Глубиннопсихологическое пространство материнского комплекса в творческом сознании Марины Цветаевой (на материале автобиографической прозы)
Iryna Betko
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieАннотация
W artykule na podstawie autobiograficznej prozy Mariny Cwietajewej (w tym esejów:
Matka i Muzyka, Historia jednej dedykacji, Mój Puszkin, a także Autobiografii etc.) podjęto
próbę wstępnej analizy archetypowych motywów, kreujących głębinowo-psychologiczną
przestrzeń kompleksu matki w obszarze twórczej świadomości pisarki. Metodologiczno-
badawczą bazę pracy stanowią wybrane zagadnienia analitycznej psychologii Carla
Gustava Junga, zaś na jej treść merytoryczną składają się cztery zasadnicze fragmenty.
W pierwszym zostały wyłonione przeciwieństwa natury psychiczno-egzystencjalnej, ściśle
związane z postrzeganiem obrazu matki przez jej pierworodną córkę oraz obarczające ją
odpowiednim kompleksem. W drugim rozpatrywane są ciemne strony matczynej pedagogiki,
pogłębiające ów kompleks. W trzecim naświetla się te pozytywne cechy wewnętrzne,
które powstały w trakcie konfrontacji z matką pianistką córki poetki, walczącej o własną
tożsamość twórczą. W czwartym są omawiane sposoby kompensacji traumy kompleksu
matki. Ambiwalentny obraz matki, urastający do rangi potężnego symbolu, zarówno
afirmowany, jak też demonizowany, był obecny w duszy Cwietajewej nie tylko za życia
rodzicielki, lecz także po jej śmierci. Olbrzymią wartość poznawczo-estetyczną stanowi
sam proces zgłębiania przez pisarkę zróżnicowanych motywów archetypowych, ostatecznie
przywidujący werbalizację doświadczeń dokonanej samoanalizy w artystycznie
doskonałych utworach prozatorskich.
Ключевые слова:
kompleks matki, motyw archetypowy, proza autobiograficzna, Marina CwietajewaБиблиографические ссылки
Bibliâ. Sovremennyj russkij perevod. (Russkoe Biblejskoe Obŝestvo). ( 2011). M oskva, , dostup: 06.08.2019. Google Scholar
Cvetaeva M. (1940): Avtobiografiâ, , dostup: 27.11.2019. Google Scholar
Cvetaeva M. (1979): Izbrannaâ proza v dvuh tomach 1917–1937. Sostavlenie i podgotovka teksta A. Sumerkina. Predislovie I. Brodskogo. T. 1: Predislovie. Iz dnevnikovyh zapisej 1917–1922 gg. Literaturnye èsse. Vospominaniâ. Iz rasskazov. Priloženie. New York. T. 2: Literaturnye èsse. Vospominaniâ. Avtobiografičeskaâ proza. Moj Puškin. Recenzii i zametki. Priloženie. New York. Google Scholar
Cvetaeva M. (1988): Sočineniâ v dvuh tomach. T. 2: Proza. Sostavlenie, podgotovka teksta i kommentarii A. Saakânc. Minsk. Google Scholar
Ûng K. G. (1996): Sobranie sočinenij. Psihologiâ bessoznatelʹnogo. Perevod V. M. Bakusev, A. V. Kričevskij. Naučnyj red. M.S. Kowalowa. Moskva. Google Scholar
Ûng K. G. (1997): Psihologičeskie aspekty arhetipa materi. [B:] K. G. Ûng. Alhimiâ snov. Perevod, predislovie i posleslovie Semira. Sankt-Peterburg, s. 176–207. Google Scholar
Saakânc A. A. (1999): Marina Cvetaeva. Žiznʹ i tvorčestvo. Moskva, <334677-www.libfox.ru.pdf>, dostup: 06.08.2019. Google Scholar
Sharp D. (1998): Leksykon pojęć i idei C. G. Junga. Perevod J. Prokopiuk. Wrocław. Google Scholar
Svedenborg È. (1863; 1993): O nebesah, o mire duhov i ob ade. Lejpcig–Kiïv. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
