Prawnokarne aspekty rozpijania małoletniego
Abstrakt
Problematyka alkoholizmu oraz spożywania alkoholu stanowi niezwykle istotnie zagadnienie społeczne. Spożywanie alkoholu wywołuje szereg niepożądanych skutków, prowadząc niejednokrotnie do nieodwracalnych zmian w ludzkim organizmie, zwłaszcza jeśli jest on spożywany przez osoby, które nie powinny mieć z nim nic wspólnego, a takimi osobami bezapelacyjnie są osoby małoletnie, które to podlegają wzmożonej ochronie prawnej. Ustawodawca w regulacjach Kodeksu karnego z 1997 r. dokonał penalizacji zachowania polegającego na rozpijaniu małoletnich. Celem artykułu jest przybliżenie problematyki związanej z aspektami rozpijania małoletnich. Wnioski powstałe w wyniku przeprowadzonej analizy przepisów Kodeksu karnego i innych aktów prawnych, zwłaszcza ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, kompleksowo normują problematykę rozpijania małoletnich zarówno w kontekście sprawcy czyn przestępnego, jak również samej ofiary mogącej ponieść odpowiedzialność prawną za spożywanie alkoholu przed uzyskaniem pełnoletności na gruncie prawa nieletnich.
Słowa kluczowe:
prawo karne, odpowiedzialność karna, alkohol, rozpijanie małoletnichBibliografia
Literatura Google Scholar
Bagan-Kurluta K., Komentarz do art. 10 k.r.o., [w:] M. Załucki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, 2023, Legalis. Google Scholar
Balicki A., Komentarz do art. 4, [w:] P. Drembkowski, G. Kowalski (red.), Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji. Komentarz, Warszawa 2023. Google Scholar
Borowski M., Kłosowska E., Alkoholizm jako rodzaj patologii społecznej, Płock–Wyszków 2010. Google Scholar
Borysiak W., Komentarz do art. 18 Konstytucji RP, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP, t. 1: Komentarz do art. 1–86, Warszawa 2016. Google Scholar
Czarnek P., Konstytucyjnoprawna ochrona dziecka, [w:] A. Grześkowiak, I. Zgoliński (red.), Prawo karne w ochronie praw dziecka, Bydgoszcz 2018. Google Scholar
Drela M., Pełna zdolność do czynności prawnych, [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Zarys prawa cywilnego, wyd. czwarte, Warszawa 2021. Google Scholar
Gadecki B., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] M. Banaś-Grabek, B. Gadecki, J. Karnat, Kodeks karny. Część szczególna. Art. 148–251. Komentarz, 2020, Legalis. Google Scholar
Gadecki B., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] B. Gadecki (red.), Kodeks karny. Art. 1–316. Komentarz, 2023, Legalis. Google Scholar
Gardocki L., Prawo karne, wyd. dwudzieste pierwsze, Warszawa 2019. Google Scholar
Grześkowiak A. (red.), Prawo nieletnich, Warszawa 2020. Google Scholar
Guzik-Makaruk E.M., Wojewoda E., Dziecko, nieletni, małoletni, młodociany, pełnoletni – podstawowe zagadnienia terminologiczne na tle systemu prawa, [w:] E.M. Guzik-Makaruk, V. Skrzypulec-Plinta, J. Szamatowicz (red.), Wybrane prawne i medyczne Google Scholar
problemy ginekologii dziecięcej, Białystok 2015. Google Scholar
Hypś S., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. siódme, Warszawa 2021. Google Scholar
Hypś S., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 1: Komentarz do artykułów 117–221, wyd. piąte, 2023, Legalis. Google Scholar
Hypś S., Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece, [w:] A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Prawo karne, wyd. siódme, Warszawa 2020. Google Scholar
Jodłowski J., Szewczyk M., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Google Scholar
Kodeks karny. Część szczególna, t. 2: Komentarz do art. 117–211a, wyd. piąte, Warszawa 2017. Google Scholar
Kamińska-Surówka K., Nieletni sprawca przemocy w rodzinie w świetle prawa i praktyki organów ścigania, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 47. Google Scholar
Konarska-Wrzosek V., Ochrona dziecka w polskim prawie karnym, Toruń 1999, s. 104. Google Scholar
Konarska-Wrzosek V., Penalizowane sposoby rozpijania małoletniego i problem skutkowości tego przestępstwa, [w:] J. Warylewski (red.), Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, seria: System Prawa Karnego, t. 10, wyd. drugie, 2016, Legalis. Google Scholar
Konarska-Wrzosek V., Szewczyk M., Przestępstwo rozpijania małoletniego – rodzajowy i indywidualny przedmiot ochrony, [w:] J. Warylewski (red.), Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, seria: System Prawa Karnego, t. 10, wyd. drugie, 2016, Legalis. Google Scholar
Kosonoga J., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. szóste, 2023, Legalis. Google Scholar
Krawiec G., Komentarz do art. 15 AlkU, [w:] G. Krawiec, Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Komentarz, 2021, Legalis. Google Scholar
Lachowski J., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. trzecie, Warszawa 2020. Google Scholar
Lachowski J., A. Marek, Prawo karne. Zarys problematyki, wyd. piąte, Warszawa 2021. Google Scholar
Marek A., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] idem, Kodeks karny. Komentarz, wyd. piąte, Warszawa 2010. Google Scholar
Marek A., Konarska-Wrzosek V., Prawo karne, wyd. dwunaste, Warszawa 2019. Google Scholar
Siwik Z., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. drugie, Warszawa 2010. Google Scholar
Smyczyński T., Andrzejewski M., Prawo rodzinne i opiekuńcze, wyd. dziesiąte, Warszawa 2020. Google Scholar
Soszyńska D., Alkohol a psychika, Warszawa 1980. Google Scholar
Stawarska-Rippel A., Komentarz do art. 10 k.r.o., [w:] M. Habdas, M. Fras (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2021. Google Scholar
Strzebniczyk J.F., Prawo rodzinne, wyd. piąte, Warszawa 2016. Google Scholar
Śledziewski A.D., Przestępstwo znęcania się w kontekście przemocy w rodzinie, Białystok 2016. Google Scholar
Wąsek A., Warylewski J., Komentarz do art. 208 k.k., [w:] A. Wąsek, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117–221, t. 1, wyd. czwarte, 2010, Legalis. Google Scholar
Wątroba M., Rodzina w świecie współczesnym, [w:] M. Howorus-Czajka, K. Kaczor, A. Wierucka (red.), Modele rodziny, Gdańsk 2011. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1359 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1360 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 969 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 165 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1138 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1419 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U. poz. 1700). Google Scholar
Orzecznictwo Google Scholar
Wyrok WSA w Łodzi z 31 sierpnia 2017 r., sygn. akt III SA/Łd 563/17, Legalis nr 1669324. Google Scholar
Uchwała SN (CI) z 9 czerwca 1976 r., sygn. akt VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7–8, poz. 86. Google Scholar
Wyrok SN – Izba Karna z 14 marca 2007 r., sygn. akt IV KK 472/06, Legalis nr 108247. Google Scholar
Wyrok SA w Katowicach – II Wydział Karny z 19 czerwca 2013 r., sygn. akt II AKa 162/13, Legalis nr 739383. Google Scholar
Postanowienie SN – Izba Karna z 17 kwietnia 2014 r., sygn. akt II KK 77/14, Legalis nr 998554 Google Scholar
Postanowienie SN – Izba Karna z 10 marca 2017 r., sygn. akt V KK 13/17, Legalis nr 1581155. Google Scholar
Wyrok SA w Katowicach z 18 marca 2004 r., sygn. akt II AKa 531/03, Legalis nr 70063. Google Scholar
Źródła internetowe Google Scholar
Alkoholizm w Polsce – statystyki, https://hh24.pl/alkoholizm/. Google Scholar
https://sjp.pwn.pl/szukaj/dostarcza%C4%87.html. Google Scholar
