In search of linguistic subtlety, or possible ways of studying linguistic finesse

Renata Makarewicz

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0001-8745-4125


Abstract

The aim of this article is to present a method for studying linguistic finesse. The author draws on Michael Halliday’s functional grammar, James R. Martin and David Rose’s systemic functional discourse analysis (SFDA), and traditional stylistic studies. The text includes the author’s own compilations of examples of linguistic finesse (terminology from the field of stylistics) in various literary and journalistic genres. It is proposed to use the technique of competent judges to determine the conditions that must be met in order to establish whether linguistic finesse occurs in a text. This technique is rarely used nowadays, as corpus and statistical research are more commonly employed. Identifying repeatable criteria for the use and interpretation of finesse as a linguistic feature requires competent judges to assess it. It is only then that the obtained results can be used as the
basis for what the author deems an appropriate research method: systemic functional
discourse analysis (SFDA).


Keywords:

linguistic finesse, stylistic studies, functional grammar, systemic-functional discourse analysis


Anusiewicz J. (1994): Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław.   Google Scholar

Awramiuk E. (2021): Zapisać mowę. Wybrane zagadnienia graficznej reprezentacji tekstów polskich. Białystok.   Google Scholar

Bobrowski I. (2005): Składniowy model polszczyzny. Kraków.   Google Scholar

Bourdieu P. i in. (2006): Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania. Przekład E. Neyman. Warszawa.   Google Scholar

Duszak W., Kowalski G. (red.) (2013): Systemowo-funkcjonalna analiza dyskursu. Kraków.   Google Scholar

Głażewska M. (2025): Finezja językowa – opis terminu i próba zdefiniowania. „Prace Językoznawcze” XXVII/2, s. 269–283.
Crossref   Google Scholar

Grabias S. (1997): Język w zachowaniach społecznych. Lublin.   Google Scholar

Grzegorczykowa R. (1996): Wykłady z polskiej składni. Warszawa.   Google Scholar

Halliday M.A.K. (1994): An Introduction of Functional Grammar. Wyd. 2. Londyn.   Google Scholar

Hymes D. (1972): On communicative competence. [W:] Sociolinguistics. Red. J.B. Pride, J. Holmes. Harmondsworth, s. 269–293.   Google Scholar

Kaczor M., Steciąg M. (red.) (2019): Estetyka językowa w komunikowaniu. „Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze”. Zielona Góra.   Google Scholar

Karolak S. (1972): Zagadnienia składni ogólnej. Warszawa.   Google Scholar

Kiklewicz A. (2012): Znaczenie w języku – znaczenie w umyśle. Olsztyn.   Google Scholar

Klemensiewicz Z. (1963): Zarys składni polskiej. Warszawa.   Google Scholar

Kurcz I. (2005): Psychologia języka i komunikacji. Warszawa.   Google Scholar

Kurkowska H., Skorupka S. (1974): Stylistyka polska. Zarys. Warszawa.   Google Scholar

Makarewicz R. (2017): Rozmowa w przestrzeni szkoły. Systemowo-funkcjonalna analiza poszerzonego dyskursu szkolnego. Olsztyn.   Google Scholar

Martin J.R. (1992): English Text: System and Structure. Philadelphia.
Crossref   Google Scholar

Martin J.R. (2013): Język, rejestr, gatunek. [W:] Systemowo-funkcjonalna analiza dyskursu. Red. A. Duszak, G. Kowalski. Kraków, s. 1–21.   Google Scholar

Martin J.R., Rose D. (2013): Wartościowanie w dyskursie i negocjowanie postaw. [W:] Systemowo-funkcjonalna analiza dyskursu. Red. A. Duszak, G. Kowalski. Kraków, s. 23–79.   Google Scholar

Matuchniak-Krasuska A. (2015): Koncepcja habitusu u Pierre’a Bourdieu. „Hybris” nr 31, s. 77–111.
Crossref   Google Scholar

Saloni Z., Świdziński M. (1998): Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa.   Google Scholar

Sharifian F. (2016): Lingwistyka kulturowa. „Etnolingwistyka” 28. Lublin.
Crossref   Google Scholar

Stalmaszczyk P. (2021): Szkice z metodologii językoznawstwa i filozofii języka. Łódź.
Crossref   Google Scholar

van Dijk T.A. (2001): Dyskurs jako struktura i proces. Przekład G. Grochowski. Warszawa.   Google Scholar

Vater H. (2009): Wstęp do lingwistyki tekstu. Struktura i rozumienie tekstów. Przekład E. Błachut, A. Gołębiewski. Wrocław.   Google Scholar

Wilkoń A. (2002): Spójność i struktura tekstu. Kraków.   Google Scholar

Wojtak M. (2019): Wprowadzenie do genologii. Lublin.   Google Scholar


Published
2025-12-11

Cited by

Makarewicz, R. (2025). In search of linguistic subtlety, or possible ways of studying linguistic finesse. Papers in Linguistics, 27(4), 37–50. https://doi.org/10.31648/pj.11838

Renata Makarewicz 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0001-8745-4125