Wybrane aspekty myśli politycznej Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937‒1940

Waldemar Żebrowski

emeryt
https://orcid.org/0000-0002-2260-0491


Abstract

The aim of the article is to present the main aspects of the political thought of the democratic movement in Poland formulated in the years 1937 ‒ 1940. The key program documents for this period were examined. As a result of the analysis, an outline of the organization of the social, political and economic space of the Republic of Poland, proposed by the Democratic Party, was presented. In the pre-war SD it was argued that the country's development was possible only under the conditions of a democratic system, and that restrictions in this regard would threaten the security and sovereignty of Poland. The attitude of this formation to the outbreak of World War II was also shown. The political thought that was shared by the founders of the SD significantly influenced the future generations of members of this party, and often inspired them to undertake political activities.

Keywords:

Poland, Democratic Club, Democratic Party, political thought


Ajnenkiel, A. (1975). Parlamentaryzm II Rzeczypospolitej. Wiedza Powszechna.   Google Scholar

Czubiński, A. (1998). Stronnictwo Demokratyczne (1937‒1989). Zarys dziejów. Instytut Historii UAM.   Google Scholar

Deklaracja ideowa podziemnego Stronnictwa Demokratycznego z września 1940 r. (1988). Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego, 1.   Google Scholar

Deklaracja Klubu Demokratycznego w Warszawie (1964). W: Materiały do historii Klubów Demokratycznych i Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937‒1939, cz. 1.   Google Scholar

Dokumenty i materiały XII Kongresu Stronnictwa Demokratycznego (1981).   Google Scholar

Dokumenty XVI Kongresu Stronnictwa Demokratycznego (1989).   Google Scholar

Dzięciołowski, S. (1982). Ewolucja myśli politycznej Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937‒1982. Instytut Historii UAM.   Google Scholar

Dzięciołowski, S. (1988). Archiwalia. Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego, 1.   Google Scholar

Fogelzang-Adler, E. (2003). Działalność konspiracyjna Stronnictwa Demokratycznego (1939–1945). Studia Historica, 223‒240.   Google Scholar

Fogelzang-Adler, E. (2013). Oblicze ideowo-programowe Klubu i Stronnictwa Demokratycznego w Łodzi w latach 1937‒1939 w świetle prasy. Studia Historica, 162‒174.   Google Scholar

Fogelzang-Adler, E. (2016). Działalność programowa Stronnictwa Demokratycznego w latach 1940-1944: deklaracje programowe, programy, broszury konspiracyjne. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 314‒327.   Google Scholar

Fijałkowska, B., Godlewski, T. (1996). Polskie dylematy polityczne 1939‒1995. WSP w Olsztynie.   Google Scholar

Grzędziński, J. (1979). Przyczynki do historii ruchu demokratycznego w latach 1937‒1939, cz. 2. Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego, 3.   Google Scholar

Nazarewicz, R. (1986). Z ponurych kart okupacyjnej historii. Morderstwa polityczne na działaczach demokratycznych. Zeszyty Historyczno-Polityczne Stronnictwa Demokratycznego, 2: 74‒98.   Google Scholar

Paczkowski, A. (1998). Pół wieku dziejów Polski 1939‒1989. Wyd. Nauk. PWN.   Google Scholar

Prekerowa, T. (1981). Konspiracyjna Rada Pomocy Żydom w Warszawie 1942‒1945. Państwowy Instytut Wydawniczy.   Google Scholar

Rajewski, A. (1987). Urzeczywistniać demokrację. Epoka.   Google Scholar

Stronnictwo Demokratyczne w latach 1937‒1965 (1967). Epoka.   Google Scholar

Sikorski, S. (1981). Społeczno-polityczne oblicze klubów demokratycznych i Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937–1939, Zeszyty Historyczno-polityczne SD, 2(29).   Google Scholar

Szustek, A. (1992). Model władzy w myśli politycznej Stronnictwa Demokratycznego, rękopis z 1992 r. w zbiorach autora.   Google Scholar

Tyszkiewicz, A. (2013). W okowach „Demokratycznego centralizmu” – przypadek Stronnictwa Demokratycznego w PRL. Politeja, 3 (25): 51‒68.   Google Scholar

Wosiński, H. (1980). Stronnictwo Demokratyczne w latach II wojny światowej. Epoka.   Google Scholar

Wytyczne działalności politycznej Stronnictwa Demokratycznego, (1956). Tygodnik Demokratyczny, 29.   Google Scholar

Zebranie organizacyjne Klubu Demokratycznego w Warszawie (1964). W: Materiały do historii Klubów Demokratycznych i Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937‒1939, cz. 1.   Google Scholar

Żebrowski, W. (2008). Ewolucja systemu politycznego Polski w latach 1918‒2007. Olsztyńska Szkoła Wyższa.   Google Scholar

Żebrowski, W. (2003). Stronnictwo Demokratyczne w warunkach demokratyzacji ustroju politycznego. Olsztyńska Szkoła Wyższa.   Google Scholar

Żebrowski, W. (2015). Teoria współczesnych systemów politycznych, wyd. 2 uzupełnione. Wyd. UWM.   Google Scholar


Published
2024-09-05

Cited by

Żebrowski, W. (2024). Wybrane aspekty myśli politycznej Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937‒1940. Forum Nauk Społecznych, (2). https://doi.org/10.31648/fns.10254

Waldemar Żebrowski 
emeryt
https://orcid.org/0000-0002-2260-0491



License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Czasopismo publikowane jest na licencji Open Access CC BY-NC-ND 3.0. (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/)
Redakcja wyraża zgodę na umieszczanie opublikowanych artykułów na stronach internetowych autorów, stronach internetowych jednostek naukowych i repozytoriów.