Carolina Beatriz Ângelo (1878–1911): A visionary Portuguese woman who fought for women's rights at the beginning of the 20th century
Cristina C. Vieira
University of Coimbra, Faculty of Psychology and Education Sciences; University of Algarve, Centre for the Research on Adult Education and Community Intervention (CEAD), Portugalhttps://orcid.org/0000-0002-9814-1076
Abstrakt
W niniejszym artykule przedstawiono sylwetkę pionierskiej Portugalki, która na początku XX wieku walczyła o prawa kobiet. Carolina Beatriz Angelo (1878–1911) była lekarką, pierwszą kobietą chirurgiem i pierwszą kobietą, która uzyskała prawo głosu. Wynikało to z faktu, że była wdową, a ustawa z 1911 r. nie określała, że prawo głosu przysługuje wyłącznie mężczyznom będącym „głowami rodziny”. Poprzez swoją pracę jako ginekolożka i zaangażowanie w ruch prodemokratyczny, walczyła o prawa polityczne i społeczne kobiet w swoich czasach. W biednym, analfabetycznym kraju wyprzedzała swoje czasy i napotykała przeszkody w swojej działalności z powodu zawirowań politycznych. Jej przykład, jako profesjonalistki i aktywistki z uprzywilejowanej klasy społecznej, jednocześnie nie zapominającej o najbiedniejszych i najmniej wykształconych kobietach, miał fundamentalne znaczenie dla ruchu kobiecego w Portugalii od początku XX wieku. Jednak po ustanowieniu reżimu dyktatorskiego w 1926 r., który trwał do Rewolucji Goździków w kwietniu 1974 r., napotkała znaczny opór. Dziedzictwo tej kobiety inspiruje feministyczne działania polityczne różnych grup kobiet w dzisiejszych czasach. Te zbiorowe działania są tym bardziej pilne, że również w Portugalii nasilają się ruchy radykalne i populistyczne, zagrażające niezbywalnym prawom, które uważaliśmy za niepodważalne.
Słowa kluczowe:
Carolina Beatriz Ângelo, prawa kobiet w Portugalii, aktywizm na rzecz praw politycznych i społecznych, edukacja dorosłych, ruch sufrażystek, Pierwsza Republika PortugalskaBibliografia
Arendt, H. (2010). A condição humana (11. ed.). Forense Universitária. Google Scholar
Barroso, M. S. (2025). Carolina Beatriz Ângelo and Adelaide Cabete – Pioneer Medical Doctors. JSCMed, 169 (01), 64-67. https://doi.org/10.57849/ulisboa.fm.jscml.0000008.2025 Google Scholar
Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital. In J. Richardson (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (pp. 241-258). Greenwood. https://www.marxists.org/reference/subject/philosophy/works/fr/bourdieu-forms-capital.htm Google Scholar
Esteves, J. (1998). As origens do sufragismo português: A primeira organização sufragista portuguesa, a Associação de Propaganda Feminista (1911-1918). Editorial Bizâncio. Google Scholar
Esteves, J. (2004). Carolina Beatriz Ângelo (1878-1911). Faces de Eva, 11. Available at: http://www.fcsh.unl.pt/facesdeeva/eva_arquivo/revista_11/eva_arquivo_numero11_j.html Google Scholar
Esteves, J. (2007). Os anos 20: a afirmação de uma nova geração de feministas. In L. Amâncio, M. Tavares, T. Joaquim, & T. S. Almeida (Orgs), O longo caminho das mulheres. Feminismos 80 anos depois (pp. 74-89). D. Quixote. Google Scholar
Ferraz, J. M. (1975). O desenvolvimento socioeconómico durante a Primeira República (1910-26), Análise Social, XI, 42-43, 454-471. Google Scholar
Ferreira, V. (2001). Estudos sobre as mulheres em Portugal. A construção de um novo campo científico. ex aequo, 5, 9-25. Google Scholar
Lousada, I. (2012). Carolina: por entre os itinerários da memória e da ciência. Gaudium Sciendi (2), 102–111. https://doi.org/10.34632/gaudiumsciendi.2012.2562 Google Scholar
Machado, Ch., Vieira, C. C., Nunes, M. L., & Fialho, L. (2023). Sufrágio Feminino e Feminismo na Imprensa Brasileira da Parahyba, 1913-1933: Rebeldia ou Conformação? Ler História, 82, 195-216. https://doi.org/10.4000/lerhistoria.12220 Google Scholar
Madden, D. (2018). Historical Context in Portugal. In S. Bermúdez and R. Johnson (Eds.), A New History of Iberian Feminisms (pp. 199-203). University of Toronto Press. Google Scholar
Ostrouch-Kamińska, J., & Vieira, C. C. (2016). Gender sensitive adult education: Critical perspective. Revista Portuguesa de Pedagogia, 50(1), 37-56. Google Scholar
Roseira, M. B. (2012). Mulheres livres. A Esfera dos Livros. Google Scholar
Ruy, J. (2016). Carolina Beatriz Ângelo. Pioneira na cirurgia e no voto. Âncora Editora. Google Scholar
Silva, R. T. (2005). Carolina Beatriz Ângelo (1878-1911). Coleção Fio de Ariana nº 2. CIG. Google Scholar
Vieira, C. C. & Ostrouch-Kaminska, J. (2025) (Eds.), Gender and adult education research in the face of social and cultural changes. (New) Challenges of contemporary times. Brill/Sense Publishers. Google Scholar
University of Coimbra, Faculty of Psychology and Education Sciences; University of Algarve, Centre for the Research on Adult Education and Community Intervention (CEAD), Portugal
https://orcid.org/0000-0002-9814-1076
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo publikowane jest na licencji Open Access CC BY-NC-ND 3.0. (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/)
Redakcja wyraża zgodę na umieszczanie opublikowanych artykułów na stronach internetowych autorów, stronach internetowych jednostek naukowych i repozytoriów.