Ustrój prezydencki w II Rzeczpospolitej w świetle Konstytucji kwietniowej z 1935 r.
Аннотация
Konstytucja kwietniowa z 23 kwietnia 1935 r. stanowiła zwieńczenie procesu ewolucji ustroju II Rzeczypospolitej, zapoczątkowanego wydarzeniami z maja 1926 r. Wiele środowisk i ugrupowań politycznych dostrzegało potrzebę reform i konieczność wzmocnienia władzy wykonawczej ze względu na stale pogarszającą się sytuację międzynarodową oraz niestabilność polityczną wewnątrz państwa. Konstytucja wprowadzała ustrój prezydencki. Formuła odpowiedzialności prezydenta: wobec Boga i historii określała jego naczelną pozycję wobec innych organów państwa. Sejm tracił realny wpływ na kształt i politykę rządu, arola parlamentu została ograniczona wyłącznie do funkcji ustawodawczej i kontrolnej wobec rządu. Cztery lata po uchwaleniu Konstytucji kwietniowej wybuchła II wojna światowa. Rzeczpospolita przestała istnieć, Konstytucja przetrwała, była podstawą dla funkcjonowania Prezydenta i Rządu Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie do 1990 r., będąc symbolem niepodległości i ciągłości państwa.
Ключевые слова:
: przewrót majowy 1926, Konstytucja kwietniowa, ustrój prezydenckiБиблиографические ссылки
Literatura Google Scholar
Ajnenkiel A., Konstytucje Polski 1791–1997, Warszawa 2001. Google Scholar
Bojko Ł., Kwestie prawno-ustrojowe w pracach nad konstytucją kwietniową z 1935 roku, „Acta Universitatis Wratislaviensis, Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2018, nr 40(2). Google Scholar
Kulesza W.T., Ustawa konstytucyjna z 23 kwietnia 1935 roku, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 2. Google Scholar
Marcinkiewicz M., O konstytucji kwietniowej raz jeszcze, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2018, nr 1(31). Google Scholar
Prokop K., Uprawnienia nadzwyczajne Prezydenta Rzeczypospolitej w świetle przepisów konstytucji kwietniowej z 1935 r., „Miscellanea Historico-Iuridica” 2019, nr 18(2). Google Scholar
Roszkowski W., Historia Polski 1914–2005, Warszawa 2006. Google Scholar
Skrzydło W., Ewolucja polskiego prawa konstytucyjnego w latach 1918–1945, [w:] W. Skrzydło (red.), Prawo konstytucyjne, Lublin 1994, s. 61–62. Google Scholar
Sobiech J., Pozycja ustrojowa Prezydenta Rzeczypospolitej oraz Prezydenta Republiki Portugalii na gruncie konstytucji z 1935 i 1933 r. – studium historyczno-komparatystyczne, „Studia Prawnoustrojowe” 2023, nr 62. Google Scholar
Szmyt A., Tryb zmiany konstytucji polskich z 1921 i 1935 roku – geneza, interpretacja, praktyka, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie” 2021, nr 17. Google Scholar
Tusiński P.A., Postępowanie ustawodawcze w Sejmie i w Senacie II Rzeczypospolitej 1919–1939. Prawo – zwyczaje – praktyka parlamentarna, Radom 2008. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz.U. z 1935 r., Nr 30, poz. 227). Google Scholar
Źródła internetowe Google Scholar
Korkuć M., Konstytucje polskie w ujęciu historycznym, https://www.prezydent.pl/prezydent/piec-lat-prezydentury-andrzeja-dudy/referendum-konsultacyjne/konstytucje-polskie-w-ujeciu-historycznym. Google Scholar
Uchwalenie tzw. noweli sierpniowej do Konstytucji, https://muzhp.pl/kalendarium/uchwalenie-tzw-noweli-sierpniowej-do-konstytucji. Google Scholar
