Zapożyczenia leksykalne w języku przesiedleńców z Trembowli i Wierzbowiec na Podolu
Anna Kostecka-Sadowa
Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, KrakówАннотация
In the article the author presents some lexical material from the dictionary
of the Polish dialect used in the South-Eastern Borderlands (on the basis
of Trembowla and Wierzbowiec) and discusses some borrowings, which became
part of the dialect as a result of direct contact between three languages: Polish,
Ukrainian and Russian.
Ключевые слова:
kontakty polsko-ukraińskie, polszczyzna południowokresowa, zapożyczenia, zmiany semantyczneБиблиографические ссылки
Handke K. (1993): Gwary przejściowe / mieszane wewnątrz obszaru dialektalnego. [W:] Gwary mieszane i przejściowe na terenach słowiańskich. Red. S. Warchoł. „Rozprawy Slawistyczne” 6. Lublin. Google Scholar
Hrabec S. (1955): O polskiej gwarze wsi Duliby w b. powiecie buczackim. „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” III, s. 31–76. Google Scholar
Karaś H. (1996): Rusycyzmy słownikowe w polszczyźnie okresu zaborów. Warszawa. Google Scholar
Karaś H. (2001): Język polski na Kowieńszczyźnie. Historia, sytuacja socjolingwistyczna, cechy językowe, teksty. Warszawa. Google Scholar
Karaś H. (2002): Gwary polskie na Kowieńszczyźnie. Warszawa−Puńsk. Google Scholar
Karaś M. (1958): Z problematyki gwar mieszanych i przejściowych. „Język Polski” XXXVIII, z. 4. Kraków, s. 286–296. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2015): Rzeczownikowe zapożyczenia wschodniosłowiańskie w gwarach polskich. Kraków. Google Scholar
Kostecka-Sadowa A. (2016): Uwagi o języku przesiedleńców z Trembowli i Wierzbowiec na Podolu na podstawie spisanych wspomnień. „Prace Językoznawcze” XVIII/4, s. 83–92. Google Scholar
Kość J. (2000): Archaizmy a interferencje w strefie polsko-ukraińskich kontaktów językowych. „Slavia Orientalis” 49, z. 3, s. 451–462. Google Scholar
Kurzowa Z. (1983): Zmiany w polach językowych zapożyczeń ukraińskich a polsko-ukraińskie kontakty językowe, „Studia nad Polszczyzną Kresową”. T. II, s. 49–63. Google Scholar
Kurzowa Z. (1993): Język polski Wileńszczyzny i Kresów północno-wschodnich XIV–XX w. Warszawa−Kraków. Google Scholar
Kurzowa Z. (1997): O badaniach polsko-rosyjskich kontaktów językowych. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie” 192. Prace Językoznawcze 9, s. 139–146. Google Scholar
Kurzowa Z. (2006): Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku. Warszawa−Kraków. Google Scholar
Kwaśnicka-Janowicz A. (2008): Żywotność wschodnich slawizmów leksykalnych w gwarach Małopolski południowowschodniej. „LingVaria” 3, nr 1(5), s. 133–139. Google Scholar
Lehr-Spławiński T. (1914): O mowie Polaków w Galicji Wschodniej. „Język Polski” II. Kraków, s. 40–51. Google Scholar
Małecki M. (1934): Do genezy gwar mieszanych i przejściowych (ze szczególnym uwzględnieniem granicy językowej polsko-czeskiej i polsko-słowackiej). „Slavia Occidentalis” XII. Poznań, s. 80–90. Google Scholar
Mańczak W. (2007): Rzekoma archaiczność obszarów peryferycznych. „Jezikoslovni zapiski” 13, 1–2, s. 279–283. Google Scholar
Nepop L. (2001): Problematyka badań nad słownictwem polskich gwar na Ukrainie. „Studia nad Polszczyzną Kresową”. T. X, s. 257–277. Google Scholar
Obara J. (1989): Teoretyczne problemy kalkowania. Wrocław. Google Scholar
Ohołenko M., Łazarenko O., Dzięgiel E. (1999): Uwagi o gwarze wsi Słobódka Krasiłowska na Podolu. „Studia nad Polszczyzną Kresową”. T. IX, s. 99–109. Google Scholar
Ohołenko-Jurewicz M. (1999): Polacy ze Słobódki Krasiłowskiej o sobie i swoim języku (rola mowy ojczystej w samoidentyfikacji narodowej). „Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich”. T. 2. Warszawa, s. 185–195. Google Scholar
Ostapczuk O. (1999): O języku polskim w obwodzie winnickim na Ukrainie. „Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich”. T. 2. Warszawa, s. 139–164. Google Scholar
Piprek J., Ippoldt J. (1970): Słownik niemiecko-polski. T. 1, 2. Polsko-niemiecki. T. 1, 2. Warszawa. Google Scholar
Rieger J. (1996a): Język polski na Ukrainie (rozpowszechnienie, funkcje, znaczenie, świadomość językowa). „Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich”. T. 1. Warszawa, s. 131–144. Google Scholar
Rieger J. (1996b): Identyfikacja narodowa i religijna Polaków na Ukrainie. [W:] Trudna tożsamość. Problemy narodowościowe i religijne w Europie środkowo-wschodniej w XIX−XX wieku. Red. J. Lewandowski. Lublin, s. 110–130. Google Scholar
Rieger J. (2001): Język polski poza wschodnimi granicami Kraju w XX wieku – rewolucja, ewolucja, perspektywy. [W:] Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju. Red. S. Dubisz, S. Gajda. Warszawa, s. 211–219. Google Scholar
Rieger J. (2002): Język polski na Ukrainie XX wieku. [W:] Język polski na Ukrainie w końcu XX wieku, s. 11–51. Google Scholar
Skorupka S. (1974): Słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa. Google Scholar
Smułkowa E. (1992): Pojęcie gwar przejściowych i mieszanych na polsko-białorusko-ukraińskim pograniczu językowym. [W:] Między Wschodem a Zachodem. Cz. IV. Zjawiska językowe na pograniczu polsko-ruskim. [W:] Dzieje Lubelszczyzny. T. VI. Lublin. Google Scholar
Smułkowa E. (1993): Propozycja terminologicznego zawężenia zakresu pojęć: „gwary przejściowe” – „gwary mieszane”. „Rozprawy Slawistyczne” 6. Lublin. Google Scholar
Stieber Z. (1938): Sposoby powstawania słowiańskich gwar przejściowych. Kraków. Google Scholar
Stieber Z. (1973): O archaizmach i innowacjach peryferycznych. [W:] Studia indoeuropejskie. Wrocław, s. 239–241. Google Scholar
Walczak B. (1980): O rozwoju znaczeniowym zapożyczeń leksykalnych. [W:] Język. Teoria –Dydaktyka. Red. M. Preyzner. Kielce, s. 159–187. Google Scholar
Walczak B. (1993): Z problematyki gwar przejściowych i mieszanych (dyferencjacja a mieszanie się języków). [W:] Gwary mieszane i przejściowe na terenach słowiańskich. Red. S. Warchoł. Lublin, s. 335–347. Google Scholar
Walczak B. (1999a): Zapożyczenia leksykalne: teoria i metodologia badań. [W:] Polszczyzna północno-wschodnia 2. Red. B. Nowowiejski. Białystok, s. 69–107. Google Scholar
Walczak B. (1999b): Zapożyczenia leksykalne (formalno-semantyczne) czy kalki? O pewnym typie zapożyczeń w kontaktach języków blisko spokrewnionych. [W:] Słowotwórstwo, semantyka i składnia języków słowiańskich. Red. M. Blicharski, H. Fontański. Katowice, s. 124–133. Google Scholar
Walczak B. (2010): Swoistość zapożyczeń z języków blisko spokrewnionych (na przykładzie zapożyczeń czeskich i wschodniosłowiańskich w języku polskim). „Linguistica Copernicana” 4, s. 189–200. Google Scholar
Ziłyński I. (1932): Opis fonetyczny języka ukraińskiego. Kraków. Google Scholar
Великий тлумачний словник сучасної української мови. (2001−2005). Pед. В. Бусел. Київ−Ірпінь. Google Scholar
Грінченко Б.Д. (1907–1909): Словарь української мови. T. I–IV. Київ. Google Scholar
Непоп Л.В. (2004): Лексичні особливості польських говірок на території Хмельницької та Житомирської областей. Київ. Google Scholar
Толковый словарь русского языка (1992). Red. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. Москва. Google Scholar
Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków