Pojęcie oraz typy dóbr osobistych w świetle prawa polskiego
Jakub Bieranowski
Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0009-0000-0018-6050
Abstrakt
Dobra osobiste to wartości o charakterze niemajątkowym, mające szczególne znaczenie dla poszanowania godności i czci każdego człowieka, oddające jego przynależność psychiczną i fizyczną względem nich. Celem artykułu jest przedstawienie pojęcia oraz typów dóbr osobistych, które są uregulowane w Kodeksie cywilnym, Konstytucji RP oraz w ustawie o prawach autorskich i pokrewnych, a także w oparciu o praktykę sądową. Praca przedstawia dobra osobiste, takie jak: życie, zdrowie, nietykalność cielesną oraz integralność seksualną, wolność i swobodę sumienia, które dają możliwość zachowań zgodnych z wolą człowieka, wyrażania swoich poglądów oraz wyznawania religii. Kolejnym typem dóbr osobistych jest cześć, dobre imię i godność osobista, a także wizerunek, którego bez zgody nie można rozpowszechniać oraz nazwisko i pseudonim, stanowiące identyfikację jednostki. Praca prezentuje również inne dobra, takie jak tajemnica korespondencji czy nietykalność mieszkania. Wskazane dobra, uregulowane przez prawo, stanowią nieodzowne uprawnienia życia człowieka, a także przejawiają się w życiu codziennym oraz cechują się największą doniosłością w kontekście prawa do prywatności, dlatego zasługują one na szczególną uwagę.
Słowa kluczowe:
dobra osobiste, typy dóbr osobistych, naruszenie dóbr osobistych, polskie prawo cywilneBibliografia
Literatura Google Scholar
Barta J. (red.), Prawo autorskie, seria: System Prawa Prywatnego, t. 13, Warszawa 2017. Google Scholar
Dobosz I., Tajemnica korespondencji jako dobro osobiste oraz jej ochrona w prawie cywilnym, Kraków 1989. Google Scholar
Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga I. Część ogólna, Warszawa 2011. Google Scholar
Gniewek E. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2017. Google Scholar
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Warszawa 1957. Google Scholar
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 1–449(11), Warszawa 2016. Google Scholar
Lewandowska-Malec I. (red.), Dobra osobiste, 2017, Legalis. Google Scholar
Markiewicz R. (red.), Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, t. 2, Warszawa 2021. Google Scholar
Olejniczak A., Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2017. Google Scholar
Osajda K. (red.), Kodeks cywilny, t. 1, 2020, Legalis. Google Scholar
Osajda K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2023. Google Scholar
Pazdan M., Dobra osobiste i ich ochrona, [w:] M. Safjan (red.), Prawo cywilne – część ogólna, seria: System Prawa Prywatnego, t. 1, Warszawa 2012. Google Scholar
Piasecki K., Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Kraków 2003. Google Scholar
Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 1–44910, Warszawa 2015. Google Scholar
Pietrzykowski K. (red.), Komentarz Kodeks cywilny, t. 1, 2020, Legalis. Google Scholar
Pyziak-Szafnicka M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, Warszawa 2014. Google Scholar
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011. Google Scholar
Romańska M. (red.), Dobra osobiste i ich ochrona, Warszawa 2020, Legalis. Google Scholar
Safjan M. (red.), Prawo cywilne – część ogólna, seria: System Prawa Prywatnego, t. 1, Warszawa 2012. Google Scholar
Sobczak W., Wolność myśli, sumienia i religii. Poszukiwanie standardu europejskiego, Toruń 2013. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2023 r., poz. 1933 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2509 z pózn. zm.). Google Scholar
Orzecznictwo Google Scholar
Postanowienie SN z 8 maja 2014 r., sygn. akt V CSK 361/13, Lex nr 3381248. Google Scholar
Postanowienie SN z 27 marca 2018 r., sygn. akt III CZP 60/17, Lex nr 2468915. Google Scholar
Wyrok SN z 10 czerwca 1977 r., sygn. akt II CR 187/77, Lex nr 7947. Google Scholar
Wyrok SN z 23 maja 2002 r., sygn. akt IV CKN 1076/00, Lex nr 57208. Google Scholar
Wyrok SN z 19 listopada 2003 r., sygn. akt I PK 590/02, Lex nr 122882. Google Scholar
Wyrok SN z 6 kwietnia 2004 r., sygn. akt I CK 484/03, Lex nr 132396. Google Scholar
Wyrok SN z 15 czerwca 2005 r., sygn. akt IV CK 805/04, Lex nr 177221. Google Scholar
Wyrok SN z 21 marca 2007 r., sygn. akt I CSK 292/06, Lex nr 308851. Google Scholar
Wyrok SN z 19 listopada 2008 r., sygn. akt III CSK 171/08, Lex nr 584204. Google Scholar
Wyrok SN z 6 marca 2009 r., sygn. akt II CSK 513/08, Lex nr 738100. Google Scholar
Wyrok SN z 7 października 2009 r., sygn. akt III CSK 39/09, Lex nr 532155. Google Scholar
Wyrok SN z 15 października 2009 r., sygn. akt I CSK 72/09, Lex nr 533565. Google Scholar
Wyrok SN z 25 lutego 2010 r., sygn. akt V CSK 290/09, Lex nr 585904. Google Scholar
Wyrok SN z 21 kwietnia 2010 r., sygn. akt V CSK 352/09, Lex nr 584223. Google Scholar
Wyrok SN z 6 maja 2010 r., sygn. akt II CSK 640/09, Lex nr 598758. Google Scholar
Wyrok SN z 17 listopada 2010 r., sygn. akt I CSK 664/09, Lex nr 794967. Google Scholar
Wyrok SN z 19 listopada 2010 r., sygn. akt III CZP 79/10, Lex nr 612168. Google Scholar
Wyrok SN z 8 lipca 2011 r., sygn. akt IV CSK 665/10, Lex nr 1112886. Google Scholar
Wyrok SA z 5 listopada 2015 r., sygn. akt VI ACa 1506/14, Lex nr 1994427. Google Scholar
Wyrok SN z 16 listopada 2017 r., sygn. akt V CSK 81/17, Lex nr 2440468. Google Scholar
Wyrok SN z 6 lipca 2018 r., sygn. akt II CSK 234/17, Lex nr 2518903. Google Scholar
Wyrok SN z 24 lipca 2020 r., sygn. akt I CSK 673/18, Lex nr 3081269. Google Scholar
Uchwała SN z 16 lipca 1993 r., sygn. akt I PZP 28/93, Lex nr 3943. Google Scholar
Uchwała SN z 9 września 2008 r., sygn. akt III CZP 31/08, Lex nr 484767. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0009-0000-0018-6050
