Audyty krajobrazowe – wybrane aspekty prawne i praktyczne
Resumen
Ochrona krajobrazu odgrywa coraz większą rolę w polskim systemie planowania przestrzennego. Krajobraz nie tylko kształtuje tożsamość kulturową i przyrodniczą danego obszaru, lecz wpływa także na jakość życia mieszkańców oraz atrakcyjność turystyczną i inwestycyjną regionu. Aby skutecznie chronić tę wartość, wprowadzono do krajowego porządku prawnego audyt krajobrazowy. Jego celem jest identyfikacja i ocena wszystkich krajobrazów na obszarze kraju, a także dostarczenie kompleksowej wiedzy o walorach krajobrazowych poszczególnych województw. Wdrożenie audytów krajobrazowych ma na celu realizację postanowień Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, której strony zobowiązały się do podjęcia szeregu środków, mających na celu zwiększenie ochrony krajobrazów, uwzględniając przy tym jego społeczną percepcję.
Celem niniejszego artykułu jest analiza audytu krajobrazowego zarówno pod kątem jego regulacji prawnej, jak i praktycznych aspektów sporządzania oraz stosowania. Rozważana jest również jego rola w systemie ochrony krajobrazu oraz jego faktyczna doniosłość i użyteczność. Zgłębienie tego zagadnienia prowadzi do wniosku, że mimo słusznej idei stojącej za tym narzędziem, obecne regulacje prawne zawierają istotne wady, które uniemożliwiają pełne wykorzystanie jego potencjału.
Palabras clave:
audyt krajobrazowy, ochrona krajobrazu, planowanie przestrzenne, Europejska Konwencja KrajobrazowaCitas
Literatura Google Scholar
Behnke M., Systemowe konotacje audytu krajobrazowego, „Metropolitan Przegląd Naukowy” 2016, vol. 6, nr 2. Google Scholar
Filipowicz T., Plucińska-Filipowicz A., Wierzbowski M. (red.), Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, 2024, Lex. Google Scholar
Kamiński J., Audyt krajobrazowy a uchwała reklamowa, [w:] M. Kruś, S. Pawłowski, L. Staniszewska (red.), Uchwały reklamowe. Zagadnienia prawne i legislacyjne, Warszawa 2025. Google Scholar
Staniewska A., Potrzeba ochrony, zarządzania krajobrazem i racjonalnego kształtowania krajobrazu w odniesieniu do Europejskiej Konwencji Krajobrazowej i prezydenckiego projektu tzw. ustawy krajobrazowej, „Samorząd Terytorialny” 2014, nr 12. Google Scholar
Szlachetko J.H. (red.), Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, 2024, Lex. Google Scholar
Szlachetko K., Konstrukcja prawna audytu krajobrazowego, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2019, vol. 8, nr 1, DOI: 10.7172/2299-5749.IKAR.1.8.9. Google Scholar
Wieczorek A., Audyt krajobrazowy – czy jest potrzebny?, ,,Mazowsze – Studia Regionalne” 2022, nr 42, s. 83-93. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Europejska konwencja krajobrazowa, sporządzona we Florencji dnia 20 października 2000 r. (Dz.U. z 2006 r., Nr 14, poz. 98). Google Scholar
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Google Scholar
(t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1130). Google Scholar
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1292). Google Scholar
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1478 z późn. zm.). Google Scholar
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. z 2015 r., poz. 774). Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 537). Google Scholar
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 października 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2308). Google Scholar
