Współpraca wewnątrz- i międzysektorowa jako element wsparcia edukacji włączającej
Zenon Gajdzica
Uniwersytet Śląski w Katowicachhttps://orcid.org/0000-0002-6329-411X
Edyta Widawska
Uniwersytet Śląski w Katowicachhttps://orcid.org/0000-0002-0964-0341
Beata Jachimczak
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniuhttps://orcid.org/0000-0002-3927-2877
Abstract
In Poland, the process of assessment and implementation of needs at the local level is implemented by sector. Health care, social welfare and education have their own diagnostic and therapeutic tools. There is a lack of nationwide standards for intersectoral management of this process and cooperation and integration of resources at the local level. Each sector operates on its own without seeing the others, making it difficult, if not impossible, to share information, knowledge, resources. As a result, there is a system with low efficiency, in which there can be duplication of activities, efforts, costs.
The primary purpose of the study is to present the intersectoral model of child, student and family support developed and piloted as part of the project activities. This presentation is preceded by a general characterization of intrasectoral and intersectoral support processes considered in the context of broadly inclusive education. The starting point is the thesis that in the current formula, support for mainstream institutions takes place to a limited extent and only intrasectorally, which reduces its relevance and quality. As a result, it is worth attempting to construct an intersectoral model of support that fits the needs of students performing compulsory schooling in mainstream institutions.
Keywords:
support, inclusive education, intersectoral support modelReferences
Chrzanowska, I., Szumski, G. (red.). (2019). Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole. Wyd. Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Google Scholar
Chrzanowska, I. (2019). Nauczyciele o szansach i barierach edukacji włączającej. Wyd. Nauk. PWN. Google Scholar
Dyson, A., Millward, A. (2000). Schools and special needs: Issues of innovation and inclusion. Paul Chapman. Google Scholar
Firkowska-Mankiewicz, A. (2007). Edukacja na poziomie średnim młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną – z doświadczeń krajów zachodnich. Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 3: 27‒38. Google Scholar
Gajdzica, Z. (2020). Uczeń z lekką niepełnosprawnością intelektualną w szkole ogólnodostępnej. Nauczyciele o (nie)zmienianej sytuacji w kontekście kultury szkoły inkluzyjnej. Wyd. Nauk. PWN. Google Scholar
Gajdzica, Z., Skotnicka, B., Pawlik, S., Bełza-Gajdzica, M., Trojanowska, M., Prysak, D., Mrózek, S., (2021). Analiza praktyki szkolnej i charakterystyka szkoły efektywnie realizującej edukację włączającą w praktyce – raport z badań. MEN. Google Scholar
Göransson, K., Nilholm, C. (2014). Conceptual diversities and empirical shortcomings – a critical analysis of research on inclusive education. European Journal of Special Needs Education, 29 (3): 265‒280. Google Scholar
Gordon-Gould, P., Hornby, G. (2023). Inclusive education at the Crossroads. Exploring Effective Special Needs Provision in Global Contexts. Routledge Taylor &Francis Group. Google Scholar
Graham, L.J. (red.). (2024). Inclusive education for the 21st century. Theory, policy, and practice. Routledge. Google Scholar
Jachimczak, B. (2008). Gotowość nauczycieli szkół ogólnodostępnych do pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych (s. 189‒200). W: I. Chrzanowska, B. Jachimczak (red.), Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu–wyzwania praktyki. Wyd. Satori. Google Scholar
Jachimczak, B. (2009). Kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście funkcjonowania szkolnego młodzieży gimnazjalnej (s. 420‒433). W: Pedagogika specjalna. Różne poszukiwania – wspólna misja. Wyd. APS. Google Scholar
Jachimczak, B., Podgórska-Jachnik, D., Tomaszewska, A. (red.). (2023). Szkoła dla każdego – od idei do realizacji z doświadczeń pierwszego łódzkiego specjalistycznego centrum wspierającego edukację włączającą. Wyd. UŁ. Google Scholar
Kamińska, E., Podgórska-Jachnik, D., Łyciuk-Bzdyra, M., Skrzypczak, B., Pawlak, K., Rowiński, T., Jachimczak, B., Piotrowicz, R. (2022). Model wsparcia międzysektorowego na rzecz zintegrowania działań wokół dzieci, uczniów i rodzin – wersja skrócona. MEiN, UŚ, APS, UAM, KUL, UMCS (Dokument powielony). Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997). Dz.U. 1997.78.483 z dnia 1997.07.16. Google Scholar
Lechta, V. (2016). Inkluzivní pedagogika základní determinanty (s. 25‒40). W: V. Lechta (ed.), Inkluzivní pedagogika. Portál. Google Scholar
Loreman, T. (2017). Pedagogy for Inclusive Education, Oxford Research Encyclopedias, Education, 2017. Pobrane z: Pedagogy for Inclusive Education | Oxford Research Encyclopedia of Education (dostęp: maj 2022). Google Scholar
Model edukacji dla wszystkich. Rozwiązania systemowe ukierunkowane na zapewnienie wysokiej jakości kształcenia, wychowania i opieki z uwzględnieniem zróżnicowania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieciom, uczniom i dorosłym osobom uczącym się (2020). MEN, www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/model-edukacji-dla-wszystkich (dostęp: listopad 2020). Google Scholar
Nowak, A. (2020). Edukacja włączająca w opiniach i ocenach nauczycieli: doniesienie z badań. Studia Pedagogiczne, 35: 169‒181. Google Scholar
Podgórska-Jachnik, D. (2021). Edukacja włączająca w Polsce – bilans otwarcia 2020. Raport merytoryczny, na zlecenie Ośrodka Rozwoju Edukacji i Ministerstwa Edukacji i Nauki. MEN, Ośrodek Rozwoju Edukacji. Google Scholar
Propozycja zapisów modelu wsparcia międzysektorowego ujętych w formie wzorowanej na aktach prawnych (2022). Departament Wychowania i Edukacji Włączającej, MEN (Dokument powielony). Google Scholar
Scott, I., Gong, T. (2021). Coordinating government silos: challenges and opportunities. Global Public Policy and Governance, 1 (1): 20‒38. Google Scholar
Skotnicka, B. (2019). Przygotowanie szkoły wiejskiej do edukacji inkluzyjnej. Wyd. UKW. Google Scholar
Szumski, G. (2019). Koncepcja edukacji włączającej (s. 14‒25). W: I. Chrzanowska, G. Szumski (red.), Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole. FRSE. Google Scholar
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (2005). Guidelines for Inclusion: Ensuring Access to Education for All. UNESCO. Google Scholar
Widawska, E. (2014). Realizacja prawa do nauki w odniesieniu do osób z niepełnosprawnością w świetle postanowień Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. W: E. Widawska, K. Skotnicki (red.), Społeczne i prawne aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnością. Wyd. AJD. Google Scholar
Widawska, E., Bełza-Gajdzica, M., Gajdzica, Z. (2023). Międzysektorowe wsparcie dzieci, uczniów i ich rodzin na poziomie lokalnym – wstępne założenia modelu (s. 103‒116). W: E. Widawska (red.), Młode pokolenie w (nie)przyjaznym świecie – konteksty teoretycznie, metodologiczne i praktyczne. Wyd. ATW. Google Scholar
Widawska, E., Jachimczak, B., Gajdzica, Z. (2023). Budowanie modelowych rozwiązań wsparcia międzysektorowego na poziomie lokalnym (s. 40‒52). W: M. Walkiewicz-Krutak (red.), Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci i wsparcie rodzin. Wyd. APS. Google Scholar
Zaorska, M. (2020). Integracja społeczna i edukacja integracyjna w opinii nauczycieli oraz rodziców uczniów klas ósmych ogólnodostępnej szkoły podstawowej. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 37: 186‒200. Google Scholar
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Czasopismo publikowane jest na licencji Open Access CC BY-NC-ND 3.0. (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/)
Redakcja wyraża zgodę na umieszczanie opublikowanych artykułów na stronach internetowych autorów, stronach internetowych jednostek naukowych i repozytoriów.