Zakaz publikacji sondaży przedwyborczych w polskim prawie wyborczym

Maciej Barmosz

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
https://orcid.org/0009-0004-8519-0110


Аннотация

W artykule dokonano charakterystyki instytucji zakazu publikacji sondaży przedwyborczych istniejącej w polskim prawie wyborczym. Poruszana problematyka jest zagadnieniem interdyscyplinarnym, gdyż stanowi przedmiot badań naukowych z zakresu nauk prawnych, ale także socjologicznych i politologicznych. Prezentowane w artykule rozważania ograniczone zostały do uwag odnoszących się do zakresu nauk prawnych. Celem opracowania jest przede wszystkim przedstawienie głównych założeń, celów aktualnie obowiązujących regulacji prawnych w zakresie instytucji zakazu publikacji sondaży przedwyborczych, etapów jej rozwoju w polskim prawie wyborczym, a także przedstawienie poglądów doktryny prawniczej w tym zakresie oraz wskazanie przykładu łamania obowiązującego zakazu, jakim jest „bazarek wyborczy”. Instytucja zakazu publikacji sondaży przedwyborczych została wprowadzona do systemu polskiego prawa wyborczego w 1991 r. W ciągu przeszło 30 lat obowiązywania znacząco ewoluowała. W przeszłości zakaz obejmował od 7 do 12 dni poprzedzających dzień wyborów. Obecnie, na podstawie art. 115 Kodeksu wyborczego, okres ten wynosi 24 godzin poprzedzające dzień głosowania do jego zakończenia.


Ключевые слова:

sondaże przedwyborcze, zakaz publikacji sondaży, cisza sondażowa, bazarek wyborczy


Literatura   Google Scholar

Banaszak B., Michalska J., Stępień-Załucka B., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2023.   Google Scholar

Barmosz M., Pilaszek B., Sychowiec J., Zakaz publikacji sondaży przedwyborczych w trakcie trwania kampanii wyborczej w polskim prawie wyborczym na tle porównawczym, „Młody Jurysta” 2021, nr 4.   Google Scholar

Bartoszewicz M., Sondaże wyborcze a kształtowanie preferencji politycznych. Pytanie o zasadność ściślejszej regulacji prawnej, „Studia Wyborcze” 2022, t. 34.   Google Scholar

Biłgorajski A., Ławniczak A., Strzałkowski T., Kodeks wyborczy, t. 1: Komentarz do artykułów 1–151, Katowice 2017.   Google Scholar

Cłapińska K., Cisza wyborcza w dobie nowych technologii, [w:] M. Zubik, J. Podkowik (red.), Aktualne wyzwania praw wyborczego, Warszawa 2021.   Google Scholar

Czaplicki K.W., Dauter B., Jaworski S.J., Kisielewicz A., Rymarz F., Zbieranek J., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018.   Google Scholar

Gebethner S., Wybory do Sejmu i do Senatu. Komentarz do ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. – ordynacja wyborcza do Sejmu RP i do Senatu RP, Warszawa 2001 r.   Google Scholar

Godlewski T., Rola badań sondażowych w kampanii wyborczej, „Studia Politologiczne” 2011, nr 22.   Google Scholar

Godlewski T., Sondaże polityczne jako forma komunikowania polityka z wyborcą, „Studia Politologiczne” 2012, nr 25.   Google Scholar

Granat M., Prawo konstytucyjne. Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2019   Google Scholar

Kowalik J., Demokracja sondażowa czy sondowanie demokracji?, [w:] A. Kasińska-Metryka (red.), Polacy wobec wyborów 2005 roku, Kielce 2007.   Google Scholar

Rachwał M., Sondaże a wynik wyborów – polskie doświadczenia lat 1990–2005, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2009, nr 3.   Google Scholar

Raciborski J., Instytucjonalne uwarunkowania zachowań wyborczych, „Wykłady im. prof. dr Wacława Komarnickiego” 2012, wykład V.   Google Scholar

Rakowska-Trela A., Kampania wyborcza w regulacji prawnej i praktyce, Łódź 2015.   Google Scholar

Rymarz F., Miscellanea wyborcze. Sondaże przedwyborcze a tzw. demokracja sondażowa, [w:] P. Hofmański (red.), Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40-lecia pracy zawodowej, Warszawa 2014.   Google Scholar

Sułek A., Walka o wolność publikacji wyników sondaży wyborczych w Polsce, „Przegląd Socjologiczny” 2007, t. 56.   Google Scholar

Sułek A., Opinia w sprawie zakazu publikacji wyników sondaży przedwyborczych przewidzianego w przygotowywanej ordynacji wyborczej, [w:] idem, Sondaż Polski: przygarść rozpraw o badaniach ankietowych, Warszawa 2001.   Google Scholar

Wojciechowski M.J., Przestępstwo podawania do wiadomości publicznej wyników sondaży w czasie obowiązywania ciszy wyborczej (art. 500 Kodeksu wyborczego), „Przegląd Sądowy” 2015, nr 6.   Google Scholar

Akty prawne   Google Scholar

Ustawa z dnia 10 maja 1991 r. Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1991 r., Nr 58, poz. 246 ze zm.).   Google Scholar

Ustawa z dnia 28 czerwca 1991 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1991 r., Nr 59, poz. 252).   Google Scholar

Ustawa z dnia 28 maja 1993 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1993 r., Nr 45, poz. 205).   Google Scholar

Ustawa z dnia 28 kwietnia 2000 r. o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2000 r., Nr 43, poz. 488).   Google Scholar

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2011 r., Nr 21, poz. 112 ze zm.).   Google Scholar

Orzecznictwo   Google Scholar

Postanowienie SN z 28 listopada 2007 r., sygn. akt III SW 52/07, Lex nr 422889.   Google Scholar

Postanowienie SN z 22 listopada 2011 r., sygn. akt III SW 137/11, Lex nr 1647062.   Google Scholar

Postanowienie SN z 29 lipca 2020 r., sygn. akt I NSW 353/20, Lex nr 3035110.   Google Scholar

Źródła internetowe   Google Scholar

Tumidalski W., „Bazarek” udowadnia absurd ciszy wyborczej, https://www.rp.pl/prawo-dla-ciebie/art39266781-bazarek-udowadnia-absurd-ciszy-wyborczej.   Google Scholar


Опубликован
2024-04-29

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Barmosz, M. (2024). Zakaz publikacji sondaży przedwyborczych w polskim prawie wyborczym. Kortowski Przegląd Prawniczy, (1). https://doi.org/10.31648/kpp.9851

Maciej Barmosz 
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
https://orcid.org/0009-0004-8519-0110