O konieczności powrotu do subsydiarnej roli państwa w publicznej edukacji szkolnej
Bogusław Śliwerski
a:1:{s:5:"pl_PL";s:69:"Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie ";}Abstrakt
Treścią artykułu jest analiza nowych funkcji szkoły w ponowoczesnym społeczeństwie, które rozwija się w demokracji i dla demokracji. Ta zaś jest możliwa tylko wówczas, kiedy ma miejsce detotatlizacja polityki oświatowej władz centralistycznych, które kierują się w neoliberalnym państwie ideologią etatyzmu jako ukrytej formy demokracji autorytarnej, zamiast wdrażania z udziałem procesów kształcenia i wychowania do demokracji partycypacyjnej i deliberatywnej. Przedstawiam zatem proces koniecznych zmian w polskim systemie szkolnym, które zostały wyrażone w ruchu solidarnościowej opozycji wobec reżimu Polski Ludowej, a na skutek konfliktów społecznych i politycznych w okresie transformacji ustrojowej zostały zaprzepaszczone przez postsolidarnościowe elity władzy. Uzasadniam zatem konieczność powrotu polskich polityków do subsydiarnej roli państwa w publicznej edukacji szkolnej dzieci i młodzieży oraz wskazuję na już istniejące rozwiązania prawne i pedagogiczne w tym zakresie.
Słowa kluczowe:
demokracja, uspołecznienie, totalitaryzm, neoliberalizm, partycypacja, subsydiarność, edukacja szkolna, polityka oświatowa, prawo oświatowe, siły społeczne, kapitał ludzki, kapitał społeczny, pozórBibliografia
Arnstein, S.R. (2012). Drabina partycypacji (przeł. Jakub Bożek). W: J. Erbel (red.), Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej. Wyd. Krytyki Politycznej. Google Scholar
Buden, B. (2013). Konec postkomunismu. Od společnosti bez nadĕje k nadĕji bez společnosti. Praha: Rybka Publishers. Google Scholar
Bukowska, G. (2013). Wpływ edukacji na demokrację i jakość rządzenia. W: Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać? Scholar. Google Scholar
Czaputowicz, J. (2013. Suwerenność. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. Google Scholar
Falkowski, J. (2013). Siła i słabość państwa w rozważaniach nowej ekonomii politycznej. W: J. Wilkin (red.), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać? Scholar. Google Scholar
Fromm, E. (1996). Rewolucja nadziei. Ku uczłowieczonej technologii (przeł. H. Adamska). Rebis. Google Scholar
Janke, A.W. (2002). Transformacja w stosunkach rodziny i szkoły na przełomie XX i XXI wieku. Perspektywy zmiany społecznej w edukacji. Wyd. Akademia Bydgoska. Google Scholar
Jawłowska, A. (1975). Drogi kontrkultury. PIW. Google Scholar
Kieżun, W. (2013). Patologia transformacji. Wyd. uzupełnione zawiera rozmowę Czesława Bieleckiego z Witoldem Kieżunem. Poltext. Google Scholar
Kwieciński, Z. (1991). Tekstualizacja nieobecności. Wprowadzenie. W: Z. Kwieciński (red.), Nieobecne dyskursy, cz. I. Studia Kulturowe i Edukacyjne. Wyd. UMK. Google Scholar
Leder, A. (2014). Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej. Wyd. Krytyki Politycznej. Google Scholar
Miąso, J. (red.) (1984). Historia wychowania. Wiek XX, t.1‒2, wyd. 3. PWN. Google Scholar
Miller, R. (1981). Socjalizacja, wychowanie, psychoterapia. PWN. Google Scholar
Piotrowski, P. (2012). W poszukiwaniu rozumu pedagogicznego. Wybrane zagadnienia metapedagogiki. Centrum Badań Społecznych UWM, Wydział Nauk Społecznych UWM. Google Scholar
Radziewicz, J. (1988). Samorządność przeciw samorządności. Edukacja i Dialog, 7. Google Scholar
Regulski, J. (2012). Rozwój samorządności w Polsce. Próba przewidywań. W: B. Galwas, L. Kuźnicki (red.), Wizja przyszłości Polski. Studia i analizy, tom III. Ekspertyzy. PAN Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”. Google Scholar
Rosanvallon, P. (2011). Kontrdemokracja. Polityka w dobie nieufności (przeł. A. Czarnecka). Wyd. DSW. Google Scholar
Smołalski, A. (1999). Historyczne podstawy teorii organizacji szkolnictwa w Polsce. Impuls. Google Scholar
Staniszkis, J. (2001). Postkomunizm. Próba opisu. słowo/obraz terytoria. Google Scholar
Śliwerski, B. (1996). Klinika szkolnej demokracji. Impuls. Google Scholar
Śliwerski, B. (1998). Współczesne teorie i nurty wychowania. Impuls. Google Scholar
Śliwerski, B. (2009). Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP. WAiP. Google Scholar
Śliwerski, B. (2013). Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie centralizmu. Impuls. Google Scholar
Śliwerski, B. (2014a). Edukacja jako wspólne dobro niespełnionym przesłaniem KEN dla potomnych. W: K. Dormus (red.), Komisja Edukacji Narodowej. Kontekst historyczno-pedagogiczny. Wyd. Wydz. Ped. UP. Google Scholar
Śliwerski, B. (2014b). O dezintegrujących aspektach polityki oświatowej wobec wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska (red.), (Anty-)edukacja wczesnoszkolna. Impuls. Google Scholar
Śliwerski, B. (2015a), Edukacja (w)polityce. Polityka (w)edukacji. Impuls. Google Scholar
Śliwerski, B. (2015b). Polityczne uwarunkowania „bolszewizmu” w etatystycznej polityce oświatowej III RP, Political conditions of "Bolshevism" in the educational policy represented by full-time jobs in the Third Republic of Poland. Horyzonty Wychowania, 31(14): 15‒47. Google Scholar
Śliwerski, B. (2017). Meblowanie szkolnej demokracji. Wolters Kluwer. Google Scholar
Śliwerski, B. (2020a), Pedagogika holistyczna. Studium z perspektywy metanauk społecznych. Wyd. APS. Google Scholar
Śliwerski, B. (red.) (1993). Kontestacje Pedagogiczne. Materiały III Sekcji Zjazdu Pedagogów 10‒12.02. 1993. ZG PTP, Impuls. Google Scholar
Śliwerski, B. (2020). (Kontr)rewolucja oświatowa. Studium z polityki prawicowych reform edukacyjnych. Wyd. UŁ. Google Scholar
Uryga, D. (2013). Demokracja czy republika? Czas na zmiany w ustroju szkoły. Ruch Pedagogiczny, 3: 37‒50. Google Scholar
Uryga, D. (2017). Zmierzch publicznej oświaty samorządowej. Pedagogika Społeczna, XVI: 47‒65. Google Scholar
Wilkin, J. (2013). Kategoria jakości rządzenia w naukach społecznych – zagadnienia metodologiczne. W: J. Wilkin (red.), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać? Scholar. Google Scholar
Zdrada elit (2013). Z prof. Piotrem Glińskim rozmawia Bronisław Tumiłowicz. Przegląd, 19‒25.08. Google Scholar
a:1:{s:5:"pl_PL";s:69:"Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie ";}
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo publikowane jest na licencji Open Access CC BY-NC-ND 3.0. (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/)
Redakcja wyraża zgodę na umieszczanie opublikowanych artykułów na stronach internetowych autorów, stronach internetowych jednostek naukowych i repozytoriów.