Struktura kapitału a rentowność spółek komunalnych Olsztyna

Jarosław Skorwider-Namiotko

Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0002-2401-2204


Abstrakt

Spółki komunalne starają się łączyć realizację celów społecznych i zadań gminy z zakresu użyteczności publicznej z celami komercyjnymi właściciela związanymi ze wzrostem wartości lub maksymalizacją wyników finansowych. W swojej działalności wykorzystują także kapitały obce pozyskane z rynku finansowego. Celem badań jest ocena struktury kapitału w spółkach komunalnych Olsztyna w latach 2017-2022 oraz wpływu przyjętej struktury kapitału na rentowność tych podmiotów. Podmiotami badań było siedem spółek komunalnych funkcjonujących na terenie Olsztyna. W badaniach wykorzystano metody analizy ekonomicznej, tj. analizę porównawczą, wskaźnikową analizę finansową oraz model Du Pont według propozycji Hawawiniego. Wyniki badań wskazują, że spółki te w większości są rentowne, ale ich rentowność jest niska, a ze sprzedaży generują straty. W strukturze kapitału wykorzystują dług, często w znacznym zakresie, ale stosują bezpieczne strategie finansowania. Obserwowane zmiany rentowności najczęściej wynikały ze zmian marży operacyjnej ze sprzedaży, a nie zmiany struktury kapitału.


Słowa kluczowe:

spółka komunalna, dług, struktura kapitału


Byjoch, K., & Klimek, D. (2015). Spółka komunalna. Aspekty prawne, ekonomiczne i społeczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.   Google Scholar

Czerwonka, L., & Jaworski, J. (2022). Capital Structure and its Determinants in Companies Originating from two Opposite Sides of the European Union: Poland and Portugal. Economics and Business Review, 8(22), 1, 24-49. http://dx.doi.org/10.18559/ebr.2022.1.3.
Crossref   Google Scholar

Delacoure, N. (2007). The Determinants of Capital Structure in Transitional Economies. International Review of Economics & Finance, 16(3), 400-415. http://dx.doi.org/10.1016/j.iref.2005.03.005.
Crossref   Google Scholar

Dolewka, Z. (2022). Spółki komunalne w samorządzie terytorialnym. Analiza Celowa, 19. Centrum Ekspertyzy Lokalnej. Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego. Retrieved from https://frdl.org.pl/static/upload/store/frdl/ANALIZY_CELOWE/SPOLKI_KOMUNALNE_W_SAMORZADZIE_TERYTORIALNYM.pdf (15.12.2023).   Google Scholar

Duliniec, A. (2015). Wybór źródeł finansowania a optymalna struktura kapitału w przedsiębiorstwie. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 2(74), 73–82. https://doi.org/10.18276/frfu.2015.74/2-06.   Google Scholar

Dziedzic, M. (2020). Status prawny komunalnych spółek prawa handlowego. Kwartalnik Prawno-Finansowy, 4, 36-53. https://doi.org/10.34616/145072.   Google Scholar

Finansowanie i wspieranie działalności spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego w województwie dolnośląskim. Informacja o wynikach kontroli. (2021). Wrocław: Najwyższa Izba Kontroli. Retrieved from https://www.nik.gov.pl/plik/id,25338,vp,28094.pdf (10.12.2023).   Google Scholar

Hawawini, G. & Viallet, C. (2007). Finanse menedżerskie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.   Google Scholar

Janik, W., & Paździor, A. (2011). Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie. Lublin: Politechnika Lubelska.   Google Scholar

Jastrzębska, M. (2017). Dług ukryty jednostek samorządu terytorialnego – przyczyny, skutki, przeciwdziałanie. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia, 51(4), 125–132. https://doi.org/10.17951/h.2017.51.4.125.
Crossref   Google Scholar

Jaworski, J., Czerwonka, L., & Mądra-Sawicka, M. (2019). Determinants of Capital Structure: Evidence from Polish Food Manufacturing Industry. German Journal of Agricultural Economics, 68(1), 45-56. https://doi.org/10.22004/ag.econ.319807.   Google Scholar

Klimek, D. (2017). Spółka komunalna – ekonomiczne i społeczne aspekty zarządzania. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 332, 32-41.   Google Scholar

Kowalewski, M., & Zamielska, M. (2020). Application of Budgeting in Selected Municipal Companies in the Warmińsko-Mazurskie Voivodeship. Olsztyn Economic Journal, 15(4), 339–350. http://dx.doi.org/10.31648/oej.6857.
Crossref   Google Scholar

Łach, K. (2020). Efekt dźwigni finansowej a struktura źródeł finansowania przedsiębiorstw w Polsce w latach 2005-2018. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 23(72), 82-94. http://dx.doi.org/10.22630/PEFIM.2020.23.72.7.
Crossref   Google Scholar

Mazur, K. (2007). The Determinants of Capital Structure Choice: Evidence from Polish Companies. International Advances in Economic Research, 13, 495-514. http://dx.doi.org/10.1007/s11294-007-9114-y.
Crossref   Google Scholar

Miarecka, A. (2021). Analiza wybranych czynników kształtowania struktury finansowania przedsiębiorstw w Polsce w latach 2015-2019. Współczesne Problemy Zarządzania, 9, 1(18), 43-52. https://doi.org/10.52934/wpz.130.
Crossref   Google Scholar

Nita, B., Kaczmarczyk, A., & Oleksyk, P. (2020). Zagrożenia utraty bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstw. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.   Google Scholar

Öztekin, Ö. (2015). Capital Structure Decisions Around the World: Which Factors are Reliably Important? The Journal of Financial and Quantitative Analysis, 50, 301–323. http://dx.doi.org/10.1017/S0022109014000660.
Crossref   Google Scholar

Prędkiewicz, K., & Prędkiewicz, P. (2015). Chosen Determinants of Capital Structure in Small and Medium-Sized Enterprises – Evidence from Poland. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 74(2), 331-340. https://doi.org/10.18276/frfu.2015.74/2-29.
Crossref   Google Scholar

Sibilski, W. (2013). Zmodyfikowane modele DuPont do analizy rentowności polskich przedsiębiorstw. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 64(1), 257-268.   Google Scholar

Sierpińska, M., & Jachna, T. (2011). Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

Somwethee, P., Aujirapongpana, S., & Ru-Zhuea, J. (2023). The Influence of Entrepreneurial Capability and Innovation Capability on Sustainable Organisation Performance: Evidence of Community Enterprise in Thailand. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 9, 1-12. https://doi.org/10.1016/j.joitmc.2023.100082.
Crossref   Google Scholar

Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2020 roku. (2021). Warszawa: Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych. Retrieved from https://rio.gov.pl/130/sprawozdanie-krrio-za-2020-rok.html (15.12.2023).   Google Scholar

Stobieniecka, W., & Białek-Jaworska, A. (2020). Do Local Governments Use Municipal Companies for Off-Balance-Sheet Financing? Central European Economic Journal, 7(54), 242-257. http://dx.doi.org/10.2478/ceej-2020-0014.
Crossref   Google Scholar

Stoilova, D. (2022). Analysis of the Financial Management of Municipal Enterprises in Blagoevgrad with Z-Score Model. Economics & Law, IV(I), 1-14. http://dx.doi.org/10.37708/el.swu.v4i1.1.
Crossref   Google Scholar

Szomko, N. (2020). Factors Associated with the Capital Structure of Polish Companies in the Long and Short Term. Gospodarka Narodowa, 1(301), 55–74. http://dx.doi.org/10.33119/GN/116717.
Crossref   Google Scholar

Tavares, A. & Camões, P. (2007). Local Service Delivery Choices in Portugal: A Political Transaction Costs Network. Local Government Studies, 33(4), 535–553. http://dx.doi.org/10.1080/ 03003930701417544.
Crossref   Google Scholar

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Dz.U. z 2022 r., poz. 1467 ze zm.   Google Scholar

Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Dz.U. z 2021 r., poz. 679 ze zm.   Google Scholar

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dz.U. z 2021 r., poz. 305 ze zm.   Google Scholar

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Dz.U. z 2022 r., poz. 559 ze zm.   Google Scholar

Voorn, B., Van Genugten, M., & Van Thiel, S. (2017). The Efficiency and Effectiveness of Municipally Owned Corporations: A Systematic Review. Local Government Studies, 43(5), 820–841. http://dx.doi.org/10.1080/03003930.2017.1319360.
Crossref   Google Scholar

Yakymova, L., & Kuz, V. (2019). The Use of Discriminant Analysis in the Assessment of Municipal Company’s Financial Health. Economics and Sociology, 12(2), 64-78. http://dx.doi.org/10.14254/2071-789X.2019/12-2/4.
Crossref   Google Scholar

Zawadzka, A., & Szmidt, K. 2022. Structure of Assets and Liabilities of Non-Financial Corporations by Selected NACE Sections. Olsztyn Economic Journal, 17(2), 191–211. http://dx.doi.org/10.31648/oej.8997.
Crossref   Google Scholar


Opublikowane
2023-06-30

Cited By /
Share

Skorwider-Namiotko, J. (2023). Struktura kapitału a rentowność spółek komunalnych Olsztyna. Olsztyn Economic Journal, 18(1), 77–92. https://doi.org/10.31648/oej.9854

Jarosław Skorwider-Namiotko 
Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0002-2401-2204



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Każdy Autor składa oświadczenie, że praca nie była wcześniej publikowana (pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji) oraz nie narusza praw autorskich innych osób. Jednocześnie Autor przenosi na wydawcę wyłączne prawo wydania i rozpowszechniania tego utworu drukiem w formie zwartej publikacji czasopisma oraz w formie publikacji elektronicznej.

Oświadczenie Autora

Czasopismo udostępnione jest na licencji Creative Commons  CC-BY-NC-ND