Struktura kapitału a rentowność spółek komunalnych Olsztyna
Jarosław Skorwider-Namiotko
Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0002-2401-2204
Résumé
Spółki komunalne starają się łączyć realizację celów społecznych i zadań gminy z zakresu użyteczności publicznej z celami komercyjnymi właściciela związanymi ze wzrostem wartości lub maksymalizacją wyników finansowych. W swojej działalności wykorzystują także kapitały obce pozyskane z rynku finansowego. Celem badań jest ocena struktury kapitału w spółkach komunalnych Olsztyna w latach 2017-2022 oraz wpływu przyjętej struktury kapitału na rentowność tych podmiotów. Podmiotami badań było siedem spółek komunalnych funkcjonujących na terenie Olsztyna. W badaniach wykorzystano metody analizy ekonomicznej, tj. analizę porównawczą, wskaźnikową analizę finansową oraz model Du Pont według propozycji Hawawiniego. Wyniki badań wskazują, że spółki te w większości są rentowne, ale ich rentowność jest niska, a ze sprzedaży generują straty. W strukturze kapitału wykorzystują dług, często w znacznym zakresie, ale stosują bezpieczne strategie finansowania. Obserwowane zmiany rentowności najczęściej wynikały ze zmian marży operacyjnej ze sprzedaży, a nie zmiany struktury kapitału.
Mots-clés :
spółka komunalna, dług, struktura kapitałuRéférences
Byjoch, K., & Klimek, D. (2015). Spółka komunalna. Aspekty prawne, ekonomiczne i społeczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. Google Scholar
Czerwonka, L., & Jaworski, J. (2022). Capital Structure and its Determinants in Companies Originating from two Opposite Sides of the European Union: Poland and Portugal. Economics and Business Review, 8(22), 1, 24-49. http://dx.doi.org/10.18559/ebr.2022.1.3.
Crossref
Google Scholar
Delacoure, N. (2007). The Determinants of Capital Structure in Transitional Economies. International Review of Economics & Finance, 16(3), 400-415. http://dx.doi.org/10.1016/j.iref.2005.03.005.
Crossref
Google Scholar
Dolewka, Z. (2022). Spółki komunalne w samorządzie terytorialnym. Analiza Celowa, 19. Centrum Ekspertyzy Lokalnej. Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego. Retrieved from https://frdl.org.pl/static/upload/store/frdl/ANALIZY_CELOWE/SPOLKI_KOMUNALNE_W_SAMORZADZIE_TERYTORIALNYM.pdf (15.12.2023). Google Scholar
Duliniec, A. (2015). Wybór źródeł finansowania a optymalna struktura kapitału w przedsiębiorstwie. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 2(74), 73–82. https://doi.org/10.18276/frfu.2015.74/2-06. Google Scholar
Dziedzic, M. (2020). Status prawny komunalnych spółek prawa handlowego. Kwartalnik Prawno-Finansowy, 4, 36-53. https://doi.org/10.34616/145072. Google Scholar
Finansowanie i wspieranie działalności spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego w województwie dolnośląskim. Informacja o wynikach kontroli. (2021). Wrocław: Najwyższa Izba Kontroli. Retrieved from https://www.nik.gov.pl/plik/id,25338,vp,28094.pdf (10.12.2023). Google Scholar
Hawawini, G. & Viallet, C. (2007). Finanse menedżerskie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Google Scholar
Janik, W., & Paździor, A. (2011). Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie. Lublin: Politechnika Lubelska. Google Scholar
Jastrzębska, M. (2017). Dług ukryty jednostek samorządu terytorialnego – przyczyny, skutki, przeciwdziałanie. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia, 51(4), 125–132. https://doi.org/10.17951/h.2017.51.4.125.
Crossref
Google Scholar
Jaworski, J., Czerwonka, L., & Mądra-Sawicka, M. (2019). Determinants of Capital Structure: Evidence from Polish Food Manufacturing Industry. German Journal of Agricultural Economics, 68(1), 45-56. https://doi.org/10.22004/ag.econ.319807. Google Scholar
Klimek, D. (2017). Spółka komunalna – ekonomiczne i społeczne aspekty zarządzania. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 332, 32-41. Google Scholar
Kowalewski, M., & Zamielska, M. (2020). Application of Budgeting in Selected Municipal Companies in the Warmińsko-Mazurskie Voivodeship. Olsztyn Economic Journal, 15(4), 339–350. http://dx.doi.org/10.31648/oej.6857.
Crossref
Google Scholar
Łach, K. (2020). Efekt dźwigni finansowej a struktura źródeł finansowania przedsiębiorstw w Polsce w latach 2005-2018. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 23(72), 82-94. http://dx.doi.org/10.22630/PEFIM.2020.23.72.7.
Crossref
Google Scholar
Mazur, K. (2007). The Determinants of Capital Structure Choice: Evidence from Polish Companies. International Advances in Economic Research, 13, 495-514. http://dx.doi.org/10.1007/s11294-007-9114-y.
Crossref
Google Scholar
Miarecka, A. (2021). Analiza wybranych czynników kształtowania struktury finansowania przedsiębiorstw w Polsce w latach 2015-2019. Współczesne Problemy Zarządzania, 9, 1(18), 43-52. https://doi.org/10.52934/wpz.130.
Crossref
Google Scholar
Nita, B., Kaczmarczyk, A., & Oleksyk, P. (2020). Zagrożenia utraty bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstw. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Google Scholar
Öztekin, Ö. (2015). Capital Structure Decisions Around the World: Which Factors are Reliably Important? The Journal of Financial and Quantitative Analysis, 50, 301–323. http://dx.doi.org/10.1017/S0022109014000660.
Crossref
Google Scholar
Prędkiewicz, K., & Prędkiewicz, P. (2015). Chosen Determinants of Capital Structure in Small and Medium-Sized Enterprises – Evidence from Poland. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 74(2), 331-340. https://doi.org/10.18276/frfu.2015.74/2-29.
Crossref
Google Scholar
Sibilski, W. (2013). Zmodyfikowane modele DuPont do analizy rentowności polskich przedsiębiorstw. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 64(1), 257-268. Google Scholar
Sierpińska, M., & Jachna, T. (2011). Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Google Scholar
Somwethee, P., Aujirapongpana, S., & Ru-Zhuea, J. (2023). The Influence of Entrepreneurial Capability and Innovation Capability on Sustainable Organisation Performance: Evidence of Community Enterprise in Thailand. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 9, 1-12. https://doi.org/10.1016/j.joitmc.2023.100082.
Crossref
Google Scholar
Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2020 roku. (2021). Warszawa: Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych. Retrieved from https://rio.gov.pl/130/sprawozdanie-krrio-za-2020-rok.html (15.12.2023). Google Scholar
Stobieniecka, W., & Białek-Jaworska, A. (2020). Do Local Governments Use Municipal Companies for Off-Balance-Sheet Financing? Central European Economic Journal, 7(54), 242-257. http://dx.doi.org/10.2478/ceej-2020-0014.
Crossref
Google Scholar
Stoilova, D. (2022). Analysis of the Financial Management of Municipal Enterprises in Blagoevgrad with Z-Score Model. Economics & Law, IV(I), 1-14. http://dx.doi.org/10.37708/el.swu.v4i1.1.
Crossref
Google Scholar
Szomko, N. (2020). Factors Associated with the Capital Structure of Polish Companies in the Long and Short Term. Gospodarka Narodowa, 1(301), 55–74. http://dx.doi.org/10.33119/GN/116717.
Crossref
Google Scholar
Tavares, A. & Camões, P. (2007). Local Service Delivery Choices in Portugal: A Political Transaction Costs Network. Local Government Studies, 33(4), 535–553. http://dx.doi.org/10.1080/ 03003930701417544.
Crossref
Google Scholar
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Dz.U. z 2022 r., poz. 1467 ze zm. Google Scholar
Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Dz.U. z 2021 r., poz. 679 ze zm. Google Scholar
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dz.U. z 2021 r., poz. 305 ze zm. Google Scholar
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Dz.U. z 2022 r., poz. 559 ze zm. Google Scholar
Voorn, B., Van Genugten, M., & Van Thiel, S. (2017). The Efficiency and Effectiveness of Municipally Owned Corporations: A Systematic Review. Local Government Studies, 43(5), 820–841. http://dx.doi.org/10.1080/03003930.2017.1319360.
Crossref
Google Scholar
Yakymova, L., & Kuz, V. (2019). The Use of Discriminant Analysis in the Assessment of Municipal Company’s Financial Health. Economics and Sociology, 12(2), 64-78. http://dx.doi.org/10.14254/2071-789X.2019/12-2/4.
Crossref
Google Scholar
Zawadzka, A., & Szmidt, K. 2022. Structure of Assets and Liabilities of Non-Financial Corporations by Selected NACE Sections. Olsztyn Economic Journal, 17(2), 191–211. http://dx.doi.org/10.31648/oej.8997.
Crossref
Google Scholar
Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0002-2401-2204
Licence
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International.
An Author declares that his paper has not been published before (under the same or another title, or is a part of another publication) and does not infringe copyrights of other persons**. At the same time, the Author transfers to the Publisher the exclusive right to publish and to circulate this work in print in the form of a non-serial journal publication and in a form of an electronic publication.
The journal is available on Creative Common license CC-BY-NC-ND