Lexical borrowings in the Polish dialect used in the South-Eastern Borderlands (on the basis of Trembowla and Wierzbowiec)

Anna Kostecka-Sadowa

Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków



Abstract

In the article the author presents some lexical material from the dictionary
of the Polish dialect used in the South-Eastern Borderlands (on the basis
of Trembowla and Wierzbowiec) and discusses some borrowings, which became
part of the dialect as a result of direct contact between three languages: Polish,
Ukrainian and Russian.


Keywords:

kontakty polsko-ukraińskie, polszczyzna południowokresowa, zapożyczenia, zmiany semantyczne


Handke K. (1993): Gwary przejściowe / mieszane wewnątrz obszaru dialektalnego. [W:] Gwary mieszane i przejściowe na terenach słowiańskich. Red. S. Warchoł. „Rozprawy Slawistyczne” 6. Lublin.   Google Scholar

Hrabec S. (1955): O polskiej gwarze wsi Duliby w b. powiecie buczackim. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” III, s. 31–76.   Google Scholar

Karaś H. (1996): Rusycyzmy słownikowe w polszczyźnie okresu zaborów. Warszawa.   Google Scholar

Karaś H. (2001): Język polski na Kowieńszczyźnie. Historia, sytuacja socjolingwistyczna, cechy językowe, teksty. Warszawa.   Google Scholar

Karaś H. (2002): Gwary polskie na Kowieńszczyźnie. Warszawa−Puńsk.   Google Scholar

Karaś M. (1958): Z problematyki gwar mieszanych i przejściowych. „Język Polski” XXXVIII, z. 4. Kraków, s. 286–296.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2015): Rzeczownikowe zapożyczenia wschodniosłowiańskie w gwarach polskich. Kraków.   Google Scholar

Kostecka-Sadowa A. (2016): Uwagi o języku przesiedleńców z Trembowli i Wierzbowiec na Podolu na podstawie spisanych wspomnień. „Prace Językoznawcze” XVIII/4, s. 83–92.   Google Scholar

Kość J. (2000): Archaizmy a interferencje w strefie polsko-ukraińskich kontaktów językowych. „Slavia Orientalis” 49, z. 3, s. 451–462.   Google Scholar

Kurzowa Z. (1983): Zmiany w polach językowych zapożyczeń ukraińskich a polsko-ukraińskie kontakty językowe, „Studia nad Polszczyzną Kresową”. T. II, s. 49–63.   Google Scholar

Kurzowa Z. (1993): Język polski Wileńszczyzny i Kresów północno-wschodnich XIV–XX w. Warszawa−Kraków.   Google Scholar

Kurzowa Z. (1997): O badaniach polsko-rosyjskich kontaktów językowych. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie” 192. Prace Językoznawcze 9, s. 139–146.   Google Scholar

Kurzowa Z. (2006): Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku. Warszawa−Kraków.   Google Scholar

Kwaśnicka-Janowicz A. (2008): Żywotność wschodnich slawizmów leksykalnych w gwarach Małopolski południowowschodniej. „LingVaria” 3, nr 1(5), s. 133–139.   Google Scholar

Lehr-Spławiński T. (1914): O mowie Polaków w Galicji Wschodniej. „Język Polski” II. Kraków, s. 40–51.   Google Scholar

Małecki M. (1934): Do genezy gwar mieszanych i przejściowych (ze szczególnym uwzględnieniem granicy językowej polsko-czeskiej i polsko-słowackiej). „Slavia Occidentalis” XII. Poznań, s. 80–90.   Google Scholar

Mańczak W. (2007): Rzekoma archaiczność obszarów peryferycznych. „Jezikoslovni zapiski” 13, 1–2, s. 279–283.   Google Scholar

Nepop L. (2001): Problematyka badań nad słownictwem polskich gwar na Ukrainie. „Studia nad Polszczyzną Kresową”. T. X, s. 257–277.   Google Scholar

Obara J. (1989): Teoretyczne problemy kalkowania. Wrocław.   Google Scholar

Ohołenko M., Łazarenko O., Dzięgiel E. (1999): Uwagi o gwarze wsi Słobódka Krasiłowska na Podolu. „Studia nad Polszczyzną Kresową”. T. IX, s. 99–109.   Google Scholar

Ohołenko-Jurewicz M. (1999): Polacy ze Słobódki Krasiłowskiej o sobie i swoim języku (rola mowy ojczystej w samoidentyfikacji narodowej). „Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich”. T. 2. Warszawa, s. 185–195.   Google Scholar

Ostapczuk O. (1999): O języku polskim w obwodzie winnickim na Ukrainie. „Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich”. T. 2. Warszawa, s. 139–164.   Google Scholar

Piprek J., Ippoldt J. (1970): Słownik niemiecko-polski. T. 1, 2. Polsko-niemiecki. T. 1, 2. Warszawa.   Google Scholar

Rieger J. (1996a): Język polski na Ukrainie (rozpowszechnienie, funkcje, znaczenie, świadomość językowa). „Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich”. T. 1. Warszawa, s. 131–144.   Google Scholar

Rieger J. (1996b): Identyfikacja narodowa i religijna Polaków na Ukrainie. [W:] Trudna tożsamość. Problemy narodowościowe i religijne w Europie środkowo-wschodniej w XIX−XX wieku. Red. J. Lewandowski. Lublin, s. 110–130.   Google Scholar

Rieger J. (2001): Język polski poza wschodnimi granicami Kraju w XX wieku – rewolucja, ewolucja, perspektywy. [W:] Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju. Red. S. Dubisz, S. Gajda. Warszawa, s. 211–219.   Google Scholar

Rieger J. (2002): Język polski na Ukrainie XX wieku. [W:] Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku, s. 11–51.   Google Scholar

Skorupka S. (1974): Słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa.   Google Scholar

Smułkowa E. (1992): Pojęcie gwar przejściowych i mieszanych na polsko-białorusko-ukraińskim pograniczu językowym. [W:] Między Wschodem a Zachodem. Cz. IV. Zjawiska językowe na pograniczu polsko-ruskim. [W:] Dzieje Lubelszczyzny. T. VI. Lublin.   Google Scholar

Smułkowa E. (1993): Propozycja terminologicznego zawężenia zakresu pojęć: „gwary przejściowe” – „gwary mieszane”. „Rozprawy Slawistyczne” 6. Lublin.   Google Scholar

Stieber Z. (1938): Sposoby powstawania słowiańskich gwar przejściowych. Kraków.   Google Scholar

Stieber Z. (1973): O archaizmach i innowacjach peryferycznych. [W:] Studia indoeuropejskie. Wrocław, s. 239–241.   Google Scholar

Walczak B. (1980): O rozwoju znaczeniowym zapożyczeń leksykalnych. [W:] Język. Teoria –Dydaktyka. Red. M. Preyzner. Kielce, s. 159–187.   Google Scholar

Walczak B. (1993): Z problematyki gwar przejściowych i mieszanych (dyferencjacja a mieszanie się języków). [W:] Gwary mieszane i przejściowe na terenach słowiańskich. Red. S. Warchoł. Lublin, s. 335–347.   Google Scholar

Walczak B. (1999a): Zapożyczenia leksykalne: teoria i metodologia badań. [W:] Polszczyzna północno-wschodnia 2. Red. B. Nowowiejski. Białystok, s. 69–107.   Google Scholar

Walczak B. (1999b): Zapożyczenia leksykalne (formalno-semantyczne) czy kalki? O pewnym typie zapożyczeń w kontaktach języków blisko spokrewnionych. [W:] Słowotwórstwo, semantyka i składnia języków słowiańskich. Red. M. Blicharski, H. Fontański. Katowice, s. 124–133.   Google Scholar

Walczak B. (2010): Swoistość zapożyczeń z języków blisko spokrewnionych (na przykładzie zapożyczeń czeskich i wschodniosłowiańskich w języku polskim). „Linguistica Copernicana” 4, s. 189–200.   Google Scholar

Ziłyński I. (1932): Opis fonetyczny języka ukraińskiego. Kraków.   Google Scholar

Великий тлумачний словник сучасної української мови. (2001−2005). Pед. В. Бусел. Київ−Ірпінь.   Google Scholar

Грінченко Б.Д. (1907–1909): Словарь української мови. T. I–IV. Київ.   Google Scholar

Непоп Л.В. (2004): Лексичні особливості польських говірок на території Хмельницької та Житомирської областей. Київ.   Google Scholar

Толковый словарь русского языка (1992). Red. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. Москва.   Google Scholar


Published
2019-12-28

Cited by

Kostecka-Sadowa, A. (2019). Lexical borrowings in the Polish dialect used in the South-Eastern Borderlands (on the basis of Trembowla and Wierzbowiec). Prace Językoznawcze, 19(4), 79–92. Retrieved from https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pj/article/view/4869

Anna Kostecka-Sadowa 
Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków