Profilowanie pojęć we współczesnym polskim dyskursie publicznym na przykładzie wybranych wartości kolektywnych
Beata Żywicka
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w SiedlcachAbstract
W tekście zaprezentowano podstawowe założenia dotyczące koncepcji profilowania oraz
pokazano przydatność tej metody do badań na gruncie dyskursu publicznego. Wykorzystanie
koncepcji profilowania pojęć przedstawiono, rekonstruując wyspecyfikowane obrazy
społeczeństwa i narodu. Pojęcia te określono jako nazwy wartości kolektywnych,
ponieważ funkcjonują one jako pewne określone „kompleksy zbiorowości” uzależnione od
czynników społecznych, politycznych, kulturowych, etnicznych i ekonomicznych, natomiast
ich struktura semantyczna opiera się na dominantach leksykalnych podkreślających
wspólnotowość i jedność. Udowodniono, że w określonym typie dyskursu uaktywnia się
określony podmiot społeczny, reprezentowany przez jednostki, grupy społeczne, partie,
instytucje i organizacje. Pozyskana baza materiałowa opiera się na tekstach wyekscerpowanych
przede wszystkim z wysokonakładowych i opiniotwórczych gazet oraz dzienników
reprezentujących zróżnicowane opcje polityczne.
Schlagworte:
profilowanie, profil, wartości kolektywne, dyskursLiteraturhinweise
Bartmiński J. (1990): Punkt widzenia, perspektywa interpretacyjna, językowy obraz świata. [W:] Językowy obraz świata. Red. J. Bartmiński. Lublin, s. 109–127. Google Scholar
Bartmiński J. (2006): Niektóre problemy i pojęcia etnolingwistyki lubelskiej. „Etnolingwistyka” 18, s. 77–90. Google Scholar
Bartmiński J. (2010): Język IV RP, czyli o karierze przecieku. Problem wiarygodności dyskursu publicznego. [W:] Język IV Rzeczypospolitej. Red. M. Czerwiński, P. Nowak, R. Przybylska. Lublin, s. 7–31. Google Scholar
Bartmiński J., Niebrzegowska S. (1998): Profile a podmiotowa interpretacja świata. [W:] Profilowanie w języku i w tekście. Red. J. Bartmiński, R. Tokarski. Lublin, s. 211–224. Google Scholar
Bartmiński J., Żuk G. (2009): Pojęcie równości i jego profilowanie we współczesnym języku polskim. „Etnolingwistyka” 21, s. 47–67. Google Scholar
Bednarczuk M. (2009): Rozumienie narodu i jego profilowanie we współczesnym języku polskim. „Etnolingwistyka” 21, s. 85–101. Google Scholar
Burgoński P. (2014): Koncepcja narodu w ujęciu katolickiej nauki społecznej. „Studia Gdańskie” 35, s. 125–135. Google Scholar
Ciesek B. (2018): Dyskursy dyskryminacji i tolerancji w przestrzeni publicznej współczesnej Polski (wartości, postawy, strategie). Katowice. Google Scholar
Grabias S. (2019): Język w zachowaniach społecznych. Podstawy socjolingwistyki i logopedii. Lublin. Google Scholar
Grzegorczykowa R. (1998): Profilowanie a inne pojęcia opisujące hierarchiczną strukturę znaczenia. [W:] Profilowanie w języku i w tekście. Red. J. Bartmiński, R. Tokarski. Lublin, s. 9–17. Google Scholar
Jan Paweł II (1986): W imię przyszłości kultury. Przemówienie w UNESCO. Paryż 2 czerwca 1980. [W:] tenże: Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie. Rzym. Google Scholar
Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów. Red. J. Bartmiński i in. (2015–) T. 1–5. Lublin. Google Scholar
Mosiołek-Kłosińska K. (1998): Profile pojęcia komunizm (na podstawie wypowiedzi z okresu kampanii wyborczej 1995). [W:] Profilowanie w języku i w tekście. Red. J. Bartmiński, R. Tokarski. Lublin, s. 289–304. Google Scholar
Mosiołek-Kłosińska K. (2012): Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989 roku. Warszawa. Google Scholar
Niebrzegowska-Bartmińska S. (2020): Definiowanie i profilowanie pojęć w (etno)lingwistyce. Lublin. Google Scholar
Puzynina J. (1997): Słowo – wartość – kultura. Lublin. Google Scholar
Wyszyński S. (1998): Bądźcie dumni z waszej przeszłości. W: tegoż: Z rozważań nad kulturą ojczystą. Warszawa. Google Scholar
Znaniecki F. (1973): Socjologia wychowania. Warszawa. Google Scholar
Żywicka B. (2015): Obraz narodu w dyskursie publicznym po roku 1989. [W:] Współczesne media. Medialny obraz świata. T. 2: Studium przypadku. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 139–156. Google Scholar
Żywicka B. (2016): Językowy obraz społeczeństwa w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. „Socjolingwistyka” 30, s. 147–172.
Crossref
Google Scholar
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Lizenz
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
