Proces resocjalizacji młodocianych przestępców a dążenie do zmiany w ich modelu komunikacji
Natalia Kozłowska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0009-0009-0021-1178
Abstract
Komunikacja jest kluczowym elementem funkcjonowania jednostki w społeczeństwie, a jej zaburzenia mogą prowadzić do wykluczenia społecznego i wzmacniania negatywnych wzorców zachowań. W środowisku penitencjarnym młodociani przestępcy adaptują specyficzny model komunikacji, który często opiera się na grypserze oraz innych nieformalnych formach porozumiewania się. W kontekście resocjalizacji istotne jest zrozumienie, w jaki sposób można modyfikować te wzorce, aby ułatwić skuteczne przystosowanie osadzonych do życia na wolności. Celem niniejszego opracowania jest analiza wpływu resocjalizacji na model komunikacji młodocianych przestępców oraz identyfikacja barier utrudniających ten proces. Przedstawiono znaczenie kompetencji komunikacyjnych w kontekście reintegracji społecznej oraz przedstawiono specyficzne cechy języka więziennego, które mogą utrudniać adaptację do życia poza murami zakładu karnego. Analiza wskazuje na to, że resocjalizacja może skutecznie wpływać na zmianę modelu komunikacji młodocianych przestępców, jednak jej efektywność zależy od czynników takich jak zaangażowanie osadzonych oraz jakość programów edukacyjnych. Długotrwała izolacja oraz przynależność do subkultur więziennych stanowią istotne przeszkody w procesie reintegracji. Brak badań dotyczących długoterminowych efektów resocjalizacji w zakresie komunikacji wskazuje na potrzebę dalszych analiz tego zagadnienia.
Parole chiave:
młodociany przestępca, resocjalizacja, komunikacja, subkultura więzienna, grypseraRiferimenti bibliografici
Literatura Google Scholar
Bańko M. (red.), Inny słownik języka polskiego, Warszawa 2000. Google Scholar
Ciosek M., Realny i idealny obraz samego siebie funkcjonariuszy Służby Więziennej, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 1993, nr 4–5. Google Scholar
Dobijański M., Kamiński A., Niedostosowanie społeczne nieletnich. Profilaktyka i resocjalizacja, Siedlce 2020. Google Scholar
Dubisz S. (red.), Wielki słownik języka polskiego, Warszawa 2018. Google Scholar
Gordon T., Wychowanie bez porażek w szkole, tłum. D. Szafrańska-Poniewierska, Warszawa 1998. Google Scholar
Kalinowski M., Struktura procesu resocjalizacji, [w:] B. Urban, J.M. Stanik (red.), Resocjalizacja, Warszawa 2008. Google Scholar
Kania K., Komunikacja społeczna w resocjalizacji, „Edukacja Humanistyczna” 2012, nr 1. Google Scholar
Kędziołka K., Determinanty przestępczości w Polsce. Analiza zależności z wykorzystaniem drzew regresyjnych, „Ekonomia. Rynek – Gospodarka – Społeczeństwo” 2016, nr 45. Google Scholar
Kosek-Nita B., Raś D. (red.), Kontakty z ludźmi „Innymi” jako problem wychowania, opieki i resocjalizacji, Katowice 2000. Google Scholar
Makowski A., Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja, Warszawa 1994. Google Scholar
Małek S., Prizonizacja w grupie mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 2009, nr 64–65. Google Scholar
Matusewicz C., Psychologia, Warszawa 1975. Google Scholar
Morawski J., Gestowe i mimiczne kody przestępców, „Problemy Kryminalistyki” 1965, nr 58. Google Scholar
Przybyliński S., Podkultura więzienna – wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej, Kraków 2006. Google Scholar
Rodasik R., Ćwiertnia E., Zatko J., Język podkultury więziennej – gwara, język migowy, tatuaż, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje” 2013. Google Scholar
Ruprecht M., Łaknę jak kania dżdżu kontaktów z normalnymi ludźmi, [w:] M. Niełaczna, J. Klimczak (red.), Dożywotni więźniowie. Najlepsi z najgorszych i źli stale, Warszawa 2022. Google Scholar
Stępniak K., Słownik gwar środowisk dewiacyjnych, Warszawa 1986. Google Scholar
Szaszkiewicz M., Tajemnice grypserki, Kraków 1997. Google Scholar
Woźniak W., Czynniki sprawcze zaburzonej komunikacji wśród więźniów, „Fides et Ratio” 2019, t. 38, nr 2. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 383). Google Scholar
Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U. z 2024 r., poz. 978). Google Scholar
Źródła internetowe Google Scholar
Guzik-Makaruk E.M., Wojewoda E., Dziecko, nieletni, małoletni, młodociany, pełnoletni – podstawowe zagadnienia terminologiczne na tle systemu prawa, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/13638/1/E_M_Guzik_Makaruk_E_ Google Scholar
Wojewoda_Dziecko_nieletni_maloletni.pdf. Google Scholar
Sokalski Z., Język migowy środowisk przestępczych, http://www.zielona-gora.po.gov.pl/index.php?id=26. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0009-0009-0021-1178
