W błędnym kole terroru. O związkach między teorią partyzanta Carla Schmitta a doktryną wojny psychologicznej Rogera Trinquiera

Wojciech Borowy

Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0009-0001-9167-6529


Abstract

Celem niniejszego artykułu jest porównanie teorii wojny partyzanckiej Carla Schmitta a francuskim teoretykiem wojskowości Rogerem Trinquierem, twórcą doktryny wojny psychologicznej. Autor przedstawia przemiany wojny, jakie zdaniem Schmitta nastąpiły w XX w. oraz analizuje ich skutek w postaci reakcji współczesnego państwa na pojawienie nowoczesnych ruchów partyzanckich oraz ugrupowań terrorystycznych na przykładzie pracy Modern warfare Rogera Trinquiera. W artykule przedstawiono zależność między wyłonieniem się nowych metod walki, opisaną przez Carla Schmitta, a totalizacją działań zbrojnych współczesnych państw, postulowaną przez Rogera Trinquiera.


Keywords:

Carl Schmitt, teoria partyzanta, współczesne działania wojenne, Roger Trinquier, terroryzm, międzynarodowe prawo konfliktów zbrojnych


Literatura   Google Scholar

Aron R., Pokój i wojna między narodami, przekł. A. Mielczarek, Warszawa 1995.   Google Scholar

Balakrishnan G., The enemy: an intellectual portrait of Carl Schmitt, Londyn 2020.   Google Scholar

Brower B.C., Partisans and populations, „History and Theory” 2017, vol. 56, nr 3.   Google Scholar

Denysiuk I., Osypowicz M., Współczesne oblicze konfliktów zbrojnych – nowe zjawisko a kontynuacja nurtu działań partyzanckich, [w:] M. Kubiak, R. Wróblewski (red.), Oblicza współczesnych wojen, Warszawa 2018.   Google Scholar

Dyzenhaus D., Humpty dumpty rules or the rule of law: legal theory and the adjudication of national security, „Australian Journal of Legal Philosophy” 2003, nr 28.   Google Scholar

Engelking W., Stan wyjątkowy jako formuła przestrzenna. Amerykańskie więzienie w Abu Ghraib w kontekście filozofii prawa Carla Schmitta, „Prawo i Więź” 2020, t. 31, nr 1.   Google Scholar

Falkowski Z., Marcinko M. (red.), Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, Warszawa 2014.   Google Scholar

Galula D., Counterinsurgency warfare: theory and practice, „Praeger Security International” 1964.   Google Scholar

Gasché R., The partisan and the philosopher, „CR: The New Centennial Review” 2004, vol. 4, nr 3.   Google Scholar

Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2017.   Google Scholar

Górnisiewicz A., Przemiany pojęcia wojny w XX w. według Carla Schmitta, „Myśl Polityczna. Political Thought” 2023, nr 1.   Google Scholar

Griffith J., The tensions between ‘criminal’ and ‘enemy’ as categories for globalized terrorism, „International Journal of Applied Philosophy” 2006, nr 1.   Google Scholar

Gubrynowicz A., Pacholska M., Ewolucja reżimu prawnego walki z terroryzmem, „Wiedza Obronna” 2011, nr 3.   Google Scholar

Kalyvas S.N., Balcells L., International system and technologies of rebellion: how the end of the Cold War shaped internal conflict, „The American Political Science Review” 2010, vol. 104, nr 3.   Google Scholar

Löwith K., The occasional decisionism of Carl Schmitt, przekł. G. Steiner, [w:] R. Wolin (red.), Martin Heidegger and European nihilism, Nowy Jork 1995.   Google Scholar

Ludendorff E., Wojna totalna, przekł. F. Schoerner, Warszawa 2022.   Google Scholar

Mehring R., Carl Schmitt: a biography, Cambridge 2022.   Google Scholar

Meierhenrich J., Simmons O. (red.), The Oxford handbook of Carl Schmitt, Oxford 2016.   Google Scholar

Metz S., Abandoning counterinsurgency: toward a more efficient antiterrorism strategy, „Journal of Strategic Security” 2017, vol. 10, nr 4.   Google Scholar

Musiał B., Sowieccy partyzanci 1941–1944. Mity i rzeczywistość, przekł. E. Stefańska, Warszawa 2014.   Google Scholar

Nouzille V., Zabójcy w imię Republiki, przekł. A. Czarnacka, Warszawa 2016.   Google Scholar

Olsson C., „Legitimate violence” in the prose of counterinsurgency: an impossible necessity?, „Alternatives: Global, Local, Political” 2013, vol. 38, nr 2.   Google Scholar

Pasek J.Ch., Pamiętniki, Warszawa 1989.   Google Scholar

Poletyło M., Ramy wojny. O niektórych problematycznych obszarach pojęcia wojny, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2014, nr 91.   Google Scholar

Satterfield G., Princes, posts and partisans: the army of Louis XIV and partisan warfare in the Netherlands (1673–1678), „History of Warfare” 2003, vol. 18.   Google Scholar

Scheuerman W., Carl Schmitt and the road to Abu Ghraib, „Constellations” 2006, nr 13.   Google Scholar

Schmitt C., Nomos ziemi w prawie międzynarodowym – ius publicum Europaeum, przekł. K. Wudarska, Warszawa 2019.   Google Scholar

Schmitt C., Pojęcie polityczności, [w:] idem, Teologia polityczna i inne pisma, przekł. M.A. Cichocki, Warszawa 2012.   Google Scholar

Schmitt C., Teoria partyzanta. Uwagi na marginesie „Pojęcia polityczności”, przekł. B. Cymbrowski, Warszawa 2016.   Google Scholar

Sitze A., Biopolitics and political space, „Communication and Critical – Cultural Studies” 2012, vol. 9, nr 2.   Google Scholar

Trinquier R., Modern warfare: a French view of counterinsurgency, przekł. D. Lee, Londyn 1964.   Google Scholar

Ulmen G.L., American imperialism and international law: Carl Schmitt on the US in world affairs, „Telos” 1987, nr 72.   Google Scholar

Wielomski A., Podmioty uprawnione do prowadzenia wojen w teorii Carla Schmitta, [w:] M. Kubiak, R. Wróblewski (red.), Oblicza współczesnych wojen, Warszawa 2018.   Google Scholar

Zajadło J., Dylematy humanitarnej interwencji, Gdańsk 2005.   Google Scholar


Published
2025-09-23

Cited by

Borowy, W. (2025). W błędnym kole terroru. O związkach między teorią partyzanta Carla Schmitta a doktryną wojny psychologicznej Rogera Trinquiera. Kortowski Przegląd Prawniczy, (3), 19–33. https://doi.org/10.31648/kpp.11792

Wojciech Borowy 
Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0009-0001-9167-6529