Formacje potencjalne a późnonowoczesna rodzimość nazewnicza, czyli o produktywności onimiczno-apelatywnej
Małgorzata Rutkiewicz-Hanczewska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuАннотация
Artykuł jest poświęcony jednemu z najnowszych modeli nazewniczych, wpisujących się
w płaszczyźnie apelatywnej w kategorię słowotwórczą nazw miejsc, a utworzonych drogą
sufiksacji, za pomocą znanych wykładników słowotwórczych -arnia, -nia, -ownia, lub
derywacji paradygmatycznej. W systemie nazewniczym tego typu nazwy mają charakter
deproprialny lub odapelatywny. Oznacza to, że tworzy się je od podstaw onimicznych
(nazw ulic, placów, budynków) lub apelatywów, które w funkcji nazw miejsc nigdy dotąd
nie występowały w systemie apelatywnym (Bezownia, Bucikarnia, Zupiarnia). Powstaje
dzięki temu nowa możliwość przyszłego zasilania leksykonu nazw pospolitych jednostkami
proprialnymi. Będą to jednak swoiste apelatywizmy wykreowane w planie onimicznym
(por. fryzjer → Fryzjernia → fryzjernia; zupa → Zupiarnia → zupiarnia).
Ключевые слова:
formacje potencjalne, nazwy odapelatywne, nazwy deproprialne, nazwy przeniesione, apelatywizacja, onimizacja, nomina lociБиблиографические ссылки
Abramowiczówna Z., Bogdanowicz E. (red.) (2001): Onimizacja i apelatywizacja. Białystok. Google Scholar
Cieślikowa A. (1994): O motywacji w onomastyce. „Polonica” XVI, s. 193–199. Google Scholar
Galewska K. (w druku): Jak chajzerowanie weszło do polszczyzny? O werbalnych derywatach odantroponimicznych i najnowszych tendencjach w zakresie apelatywizacji nazw własnych. „Język Polski”. Google Scholar
Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H. (red.) (1998): Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. T. 2. Warszawa. Google Scholar
Kopaliński W. (1996): Słownik eponimów czyli wyrazów odimiennych. Warszawa. Google Scholar
Malec M. (2001): Imię w polskiej antroponimii i kulturze. Kraków. Google Scholar
Oronowicz-Kida E. (2018): Buciarnia, Hamownia, Kosmetykarnia – formacje potencjalne we współczesnym polskim nazewnictwie. [W:] Onomastyka – neohumanistyka – nauki społeczne. Red. U. Bijak, H. Górny, M. Magda-Czekaj. Kraków, s. 395–402.
Crossref
Google Scholar
Puzynina J. (1966): O pojęciu potencjalnych formacji słowotwórczych. „Poradnik Językowy” z. 8, s. 329–337. Google Scholar
Rospond S. (1957): Klasyfikacja strukturalno-gramatyczna słowiańskich nazw geograficznych. Wrocław. Google Scholar
Rutkiewicz M. (2002): Toponimia środkowozachodniej części województwa wielkopolskiego (gminy: Kuślin, Lwówek, Nowy Tomyśl, Opalenica). Poznań. Google Scholar
Rutkiewicz-Hanczewska M. (2013): Genologia onimiczna. Nazwa własna w płaszczyźnie motywacyjno-komunikatywnej. Poznań. Google Scholar
Rutkiewicz-Hanczewska M. (2014): Moda w zakresie morfologii współczesnych emporionimów. [W:] Przestrzenie językoznawstwa. Prace dedykowane Profesor Irenie Sarnowskiej-Giefing. Red. M. Graf. „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 27, s. 135–144.
Crossref
Google Scholar
Rutkiewicz-Hanczewska M. (2017): Dyfuzja semantyczna w proprialnej przestrzeni marketingowej, czyli rodzime nazwy odapelatywne w modzie. „Onomastica” LXI/2, s. 413–429.
Crossref
Google Scholar
Rutkowski M. (2007): Apelatywizacja a deonimizacja. Z rozważań nad zakresem terminów. [W:] Nowe nazwy własne – nowe tendencje badawcze. Red. A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch i K. Skowronek. Kraków, s. 63–71. Google Scholar
Wróbel H. (1978): O synchronicznych relacjach słowotwórczych w onomastyce. „Prace Językoznawcze” IV, s. 16–24. Google Scholar
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
