Funkcje pary leksemów mężczyzna i kobieta w zdaniach z Narodowego Korpusu Języka Polskiego i ich zastosowanie do badań nad stereotypami płci

Nawoja Mikołajczak-Matyja

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu


Abstract

Artykuł dotyczy funkcji pełnionych w materiale korpusowym przez parę leksemów kobieta
i mężczyzna oraz możliwości wykorzystania tych funkcji do wzbogacania wiedzy
socjolingwistycznej. Celem analiz własnych przedstawionych w pracy była weryfikacja
możliwości porządkowania wystąpień opozycji semantycznej binarnej w zdaniach polskich
przez funkcje wyodrębniane w analizach tekstów w innych językach oraz możliwości zastosowania
tego porządkowania do badań nad stereotypami płci. Analizy przeprowadzono
na zbiorze 500 zdań, zawierających leksemy kobieta i mężczyzna, wyselekcjonowanym z
Narodowego Korpusu Języka Polskiego. Uzyskane wyniki dowiodły przydatności klasyfikacji
funkcji stosowanej w innych językach. Jednakże nieodzowne okazało się wyodrębnienie
dodatkowej funkcji stosunków i zależności, co sugeruje konieczność modyfikacji
klasyfikacji dla par opozycyjnych będących nazwami wyraźnie przeciwstawianych sobie
kategorii społeczno-kulturowych. Podano także przykłady użycia analizowanej pary leksemów
w dwóch najsilniejszych funkcjach, wskazujące przydatność dokonanej klasyfikacji
do pozyskiwania danych socjolingwistycznych na temat stereotypów płci.


Schlagworte:

językoznawstwo korpusowe, socjolingwistyka, semantyka, binarne opozycje semantyczne, stereotypy płci


Baker P. (2005): Public discourses of gay men. Londyn.
Crossref   Google Scholar

Baker P. (2006): Using corpora in discourse analysis. Londyn.
Crossref   Google Scholar

Baker P. (2010): Sociolinguistics and corpus linguistics. Edinburgh.   Google Scholar

Baker P. (2012): Corpora and gender studies. [W:] Corpus applications in applied linguistics. Red. K. Hyland, Ch. M. Huat, M. Handford. Londyn, s. 100–116.   Google Scholar

Davies M. (2012): A new approach to oppositions in discourse: The role of syntactic frames in the triggering of noncanonical oppositions. “Journal of English Linguistics” 40 (1), s. 41–73.
Crossref   Google Scholar

Davies M. (2013): Oppositions and ideology in news discourse. Londyn.   Google Scholar

Hassanein H. (2018): Discourse functions of opposition in classical Arabic: The case in Hadīth genre. “Lingua” 201, s. 18–44.
Crossref   Google Scholar

Hsu Ch. Ch. (2015): A syntagmatic analysis of antonym co-occurrences in Chinese: contrastive constructions and co-occurrence sequences. “Corpora” 10 (1), s. 47–82.
Crossref   Google Scholar

Hunston S. (2002): Corpora in applied linguistics. Cambridge.
Crossref   Google Scholar

Jones S. (2002): Antonymy: a corpus based perspective. London.
Crossref   Google Scholar

Jones S. (2006): A lexico-syntactic analysis of antonym co-occurrence in spoken English. “Text & Talk – An Interdisciplinary Journal of Language, Discourse Communication Studies” 26 (2), s. 191–216.
Crossref   Google Scholar

Jones S. (2007): ‘Opposites’ in discourse: A comparison of antonym use across four domains. “Journal of Pragmatics” 39, s. 1105–1119.
Crossref   Google Scholar

Jones S., Murphy L. M. (2005): Using corpora to investigate antonym acquisition. “International Journal of Corpus Linguistics” 10 (3), s. 401–422.
Crossref   Google Scholar

Kostić N. (2011): Antonymous frameworks in Serbian written discourse: phrasal contexts of antonym co-occurrence in text. “Poznań Studies in Contemporary Linguistics” 47 (3), s. 509–537.
Crossref   Google Scholar

Kostić N. (2015): Antonymy in language use: from core members to ad hoc couplings. “Poznań Studies in Contemporary Linguistics” 51 (1), s. 133–161.
Crossref   Google Scholar

Lakoff R. (1975): Language and woman’s place. “Language and Society” 2, s. 45–80.
Crossref   Google Scholar

Lobanova A., Van Der Kleij T., Spenader J. (2010): Defining antonymy: a corpus-based study of opposites by lexico-syntactic patterns. “International Journal of Lexicography” 23 (1), s. 19–53.
Crossref   Google Scholar

Maass A., Arcuri L. (1999): Język a stereotypizacja. [W:] Stereotypy i uprzedzenia. Red. C. N. Macrae, Ch. Stangor, M. Hewstone. Gdańsk, s. 161–188.   Google Scholar

Mills S. (2008): Language and sexism. Cambridge.   Google Scholar

Muehleisen V., Isono M. (2009): Antonymous adjectives in Japanese discourse. “Journal of Pragmatics” 41, s. 2185–2203.
Crossref   Google Scholar

Murphy M. L. (2003): Semantic relations and the lexicon. Cambridge.
Crossref   Google Scholar

Murphy M. L., Paradis C., Willners C., Jones S. (2009): Discourse functions of antonymy: A cross-linguistic investigation of Swedish and English. “Journal of Pragmatics” 41, s. 2159–2184.
Crossref   Google Scholar

Pearce M. (2008): Investigating the collocational behaviour of MAN and WOMAN in the British National Corpus using Sketch Engine. “Corpora” 3 (1), s. 1–29.
Crossref   Google Scholar

Steffens M. (2018): Antonymic discourse functions and manipulation: a corpus analysis of present-day French. “Corpus Pragmatics” 2 (3), s. 313–332.
Crossref   Google Scholar

Szałkiewicz Ł., Przepiórkowski A. (2012): Anotacja morfoskładniowa. [W:] Narodowy Korpus Języka Polskiego. Red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R. L. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk. Warszawa, s. 59–96.   Google Scholar


Veröffentlicht
2021-09-30

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Mikołajczak-Matyja , N. (2021). Funkcje pary leksemów mężczyzna i kobieta w zdaniach z Narodowego Korpusu Języka Polskiego i ich zastosowanie do badań nad stereotypami płci. Prace Językoznawcze, 23(3), 115–131. https://doi.org/10.31648/pj.6840

Nawoja Mikołajczak-Matyja  
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu