Modelling the collective memory in the Victory Day speeches of Russia’s presidents V. Putin and D. Medvedev in the years 2000–2020

Barbara Kozak

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie


Abstract

World War II remains a crucial element in the Russian collective memory. State institutions
and particularly heads of state play a key role in the process of modelling and transforming
it. This article scrutinises speeches of presidents V. Putin and D. Medvedev. The focus is placed on the speeches delivered in the years 2000–2020 on the Victory Day, a date
of utmost importance in the Russian state holidays calendar. The documents draw special
attention in relation to the ongoing process of the Russian authorities transforming,
or forming anew, the picture of the past in the minds of the Russian people. The analysis
demonstrated powerful messages the addresses to the people purposefully convey and
how both politicians use similar techniques and rhetorical tricks in appealing to people’s
emotions and employ the memory of the past to build a community which is supposed
to symbolically replace the USSR in people’s minds. The symbols gradually change
– the concept of “brotherly nations” is replaced by a vague idea of a community based on one
thousand years of Russian history, shared by the multi ethnic society, the term “Russian”
being liberally interchanged with “Soviet.” These changes are clearly determined by the
current internal and international situation and the modern political context is definitely
visible in speeches of both presidents.


Keywords:

memory policy, collective memory, speeches of Russia’s presidents, memory linguistics, World War II, post-Soviet space


«Â dumal togda tolʹko ob odnom: kuda sprâtatʹ detej». Glavnye citaty Vladimira Putina iz pervoj časti seriala Olivera Stouna. „Meduza”, , dostęp: 20.02.2021.   Google Scholar

Âblokov I. (2020): Russkaâ kulʹtura zagovora. Konspirologičeskie teorii na postsovetskom prostranstve. Moskva.   Google Scholar

Čudinov A.P. (2012): Дискурсивные характеристики политической kommunikacii. „Političeskaâ lingvistika” no. 2, s. 53–59.   Google Scholar

Czachur W. (2016): Inscenizowanie bliskości w polskich i niemieckich orędziach noworocznych. Przyczynek do lingwistyki kulturowej i międzykulturowej. [W:] Études sur le texte dédiées à Halina Grzmil-Tylutki, Red. J. Górnikiewicz, B. Marczuk, I. Piechnik. Kraków, s. 73–96.   Google Scholar

Czachur W. (2019): Lingwistyka pamięci. Założenia, zakres badań i metody analizy. [W:] Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne. Red. W. Czachur. Warszawa, s. 7–55.
Crossref   Google Scholar

Domańska M., Rogoża J. (2021): „Naprzód, w przeszłość”. Rosyjska polityka historyczna w służbie „wiecznego” autorytaryzmu. Warszawa.   Google Scholar

Dudek-Waligóra G. (2020): Typologia gatunków współczesnego dyskursu politycznego (na przykładzie działalności Władimira Władimirowicza Putina). „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”. Folia 326: Studia Russologica 13, s. 15–26.   Google Scholar

Galâmina Û.E. (2016): MY – ONI: Kak v diskurse Vladimira Putina raznyh let konstruiruetsâ identičnostʹ. „Političeskaâ nauka” № 3, s. 153–168.   Google Scholar

Klemm M. (2019): Rytuał pamiętania zbiorowego czy polityczny instrument dyskursywny. [W:] Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne. Red. W. Czachur. Warszawa, s. 134–158.   Google Scholar

Kozenko A. (2015): „Bessmertnyj polk” popal v okruženie, „Meduza”, , dostęp: 20.02.2021.   Google Scholar

Kozlov V., Korčenkova N. (2015): „Bessmertnyj polk” ne hočet v štat, „Kommersant”, , dostęp: 20.02.2021.   Google Scholar

Malczewska-Pawelec D., Pawelec T. (2011): Rewolucja w pamięci historycznej. Porównawcze studia nad praktykami manipulacji zbiorową pamięcią Polaków w czasach stalinowskich. Kraków.   Google Scholar

Malinova O.Û. (2011): Tema prošlogo v ritorike prezidentov Rossii. „Pro et contra”. T. 15, nr 3–4, s. 106–122.   Google Scholar

Malinova O.Û. (2014): Oficialʹnaâ ritorika i konstruirovanie nacionalʹnogo prošlogo: analiz tematičeskogo repertuara pamâtnyh rečej prezidentov RF (2000–2013 gg.). „Vlastʹ i èlity”. Vol. 1, s. 224–246.   Google Scholar

Malinova O.Û. (2015): Velikaâ otečestvennaâ vojna kak simvoličeskij resurs: èvolûciâ otobraženiâ v oficialʹnoj ritorike 2000–2010 gg. „Rossiâ i sovremennyj mir” № 2(87), s. 6–29.   Google Scholar

Mälksoo L. (2003): Illegal Annexation and State Continuity: The Case of the Incorporation of the Baltic States by the USSR. Boston.
Crossref   Google Scholar

Medvedev D.A. (2008): Vystuplenie na Voennom parade v čestʹ 63-j godovŝiny Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Medvedev D.A. (2009): Vystuplenie na voennom parade v čestʹ 64-j godovŝiny Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Medvedev D.A. (2010): Vystuplenie na prieme ot imeni Prezidenta Rossii po slučaû 65-letiâ Pobedy v Velikoj Otečestvennoj войне. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Medvedev D.A. (2011): Vystuplenie na voennom parade, posvâŝennom 66-j godovŝine Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Oliver Stone vs Władimir Putin, https://www.imdb.com/title/tt6840134/Putin napomnil o tysâčeletnej istorii strany, pozdravlââ s Dnem Rossii. (2020). „ren.tv”,   Google Scholar

istorii-rf>, dostęp: 15.05.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2000): Vystuplenie na parade, posvâŝennom 55-j godovŝine Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2003): Vystuplenie na parade v čestʹ 58-j godovŝiny Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2003b): Vystuplenie na toržestvah po slučaû Dnâ Rossii. Portal „Prezident Rossii”,, dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2004): Vystuplenie na voennom parade, posvâŝennom 59-j godovŝine Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2005): Vystuplenie na voennom parade, posvâŝennom 60-j godovŝine Velikoj Pobedy. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.
Crossref   Google Scholar

Putin V.V. (2005b): Poslanie Federalʹnomu Sobraniû Rossijskoj Federacii. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.10.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2007): Vystuplenie na voennom parade v čestʹ 62-j godovŝiny Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2012): Vystuplenie na voennom parade v oznamenovanie 67-j godovŝiny Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2013): Vystuplenie n a v oennom p arade v o znamenovanie 6 8-j g odovŝiny Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2018): Vystuplenie na voennom parade v oznamenovanie 73-j godovŝiny Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2019): Vystuplenie na voennom parade v oznamenovanie 74-j godovŝiny Pobedy v Velikoj Otečestvennoj vojne. Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.04.2020.   Google Scholar

Putin V.V. (2020): Vystuplenie na ceremonii vozloženiâ cvetov k Mogile Neizvestnogo Soldata.   Google Scholar

Portal „Prezident Rossii”, , dostęp: 15.05.2020.   Google Scholar

Shevel O. (2011): The politics of memory in a divided society: A comparison of post-Franco Spain and post-Soviet Ukraine. „Slavic Review”. Vol. 70, nr 1, s. 137–164.
Crossref   Google Scholar

Szpociński A. (1983): Kanon historyczny. Pamięć zbiorowa a pamięć indywidualna. Trzy wymiary pamięci zbiorowej. „Studia Socjologiczne” nr 4(91), s. 129–130.   Google Scholar

Timofeev I. (2008): Političeskaâ identičnostʹ Rossii v postsovetskij period: alʹternativy i tendencji. Moskva.   Google Scholar

Ustav: , dostęp: 10.02.2021.   Google Scholar

V Denʹ narodnogo edinstva v Moskve otkryt pamâtnik knâzû Vladimiru (2017), , dostęp: 20.02.2021.   Google Scholar

Wodak R., De Cillia R. (2007): Commemorating the past: the discursive construction of official narratives about ‘Rebirth of Second Austrian Republic. „Discourse & Communication”. Vol. 1, no. 3, s. 337–363.
Crossref   Google Scholar

Wojtak M. (2001): Pragmatyczne aspekty analiz stylistycznych tekstów użytkowych. [W:] Stylistyka a pragmatyka. Red. B. Witosz. Katowice, s. 38–47.   Google Scholar

Žurženko T. (2013): «Obŝaâ pobeda»? «Čužaâ vojna»? Nacionalizaciâ pamâti o Vtoroj mirovoj vojne v ukrainsko-rossijskom prigraničʹe. „Puti Rossii. Istorizaciâ socialʹnogo opyta”. T. XVIII. Moskva, s. 93–125.   Google Scholar


Published
2021-12-10

Cited by

Kozak, B. (2021). Modelling the collective memory in the Victory Day speeches of Russia’s presidents V. Putin and D. Medvedev in the years 2000–2020. Prace Językoznawcze, 23(4), 273–288. https://doi.org/10.31648/pj.7047

Barbara Kozak 
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie