Konsekwencje zmniejszania się warstwy ozonowej dla zdrowia Polaków na przykładzie zachorowań na czerniaka skóry
Stanisław Wieteska
Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskimhttps://orcid.org/0000-0002-6578-9861
Małgorzata Jabłońska
Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzkihttps://orcid.org/0000-0003-1465-8818
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest obserwacja zachorowań na czerniaki skóry na terenie Polski. W opinii lekarzy dermatologów dostrzega się problem wzmożonego oddziaływania promieni słonecznych, a także nierozsądnego z nich korzystania. Skutkiem tego są liczne zachorowania na nowotwory skóry. Celem artykułu jest zasygnalizowanie zagrożenia, jakie niesie za sobą zmniejszanie się warstwy ozonowej na terenie Polski. W artykule zastosowano metodę badania polegającą na analizie danych statystycznych zachorowań na nowotwory skóry, wskazanie na dotychczasowe dostępne wyniki badań w tym zakresie. Z przeprowadzonych badań wynika, że w Polsce w latach 2007-2016 nastąpił prawie dwukrotny wzrost zachorowań na nowotwory skóry. Bardziej podatne na zachorowania są kobiety niż mężczyźni. Również radykalnie wzrasta liczba zgonów na czerniaka skóry. W artykule wskazano na konieczność podnoszenia świadomości zagrożeń oraz objęcia kosztów zachorowań przez ubezpieczenia na życie jako jedną z opcji ochrony zdrowia ubezpieczonych. Podniesiono także problem działalności prewencyjnej na gruncie produktów kosmetycznych promienioochronnych.
Słowa kluczowe:
warstwa ozonowa, zachorowania na nowotwory skóry, prewencjaBibliografia
Cader, A., Matusiak M., Janowski, J., Kajdos, Z. & Kaczmarek, J. (1995). Ocena współczynnika odbicia promieniowania ultrafioletowego dla skóry ludzkiej. Medycyna Pracy, 1, 33-38.
Ciszewska, M. (2000). Środowiskowe uwarunkowania raka skóry. Medycyna Środowiskowa, 3, 65-68.
Degórska, M., & Rojewska-Więch, B. (1982). Dziura ozonowa – zagrożenie czy przestroga? Przyroda Polska, 6, 12-13.
Dobrzyński M. (2007). Fundacja Ochrony Warstwy Ozonowej PROZON. Chłodnictwo, 1-2, 9-11.
Dziewulska-Łosiowa, A. (1989). Ozon w atmosferze. Warszawa: PWN.
Górski, M. (1997). Prawo międzynarodowe a ochrona warstwy ozonowej. Studia Prawno-Ekonomiczne,
LV, 79-90.
Jarosławski, J. (1993). Pomiary zawartości ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery w Bielsku. Przegląd Geofizyczny, 3-4, 255-259.
Kaczmarek, J., Jankowski, J., & Cader, A. (1998). Wzrost zachorowań na schorzenia skóry uwarunkowane
oddziaływaniem promieniowania ultrafioletowego. Prognoza dla Polski. Medycyna
Pracy, 4, 313-323.
Kolbarczyk, W.P. (2000). Poważne choroby. Miesięcznik Ubezpieczeniowy, styczeń, 47-48.
Kuncerowicz-Polak, B., & Purski, R. (2000). Wycofanie halonów a ochrona przeciwpożarowa.
Przegląd Pożarniczy, 10, 3-4.
Kurcz, L., & Steindel, M. (2009). Fluorowane gazy cieplarniane i substancje zubożające warstwę
ozonową. Certyfikacja, ocena kompetencji i szkolenia. Część I. Certyfikacja personelu i przedsiębiorstw.
Chłodnictwo, 1-2, 6-9.
Kuciel-Lisieska, G., Godlewski, J., Lisiecka-Tyszko, S., Lachowski, A., & Kaczmarska, G. (2011).
Analiza danych epidemiologicznych chorych na czerniaka leczonych w latach 1996-2007 w Warmińsko
Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie. Nowotwory. Journal of Onkology, 4, 344-348.
Latanowicz, L., & Latosińska J.N. (2000). Promieniowanie ultrafioletowe a środowisko. Zielona Góra: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. T. Kotarbińskiego, p. 99-102.
Latanowicz, L., & Latosińska, J.N. (2012). Promieniowanie UV w środowisku. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN, p. 205-215.
Lityńska, Z. (1992). Problem zaniku warstwy ozonowej. Gazeta Obserwatora IMGW, 1-3, 5.
Pastuszka, M. (2010). Zwiększone ryzyko wystąpienia pierwotnych nowotworów złośliwych (skóry i narządów wewnętrznych) u pacjentów z czerniakiem lub rakiem skóry w wywiadzie. Dermatologia Praktyczna, 3, 58-62.
Peyron, J.L., Raison-Payron, N., Meynadier, I., Moyal, D., Rougier, A., & Hourseau, C. (1999).
Zapobieganie pokrzywce świetlnej przy pomocy ekranów słonecznych o szerokim spektrum i określenie wskaźnika protekcji pokrzywki świetlnej (Solar Urticaria Protection Factor – SUPF). Postępy Dermatologii, XVI, 347-350.
Prawna ochrona warstwy ozonowej. (2004). Gazeta Obserwatora IMGW, 4, 6.
Purski, R. (2005). Diabeł a dziura ozonowa. Gazeta Obserwatora IMGW, 6, 4-6.
Purski, R. (2007). Ochrona warstwy ozonowej. Środowisko, 11, 13, 14.
Stan warstwy ozonowej nad Polską. (1993). Gazeta Obserwatora IMGW, 2-3, 9, 10.
Encyklopedia PWN. Retrieved from https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/ozonosfera.html.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 16 sierpnia 2004 r. w sprawie programów kursów, przeprowadzania egzaminów oraz wzoru świadectwa kwalifikacji w zakresie substancji kontrolowanych.
DzU z 2004 r., nr 195, poz. 2009 ze zm.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 16 sierpnia 2004 r. w sprawie kontroli szczelności urządzeń i instalacji zawierających substancje kontrolowane. DzU z 2004 r., nr 195, poz. 2008 ze zm.
Ustawa z 2 marca 2001 r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową. DzU nr 52, poz. 537.
Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową. DzU nr 121,
poz. 1263 ze zm.
Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim
https://orcid.org/0000-0002-6578-9861
Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0003-1465-8818
Licencja
Każdy Autor składa oświadczenie, że praca nie była wcześniej publikowana (pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji) oraz nie narusza praw autorskich innych osób. Jednocześnie Autor przenosi na wydawcę wyłączne prawo wydania i rozpowszechniania tego utworu drukiem w formie zwartej publikacji czasopisma oraz w formie publikacji elektronicznej.
Czasopismo udostępnione jest na licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND
