Nierówności społeczne: geneza – struktura – walory moralne

Tadeusz Pilch

Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0000-0003-1562-1689


Abstract

W tekście wykonano analizę nierówności społecznych, potraktowanych tu jako zjawisko powszechne i uniwersalne. Przy podkreśleniu braku zgody na ich istnienie, autor wskazuje jednocześnie na takie cechy nierówności społecznych, jak związek z władzą polityczną, zracjonalizowany ahumanitaryzm i polimorficzność. Cechy te są ilustracją, jak bezradne wobec zjawiska ‘nierówności społecznych’ są demokracja, praworządność i rozumienie sprawiedliwości. Autor przekonuje, że podejmowane w różnych krajach działania nie zniwelowały tych nierówności, a ich nowym kreatorem stały się wykształcenie i bogactwo. Zwraca uwagę na takie problemy, jak gorsza sytuacja kobiet czy drastyczne ubóstwo dotyczące dużej części ludności świata, w tym dzieci. W artykule zaprezentowano ponadto formy upośledzania dzieci i wskazano, jakie zasady i regulacje uznać można za wartościowe. W ostatniej części tekstu nakreślono sytuację polityczno-społeczną w Polsce, wskazując na zagrożenia płynące z bezrefleksyjnego niszczenia lokalnej i narodowej wspólnoty i pogłębiania społecznych nierówności.


Keywords:

nierówności społeczne, demokracja, ubóstwo, sprawiedliwość, wymiary nierówności


Dzielska, A. (2012). Status materialny rodziny i otoczenia a samopoczucie i styl życia młodzieży 15-letniej. Instytut Matki i Dziecka.   Google Scholar

Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Znak.   Google Scholar

King, A., Schneider, B. (1992). Pierwsza rewolucja globalna. Jak przetrwać? Raport Rady Klubu Rzymskiego. Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim.   Google Scholar

Kowalak, T. (1998). Marginalność i marginalizacja społeczna. Elipsa.   Google Scholar

Kwieciński, Z. (2002). Wykluczanie. Wyd. UMK.   Google Scholar

Landes, D.S. (2000). Bogactwo i nędza narodów. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie.   Google Scholar

Muszyńska, J. (2010). Nierówności społeczne – Źródła i społeczne konsekwencje. W: T. Pilch (red.) Encyklopedia Pedagogiczna XXI w. Suplement. Żak.   Google Scholar

National Geographic – Polska (2008), 10(109).   Google Scholar

Pilch, T. (2001). Edukacja a społeczne procesy marginalizacji. W: E. Trempała, M. Cichosz (red.) Pedagogika społeczna. Tradycja – teraźniejszość – nowe wyzwania. (s. 125‒138). Wszechnica Mazurska.   Google Scholar

Pilch, T. (red.) (2016). Uczniowie na drogach Warmii i Mazur. Narodziny nierówności. WSIiE TWP.   Google Scholar

Projekt milenijny, https:// www.unic.un.org.pl/projekt_milenijny/oblicza_ubostwa.php.   Google Scholar

Putkiewicz, E., Zahorska, M. (2001). Społeczne nierówności edukacyjne. Instytut Spraw Publicznych.   Google Scholar

Rządowe Centrum Studiów Strategicznych (2002). Transformacja społeczno-gospodarcza w Polsce. Rządowe Centrum Studiów Strategicznych.   Google Scholar

Stiglitz, J.E. (2004). Globalizacja. PWN.   Google Scholar

Toffler, A.H. (1996). Budowa nowej cywilizacji. Zysk i S-ka.   Google Scholar

United Nations Development Programme (1998). Raport o rozwoju społecznym. Dostęp do edukacji. UNDP.   Google Scholar

United Nations Development Programme (2000). Raport o rozwoju społecznym. Rozwój obszarów wiejskich. UNDP.   Google Scholar

United Nations Development Programme (2002). Raport o stanie wsi. Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa.   Google Scholar

Uniwersytet Kalifornijski, http://globalnepoludnie.pl/article200,200.   Google Scholar

Wnuk-Lipiński, E. (red.) (1987). Nierówności i upośledzenie w świadomości społecznej. IFiS PAN.   Google Scholar


Published
2023-04-21

Cited by

Pilch, T. (2023). Nierówności społeczne: geneza – struktura – walory moralne. Forum Nauk Społecznych, (1), 27–42. https://doi.org/10.31648/fns.8835

Tadeusz Pilch 
Uniwersytet Warszawski
https://orcid.org/0000-0003-1562-1689



License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Czasopismo publikowane jest na licencji Open Access CC BY-NC-ND 3.0. (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/)
Redakcja wyraża zgodę na umieszczanie opublikowanych artykułów na stronach internetowych autorów, stronach internetowych jednostek naukowych i repozytoriów.