Czynniki lokalizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych : perspektywa regionalna
Małgorzata Jaworek
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu SMagdalena Kuczmarska
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu SMarcin Kuzel
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w ToruniuRésumé
W artykule zaprezentowano wyniki trzech projektów badawczych dotyczących bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w województwie kujawsko-pomorskim. Zrealizował je zespół Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, odpowiednio w latach 2003-2004, 2011-2012, 2014-2016. Badania przeprowadzono na podstawie identycznej metody badawczej. Zakresem objęły jednocześnie jednostki samorządu terytorialnego województwa oraz zlokalizowane na jego terenie przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego. Wyniki tych badań pozwoliły na porównanie ocen czynników lokalizacji BIZ w obu grupach respondentów, wskazanie potencjalnych zmian ich postrzegania w czasie, a także skonfrontowanie sformułowanych wniosków z wynikami badań przeprowadzonych w kilku innych województwach Polski.
Mots-clés :
bezpośrednie inwestycje zagraniczne, BIZ, czynniki lokalizacyjne, rozwój regionalnyRéférences
Äthukorala P.-CH. 2009. Trends and Patters of Foreign Direct Investment in Asia: A Comparative Perspective. Margin: The Journal of Applied Economic Research, 3(4): 365-408.
Atrakcyjność inwestycyjna województw ipodregionów Polski. 2009. Ed. M. Nowicki. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski. 2015. Ed. M. Tarkowski. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
Bąk I., Matlegiewicz M. 2010. Przestrzenne zróżnicowanie atrakcyjności turystycznej województw w Polsce w 2008 roku. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Ekonomiczne Problemy Usług, 52: 57-68.
Bąk I., Szczecińska B. 2015. Ocena atrakcyjności turystycznej województw w Polsce. Folia Po- meranae Universitatis Technologiae Stetinensis, Oeconomica, 78: 5-16.
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim. 2012. Ed. W. Kara-szewski. Wydawnictwo TNOiK "Dom Organizatora", Toruń.
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim (stan, znaczenie dla gospodarki województwa, stymulanty i destymulanty napływu). 2005. Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w wybranych województwach Polski - analiza porównawcza. 2016. Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Bltzenis A. 2007. Determinants of Foreign Direct Investment: Evidence from Multinationals in the Post- Crisis Era of Bulgaria in the Late 1990s. Southeast European and Black Sea Studies, 7(1): 83-111.
Bloningen B.A. 1997. Firm-Specific Assets and Link between Exchanges Rates and Foreign Direct Investment. The American Economic Review, 87(3): 447-465.
Błuszkowski J., Garlicki J. 2003. Opinia inwestorów o społecznych i ekonomicznych warunkach działalności w Polsce. INDICATOR, Warszawa.
Charlton A., Davis N. 2007. Does Investment Promotion Work? The B.E. Journal of Economic Analysis & Policy, 7(1): 1-19.
Ciobanu M. 2015. Decisive Role of Proactive FDI Promotion Policies (FDI Promotion Agencies). The USV Annals of Economics and Public Administration, Vol. 15, Issue 2(22): 91-102.
Czaplewski L., Grzegorzewski A., Kujawka M. 2005. Stymulanty i destymulanty podejmowania przez inwestorów bezpośrednich inwestycji zagranicznych w województwie kujawsko-pomorskim. In: Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim (stan, znaczenie dla gospodarki województwa, stymulanty i destymulanty napływu). Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Demirbag M., Mirza H., Weir D.T.H. 1995. The Dynamics of Manufacturing Joint Ventures in Turkey and the Role of Industrial Groups. Management International Review, 35: 35-51.
Demirhan E., Masca M. 2008. Determinants of Foreign Direct Investment Flow to Developing Countries: A Cross-Sectional Analysis. Prague Economic Papers, 4: 356-369.
Dollar D., Hallward-Driemeier M., Mengistae T. 2005. Investment Climate and Firm Performance in Developing Economies. Economic Development and Cultural Change, 54(1): 1-31.
Dunning J.H. 1981. International Production and the Multinational Enterprise. Allen & Unwin, London.
Dunning J.H. 1993. Multinational Enterprises and the Global Economy. Addison-Wesley, Wokingham.
Dunning J.H. 2001. The Eclectic (OLI) Paradigm of International Production: Past, Present and Future. International Journal of the Economics of Business, 8(2): 173-190.
Dunning J.H. 2003. An Evolving Paradigm of the Economic Determinants of International Business Activity. In: Managing Multinationals in a Knowledge Economy: Economics, Culture (Advances in International Management, vol. 15). Eds. J.L.C. Cheng, M.A. Hitt. Emerald Group Publishing Limited, Bingley.
Dunning J.H. 2006. Towards a Paradigm of Development: Implication for the Determinants of International Business Activity. Transnational Corporations, 15(1): 173-227.
Dunning J.H., LuNDAN s.M. 2008. Multinational Enterprises and the Global Economy. Edward Elgar Publishing, Cheltenham-Northampton.
Gorynia M., Nowak J., Trąpczyński P., Wolniak R. 2015. Does Outward FDI by Polish Multinationals Support Existing Theory? Findings from a Quantitative Study. Economic and Business Review, 1(15), 4: 84-101.
Informacja o stanie środowiska województwa kujawsko-pomorskiego w 2016 roku. 2017. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
Jaworek M. 2013. Stymulanty i destymulanty aktywności inwestycyjnej polskich przedsiębiorstw za granicą. In: Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw za granicą - czynniki i skutki. Ed. W. Karaszewski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Jaworek M., Czaplewski L., Kuczmarska M., Kuzel M. 2016. Stymulanty i destymulanty podejmowania przez inwestorów zagranicznych inwestycji bezpośrednich w wybranych województwach Polski. In: Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w wybranych województwach Polski - analiza porównawcza. Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Johanson A. 2006. FDI Inflows to the Transition Economics of Eastern Europe: Magnitude and Determinants. The Royal Institute of Technology, Centre for Excellence for Studies in Science in Innovation, Working Paper, 59: 1-65.
Karaszewski W. 2001. Przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego w Polsce w latach 1990-1999 (miejsce w gospodarce kraju, czynniki i perspektywy rozwojowe). Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Mottaleb K.A., KALIRAJAN K.. 2010. Determinants of Foreign Direct Investment in Developing Countries: A Comparative Analysis. ASARC Working Paper, 13: 1-27.
Kogut B., Chang s.J. 1991. Technological Capabilities and Japanese Foreign Investment in the United States. The Review of Economics and Statistics, 73(3): 401-413.
LE Hoang BA Huyen. 2015. Determinant of Factors Affecting Foreign Direct Investment (FDI) Flow to Thanh Hoa Province in Vietnam. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 172: 26-33.
Lizińska W. 2012. Klimat inwestycyjny jako czynnik bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce (studium na poziomie układów terytorialnych). Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
Lizińska W. 2012. Zmiany motywów podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce. Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdańskiego, 31: 673-686.
Markusen J.R. 1995. The Boundaries of Multinational Enterprises and the Theory of International Trade. Journal of Economic Perspectives, 9(2): 169-189.
Morisset J. 2003. Does a Country Need a Promotion Agency to Attract Foreign Direct Investment? World Bank Policy Research Working Paper 3028, April.
Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce. 2005. PAIIIZ. Badanie przeprowadzone przez CBM INDICATOR. Warszawa.
Inwestorzy zagraniczni w Polsce. 1998. PAIZ. Badanie przeprowadzone przez INDICATOR. Warszawa.
Pike R., Dobbins R. 1981. Appraising the Foreign Investment Decision. Management Decision, 19(1): 11- 23.
Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do roku 2020. Plan modernizacji 2020+. 2013. Województwo Kujawsko- Pomorskie. Toruń.
Shukurov s. 2016. Determinants of FDI in Transition Economies: The Case of CIS Countries. Journal of International and Global Economic Studies, 9(1): 75-94.
Szałucka M., Szóstek A. 2012. Stymulanty i destymulanty podejmowania przez inwestorów zagranicznych inwestycji bezpośrednich w województwie kujawsko-pomorskim. In: Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim. Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo TNOiK "Dom Organizatora", Toruń.
Tatoglu E., Glaister K.W. 1998. An Analysis of Motives for Western FDI in Turkey. International Business Review, 7 (2): 203-230.
World Investment Report: Trends and Determinants. 1998. uNCTAD. United Nations, New York and Geneva.
Wells L.T., Wint A.G. 2000. Marketing a Country. Promotion as a Tool for Attracting Foreign Investment. Foreign Investment Advisory Service, Occasional Paper, 13.
Wilson M. 1990. Empirical Evidence of the Use of a Framework of Risk and Return in Capital Budgeting for Foreign Direct Investment. Managerial Finance, 16(2): 25-34.
Wilson R.T., Baack D.W., Baack D.. 2014. Foreign Direct Investment Promotion: Using Advertising to Change Attitudes and Behaviors. Managerial Management Journal, 24 (2): 108-123.
Wojtasiewicz L., Fojutowski Ł., Kalupa Ł, Pietrzykowski M., Szczepkowska-Fils, Ziomek A.2006. Rola zagranicznych inwestorów bezpośrednich w gospodarce Wielkopolski. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Centrum Badania Gospodarki Regionalnej, Poznań.
Atrakcyjność inwestycyjna województw ipodregionów Polski. 2009. Ed. M. Nowicki. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski. 2015. Ed. M. Tarkowski. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
Bąk I., Matlegiewicz M. 2010. Przestrzenne zróżnicowanie atrakcyjności turystycznej województw w Polsce w 2008 roku. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Ekonomiczne Problemy Usług, 52: 57-68.
Bąk I., Szczecińska B. 2015. Ocena atrakcyjności turystycznej województw w Polsce. Folia Po- meranae Universitatis Technologiae Stetinensis, Oeconomica, 78: 5-16.
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim. 2012. Ed. W. Kara-szewski. Wydawnictwo TNOiK "Dom Organizatora", Toruń.
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim (stan, znaczenie dla gospodarki województwa, stymulanty i destymulanty napływu). 2005. Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w wybranych województwach Polski - analiza porównawcza. 2016. Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Bltzenis A. 2007. Determinants of Foreign Direct Investment: Evidence from Multinationals in the Post- Crisis Era of Bulgaria in the Late 1990s. Southeast European and Black Sea Studies, 7(1): 83-111.
Bloningen B.A. 1997. Firm-Specific Assets and Link between Exchanges Rates and Foreign Direct Investment. The American Economic Review, 87(3): 447-465.
Błuszkowski J., Garlicki J. 2003. Opinia inwestorów o społecznych i ekonomicznych warunkach działalności w Polsce. INDICATOR, Warszawa.
Charlton A., Davis N. 2007. Does Investment Promotion Work? The B.E. Journal of Economic Analysis & Policy, 7(1): 1-19.
Ciobanu M. 2015. Decisive Role of Proactive FDI Promotion Policies (FDI Promotion Agencies). The USV Annals of Economics and Public Administration, Vol. 15, Issue 2(22): 91-102.
Czaplewski L., Grzegorzewski A., Kujawka M. 2005. Stymulanty i destymulanty podejmowania przez inwestorów bezpośrednich inwestycji zagranicznych w województwie kujawsko-pomorskim. In: Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim (stan, znaczenie dla gospodarki województwa, stymulanty i destymulanty napływu). Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Demirbag M., Mirza H., Weir D.T.H. 1995. The Dynamics of Manufacturing Joint Ventures in Turkey and the Role of Industrial Groups. Management International Review, 35: 35-51.
Demirhan E., Masca M. 2008. Determinants of Foreign Direct Investment Flow to Developing Countries: A Cross-Sectional Analysis. Prague Economic Papers, 4: 356-369.
Dollar D., Hallward-Driemeier M., Mengistae T. 2005. Investment Climate and Firm Performance in Developing Economies. Economic Development and Cultural Change, 54(1): 1-31.
Dunning J.H. 1981. International Production and the Multinational Enterprise. Allen & Unwin, London.
Dunning J.H. 1993. Multinational Enterprises and the Global Economy. Addison-Wesley, Wokingham.
Dunning J.H. 2001. The Eclectic (OLI) Paradigm of International Production: Past, Present and Future. International Journal of the Economics of Business, 8(2): 173-190.
Dunning J.H. 2003. An Evolving Paradigm of the Economic Determinants of International Business Activity. In: Managing Multinationals in a Knowledge Economy: Economics, Culture (Advances in International Management, vol. 15). Eds. J.L.C. Cheng, M.A. Hitt. Emerald Group Publishing Limited, Bingley.
Dunning J.H. 2006. Towards a Paradigm of Development: Implication for the Determinants of International Business Activity. Transnational Corporations, 15(1): 173-227.
Dunning J.H., LuNDAN s.M. 2008. Multinational Enterprises and the Global Economy. Edward Elgar Publishing, Cheltenham-Northampton.
Gorynia M., Nowak J., Trąpczyński P., Wolniak R. 2015. Does Outward FDI by Polish Multinationals Support Existing Theory? Findings from a Quantitative Study. Economic and Business Review, 1(15), 4: 84-101.
Informacja o stanie środowiska województwa kujawsko-pomorskiego w 2016 roku. 2017. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
Jaworek M. 2013. Stymulanty i destymulanty aktywności inwestycyjnej polskich przedsiębiorstw za granicą. In: Aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw za granicą - czynniki i skutki. Ed. W. Karaszewski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Jaworek M., Czaplewski L., Kuczmarska M., Kuzel M. 2016. Stymulanty i destymulanty podejmowania przez inwestorów zagranicznych inwestycji bezpośrednich w wybranych województwach Polski. In: Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w wybranych województwach Polski - analiza porównawcza. Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Johanson A. 2006. FDI Inflows to the Transition Economics of Eastern Europe: Magnitude and Determinants. The Royal Institute of Technology, Centre for Excellence for Studies in Science in Innovation, Working Paper, 59: 1-65.
Karaszewski W. 2001. Przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego w Polsce w latach 1990-1999 (miejsce w gospodarce kraju, czynniki i perspektywy rozwojowe). Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Mottaleb K.A., KALIRAJAN K.. 2010. Determinants of Foreign Direct Investment in Developing Countries: A Comparative Analysis. ASARC Working Paper, 13: 1-27.
Kogut B., Chang s.J. 1991. Technological Capabilities and Japanese Foreign Investment in the United States. The Review of Economics and Statistics, 73(3): 401-413.
LE Hoang BA Huyen. 2015. Determinant of Factors Affecting Foreign Direct Investment (FDI) Flow to Thanh Hoa Province in Vietnam. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 172: 26-33.
Lizińska W. 2012. Klimat inwestycyjny jako czynnik bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce (studium na poziomie układów terytorialnych). Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
Lizińska W. 2012. Zmiany motywów podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce. Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdańskiego, 31: 673-686.
Markusen J.R. 1995. The Boundaries of Multinational Enterprises and the Theory of International Trade. Journal of Economic Perspectives, 9(2): 169-189.
Morisset J. 2003. Does a Country Need a Promotion Agency to Attract Foreign Direct Investment? World Bank Policy Research Working Paper 3028, April.
Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce. 2005. PAIIIZ. Badanie przeprowadzone przez CBM INDICATOR. Warszawa.
Inwestorzy zagraniczni w Polsce. 1998. PAIZ. Badanie przeprowadzone przez INDICATOR. Warszawa.
Pike R., Dobbins R. 1981. Appraising the Foreign Investment Decision. Management Decision, 19(1): 11- 23.
Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do roku 2020. Plan modernizacji 2020+. 2013. Województwo Kujawsko- Pomorskie. Toruń.
Shukurov s. 2016. Determinants of FDI in Transition Economies: The Case of CIS Countries. Journal of International and Global Economic Studies, 9(1): 75-94.
Szałucka M., Szóstek A. 2012. Stymulanty i destymulanty podejmowania przez inwestorów zagranicznych inwestycji bezpośrednich w województwie kujawsko-pomorskim. In: Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskim. Ed. W. Karaszewski. Wydawnictwo TNOiK "Dom Organizatora", Toruń.
Tatoglu E., Glaister K.W. 1998. An Analysis of Motives for Western FDI in Turkey. International Business Review, 7 (2): 203-230.
World Investment Report: Trends and Determinants. 1998. uNCTAD. United Nations, New York and Geneva.
Wells L.T., Wint A.G. 2000. Marketing a Country. Promotion as a Tool for Attracting Foreign Investment. Foreign Investment Advisory Service, Occasional Paper, 13.
Wilson M. 1990. Empirical Evidence of the Use of a Framework of Risk and Return in Capital Budgeting for Foreign Direct Investment. Managerial Finance, 16(2): 25-34.
Wilson R.T., Baack D.W., Baack D.. 2014. Foreign Direct Investment Promotion: Using Advertising to Change Attitudes and Behaviors. Managerial Management Journal, 24 (2): 108-123.
Wojtasiewicz L., Fojutowski Ł., Kalupa Ł, Pietrzykowski M., Szczepkowska-Fils, Ziomek A.2006. Rola zagranicznych inwestorów bezpośrednich w gospodarce Wielkopolski. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Centrum Badania Gospodarki Regionalnej, Poznań.
Jaworek, M., Kuczmarska, M., & Kuzel, M. (2018). Czynniki lokalizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych : perspektywa regionalna. Olsztyn Economic Journal, 13(2), 153–165. https://doi.org/10.31648/oej.2768
Małgorzata Jaworek
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu S
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu S
Magdalena Kuczmarska
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu S
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu S
Marcin Kuzel
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Licence
An Author declares that his paper has not been published before (under the same or another title, or is a part of another publication) and does not infringe copyrights of other persons**. At the same time, the Author transfers to the Publisher the exclusive right to publish and to circulate this work in print in the form of a non-serial journal publication and in a form of an electronic publication.
The journal is available on Creative Common license CC-BY-NC-ND
