Rozszerzenie kwalifikacji ciężkiego uszczerbku na zdrowiu poprzez dostosowanie przepisów krajowych w zakresie okaleczenia żeńskich narządów płciowych
Kacper Kołodziejski
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0009-0006-5901-154X
Abstract
W dniu 15 sierpnia 2023 r. w polskim Kodeksie karnym wprowadzono nowelizację art. 156 § 1, która rozszerza kwalifikację ciężkiego uszczerbku na zdrowiu o „wycięcie, infibulację lub inne trwałe i istotne okaleczenie żeńskiego narządu płciowego”. Zmiana wynika z obowiązku implementacji konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet (Konwencja Stambulska), w szczególności jej art. 38. Nowe przepisy penalizują zarówno same zabiegi, jak i zmuszanie do ich wykonania, dostosowując polskie prawo do międzynarodowych standardów. W artykule prześledzono nowe przepisy, wskazując na ich związek z dotychczasowym ujęciem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w polskim prawie oraz uzasadnienie wprowadzenia zmian. Poruszono kwestię wycięcia, infibulacji i innych okaleczeń w kontekście klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia oraz przedstawiono trudności związane z interpretacją takich działań. Nowelizacja art. 156 § 1 pkt 3 k.k. podkreśla prawną odrębność przestępstw okaleczania żeńskich narządów płciowych, mimo że wcześniej mogły być kwalifikowane jako ciężki uszczerbek na zdrowiu. Zmiana zapewnia większą precyzję prawną oraz pełniejsze dostosowanie polskiego prawa do wymogów Konwencji stambulskiej. Krytycy wskazują jednak, że wprowadzenie nowych przepisów było zbędne w świetle istniejących regulacji.
Keywords:
prawo karne, Kodeks karny, okaleczanie żeńskich narządów płciowych, Konwencja StambulskaReferences
Literatura Google Scholar
Drajewicz D., Karalność infibulacji, ekscyzji, klitoridektomii oraz innego trwałego i istotnego okaleczenia żeńskiego narządu płciowego, „Prokuratura i Prawo” 2023, nr 12. Google Scholar
Jankowska-Prochot I., Zwalczanie procederu rytualnego okaleczania damskich narządów płciowych w polskim prawie karnym, „Prawo w Działaniu. Sprawy karne” 2024, nr 59. Google Scholar
Majewski J. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2024. Google Scholar
Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, 2024, Lex. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzona w Stambule dnia 11 maja 2011 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 961 oraz z 2021 r., poz. 844). Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1138 i 1726; t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 17). Google Scholar
Ustawa z dnia 20 stycznia 2020 r. o zmianie zakresu obowiązywania Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzona w Stambule dnia 11 maja 2011 r. (Dz.U. z 2021 r., poz.149). Google Scholar
Ustawa z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 289). Google Scholar
Orzecznictwo Google Scholar
Postanowienie SN z 9 października 2018 r., sygn. akt III KK 552/18, OSNKW 2019, Nr 2, poz. 9. Google Scholar
Postanowienie SN z 6 kwietnia 2022 r., sygn. akt V KK 695/21, Lex nr 3421904. Google Scholar
Wyrok SA w Warszawie z 13 października 2022 r., sygn. akt II AKa 282/22, Lex nr 3437241. Google Scholar
Źródła internetowe Google Scholar
Druk sejmowy nr 2515 z dnia 11 czerwca 2014 r. rządowy projekt ustawy o ratyfikacji konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzonej w Stambule dnia 11 maja 2011 r. Google Scholar
Druk sejmowy nr 2615 z dnia 19 września 2022 r. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Google Scholar
Słownik języka polskiego, hasło: infibulacja, https://sjp.pwn.pl/slowniki/infibulacja.html. Google Scholar
World Health Organization, Female genital mutilation, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/female-genital-mutilation. Google Scholar
World Health Organization, Guidelines on the management of health complications from female genital mutilation, https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/206437/9789241549646_eng.pdf?sequence=1. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0009-0006-5901-154X
