słowa kluczowe:
system penitencjarny, historia więziennictwaBibliografia
Literatura Google Scholar
Kalisz T., Kara pozbawienia wolności na ziemiach polskich od XV do połowy XIX wieku, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2020, nr 3978 – Przegląd Prawa i Administracji”, z. 1–2. Google Scholar
Karyś J., Powstanie i rozwój instytucji więziennej oraz koncepcji resocjalizacji pracą w ujęciu historycznym, „Rocznik Polsko-Ukraiński” 2018, t. XX. Google Scholar
Śliwowski J., Prawo i polityka penitencjarna, Warszawa 1982. Google Scholar
Walczak S., Prawo penitencjarne. Zarys systemu, Warszawa 1972. Google Scholar
Warylewski J., Kara. Podstawy filozoficzne i historyczne, Gdańsk 2007. Google Scholar
Ziembiński S., Klasyfikacja skazanych, Warszawa 1973. Google Scholar
Źródła internetowe Google Scholar
Chronowska-Sioła E., Polityka penitencjarna w Polsce – wyzwania i zagrożenia dla funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej, https://www.ukw.edu.pl/download/65736/E._Chronowska-Sio%C5%82a,_rozprawa_doktorska.pdf. Google Scholar
Kołodziej J., Geneza i funkcjonowanie systemu penitencjarnego w Polsce, https://wspia.eu/media/ee0bbnuz/63-ko%C5%82odziej-jakub.pdf. Google Scholar
