Okna życia w polskim porządku prawnym
Magdalena Pankowska
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWMhttps://orcid.org/0009-0006-0458-6178
Résumé
Artykuł podejmuje temat instytucji okna życia w polskim porządku prawnym. W pracy przeanalizowano takie zagadnienia, jak opinia Komitetu Praw Dziecka dotycząca okien życia, podstawy prawne funkcjonowania tych instytucji w polskim porządku prawnym oraz nadzoru administracyjnego nad nią. Pzredstawiono odpowiedzialność karną matki bądź innej osoby odpowiedzialnej za pozostawienie dziecka w oknie życia wraz z wyrokami sądów. Ujęto wytyczne Ministra Sprawiedliwości dotyczące okien życia, a także opisano przypadki pozostawionych dzieci w tych instytucjach. Przytoczono również stanowiska polskich instytucji oraz Komitetu Praw Dziecka w sprawie okien życia.
Mots-clés :
dziecko, matka, opieka, policja, pogotowie ratunkowe, sąd , tożsamość, życieRéférences
Literatura Google Scholar
Bojarski M., Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece, [w:] M. Bojarski (red.), Prawo karne i materialne. Część ogólna i szczególna, Warszawa 2006. Google Scholar
Bojarski T., Odmiany podstawowych typów przestępstwa w polskim prawie karnym, Warszawa 1982. Google Scholar
Czapliński P., Kroczek-Sawicka Z., Prawne aspekty funkcjonowania „okien życia”, „Białostockie Studia Prawnicze” 2017, vol. 22, nr 2. Google Scholar
Jarosz E., Ochrona dzieci przed krzywdzeniem – perspektywa globalna i lokalna, Katowice 2008. Google Scholar
Konarska-Wrzosek V., Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece, [w:] J. Warylewski (red.), Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, seria: System Prawa Karnego, t. 10, Warszawa 2012. Google Scholar
Kotowicz B., Kurzawa A., Opaliński B., Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz, 2022, Lex. Google Scholar
Krajewska B., Okna życia w systemie opieki nad dziećmi, Warszawa 2015. Google Scholar
Królikowski M., Zawłocki R., Prawo karne, Warszawa 2018. Google Scholar
Kubicki J., System prawa karnego, t. 4: O przestępstwach w szczególności, cz. 2, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1989. Google Scholar
Maroń G., Uchwały problemowe organów stanowiących jednostek samorządów terytorialnych na przykładzie uchwał dotyczących zagadnień bioetycznych, „Samorząd Terytorialny” 2016, nr 1–2. Google Scholar
Osiak-Krynicka K., Porzucenie jako forma zaniedbania – wybrane zagadnienia karnomaterialne i karnoprocesowe, „ Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2019, nr 18(1). Google Scholar
Radecki W., Przestępstwa narażenia życia i zdrowia człowieka na niebezpieczeństwo w kodeksie karnym PRL z 1969 r., Wrocław 1977. Google Scholar
Ratajczak A., Przestępstwa przeciwko rodzinie opiece i młodzieży w systemie polskiego prawa karnego, Warszawa 1980. Google Scholar
Stefański R.A., Przestępstwo porzucenia, „Prokuratura i Prawo” 1997, nr 5. Google Scholar
Surdacki M., Opiekuńcza funkcja Szpitala Świętego Ducha w Rzymie w XVII–XVII w., Lublin 2003, s. 6. Google Scholar
Szewczyk M., Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece, [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 2: Komentarz do art. 117–227 k.k., Warszawa 2008. Google Scholar
Szewczyk M., Wróbel W., Zoll A., Kodeks karny. Część szczególna, Kraków 1999. Google Scholar
Śliwowski J., Prawo karne, Warszawa 1975. Google Scholar
Winiarz J., Ochrona praw matki, dziecka i rodziny, Warszawa 1965. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.). Google Scholar
Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Google Scholar
Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991, Nr 120, poz. 526). Google Scholar
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 1964 r., Nr 9, poz. 59). Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93). Google Scholar
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1372). Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553). Google Scholar
Ustawa z dnia 5 czerwca 1999 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 920). Google Scholar
Ustawa z dnia 5 czerwca 1999 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1668). Google Scholar
Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz.U. z 2000 r., Nr 6, poz. 69). Google Scholar
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. z 2014 r., poz. 1741). Google Scholar
Orzecznictwo Google Scholar
Wyrok SA w Białymstoku z 11 lipca 2014 r., sygn. akt I ACa 206/14, Lex nr 1506654. Google Scholar
Wyrok SA w Katowicach z 5 listopada 2021 r., sygn. akt II AKa 292/21. Google Scholar
Wyrok SA w Szczecinie z 21 marca 2013 r., sygn. akt II AKa 29/13, Lex nr 1312172. Google Scholar
Wyrok SA w Szczecinie z 10 maja 2019 r., sygn. akt II AKa 67/19, Lex nr 2719367. Google Scholar
Wyrok SA we Wrocławiu z 17 grudnia 2014 r., sygn. akt II AKa 348/14, Lex nr 1621269. Google Scholar
Wyrok SN z 4 czerwca 2001 r., sygn. akt V KKn 94/99, KZS 2002, Nr 2, poz. 9. Google Scholar
Źródła internetowe Google Scholar
Biuro Komunikacji i Promocji Ministerstwo Sprawiedliwości, Zalecenia Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego w sprawie „okien życia”, https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/zalecenia-ministra-sprawiedliwosci-prokuratora-generalnego- Google Scholar
w-sprawie-okien-zycia. Google Scholar
„Do końca nie przemyślana decyzja matki”. Dwumiesięczna dziewczynka w oknie życia. Po decyzji sądu dziecko wraca do rodzinnego domu, https://tvn24.pl/trojmiasto/koszalin-dwumiesieczna-dziewczynka-w-oknie-zycia-po-decyzji-sadu-dziecko-wraca-do- Google Scholar
-rodzinnego-domu-st5120892. Google Scholar
Fiedoruk J., Oddała synka do okna życia. Teraz żałuje swojej decyzji, https://www.edziecko.pl/rodzice/7,79361,29843945,oddala-synka-do-okna-zycia-teraz-zaluje-swojej-decyzji-to.html. Google Scholar
Komitet Praw Dziecka, Uwagi końcowe do połączonych trzeciego i czwartego sprawozdania okresowego Polski, CRC/C/POL/CO/3-4, https://unicef.pl/content/download/1048/file/Zalecenia%20Komitetu%20Praw%20Dziecka%20dla%20Polski%202015.pdf. Google Scholar
Krzyżak T., Ludzkie życie ważniejsze niż przepisy, https://www.rp.pl/publicystyka/art4224111-ludzkie-zycie-wazniejsze-niz-przepisy. Google Scholar
Maltowicz A., NIK o rodzinach zastępczych – zbyt mało i ze zbyt małym wsparciem, https://www.prawo.pl/samorzad/piecza-zastepcza-raport-nik-2023,520768.html. Google Scholar
Piechocki A., Jesteśmy za życiem, https://www.termedia.pl/Jestesmy-za-zyciem,38,26800,0,0.htmlpdf. Google Scholar
Pismo Rzecznika Praw Dziecka do Ministra Pracy i Polityki Społecznej, nr ZSS.422.35.2025.AT, https://bip.brpd.gov.pl/sites/default/files/wyst_2015_10_28_mpips.pdf. Google Scholar
Polska w ONZ, https://eszkola.pl/wos/polska-w-onz-8135.html. Google Scholar
Rezolucja nr 50/LXIV/13 Rady Miasta Krakowa skierowana do Premiera Rządu RP w sprawie okna życia, https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=167&sub_dok_id=167&sub=uchwala&query=id%3D19536%26typ%3Dr. Google Scholar
Skupin W., Likwidacja okien życia? To jak powiedzieć: Idź i wyrzuć dziecko do śmietnika, https://gazetawroclawska.pl/likwidacja-okien-zycia-to-jak-powiedziec-idz-iwyrzuc-dziecko-do-smietnika/ar/9012251. Google Scholar
Stanowisko do uwag końcowych Komitetu praw dziecka, https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k10/petycje/2020/127/zal._2_odp._mrpips-1.pdf. Google Scholar
Szpyrka M., Jak Polska walczyła o prawach dzieci, https://www.euractiv.pl/section/praca-i-polityka-spoleczna/news/jak-polska-walczyla-o-prawa-dzieci/. Google Scholar
Uchwała nr VI/XXXI/379/2013 Rady Miasta Wejherowa z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie wyrażenia zdecydowanego sprzeciwu Rady Miasta Wejherowa wobec stanowiska Komitetu Praw Dziecka przy ONZ, https://bip.wejherowo.pl/strony/ Google Scholar
zmiany/2640.dhtml. Google Scholar
Żuchowski M., Otwarcie okna życia w Lubawie, https://e-lubawa.pl/akutalnosc/11023/otwarcie-okna-zycia-w-lubawie.html. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0009-0006-0458-6178