Ewolucja semantyczna leksemu park w polszczyźnie (w sferze apelatywnej i proprialnej)

Agnieszka Myszka

Uniwersytet Rzeszowski
https://orcid.org/0000-0002-1324-7948


Abstrakt

Nowe technologie, zmieniająca się przestrzeń wokół nas, przeobrażenia społeczne i kulturowe pociągają za sobą przemiany w języku. Powstają nowe leksemy i frazy, ale też zmienia się lub rozszerza znaczenie już istniejących wyrazów (neosemantyzacje, zapożyczenia semantyczne), pojawiają się nowe struktury wzorowane na współczesnej lingua franca (zapożyczenia właściwe, kalki oraz hybrydy). Przedmiotem rozważań w artykule są zmiany leksykalne, które dokonały się w zapożyczonym w XVI w. z języka łacińskiego wyrazie park. Analizie zostały poddane kierunki tych zmian oraz ich przyczyny i mechanizm. Rozważania zostały zilustrowane przede wszystkim propriami zawierającymi w swej strukturze wyraz park, ale także użyciami apelatywnymi. W końcowej części podjęto próbę konstrukcji współczesnej definicji tego leksemu.


Słowa kluczowe:

leksem park, przemiany semantyczne, urbochrematonimia, zapożyczenia semantyczne i strukturalne


Blommaert J. (2010): The Socioliguistics of Globalization. New York.
Crossref   Google Scholar

Bańko M., Svobodova D., Tatjewski M., Rączaszek-Leonardi J. (2017): Nie całkiem obce. Zapożyczenia wyrazowe w języku polskim i czeskim. Warszawa.
Crossref   Google Scholar

Breza E. (1998): Nazwy obiektów i instytucji związanych z nowoczesną cywilizacją (chrematonimy). [W:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia. Red. E. Rzetelska-Feleszko. Warszawa–Kraków, s. 343–361.   Google Scholar

Cierpich A. (2019): Zapożyczenia angielskie w polszczyźnie korporacyjnej. Kraków.   Google Scholar

Handke K. (1992): Polskie nazewnictwo miejskie. Warszawa.   Google Scholar

Handke K. (1998): Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa.   Google Scholar

Handke K. (2010): Konstrukcja i destrukcja systemu nazewnictwa miejskiego w polskich miastach. [W:] Miasto w perspektywie onomastyki i historii. Red. I. Sarnowska-Giefing, M. Graf. Poznań, s. 357–372.   Google Scholar

Karwatowska M., Siwiec A. (red.) (2010): Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku. Lublin.   Google Scholar

Makuchowska M. (2020): Manipulacyjne wykorzystanie słowa park w nazwach osiedli mieszkaniowych. „Prace Językoznawcze” XXII/2, s. 127–141.
Crossref   Google Scholar

Mańczak-Wohlfeld E. (red.) (2010): Słownik zapożyczeń angielskich w polszczyźnie. Warszawa.   Google Scholar

Myszka A. (2016): Urbanonimia Rzeszowa. Językowo-kulturowy obraz miasta. Rzeszów.   Google Scholar

Myszka A. (2020): Kultura materialna i duchowa utrwalona w podkarpackich urbanonimach – wybrane aspekty. [W:] Wielkopolska nazwami opisana. Red. M. Rutkiewicz-Hanczewska, J.B. Walkowiak. Poznań, s. 97–120.   Google Scholar

Myszka A., Oronowicz-Kida E.: Nowy typ urbochrematonimów – nazwy obszarów inwestycyjnych w miastach. [W:] Miasto. Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Red. M. Święcicka. Bydgoszcz (w druku).   Google Scholar

Oronowicz-Kida E. (2018): Buciarnia, Hamownia, Kosmetykarnia – formacje potencjalne we współczesnym polskim nazewnictwie. [W:] Onomastyka – neohumanistyka – nauki społeczne. Red. U. Bijak, H. Górny, M. Magda-Czekaj. Kraków, s. 395–402.
Crossref   Google Scholar

Oronowicz-Kida E. (2022): Zwierzę jak człowiek, czyli antropomorfizacja psów w zoonimach i zoochrematonimach. „Prace Językoznawcze” XXIV/2, s. 35–46.
Crossref   Google Scholar

Ożóg K. (2004): Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. Rzeszów.   Google Scholar

Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M. (2010): Przeobrażenia w polskiej leksyce przełomu XX i XXI wieku na przykładzie słownictwa kosmetycznego. [W:] Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku. Red. M. Karwatowska, A. Siwiec. Lublin, s. 133–141.   Google Scholar

Przybylska R. (2014): Nowe tendencje w nazewnictwie osiedli mieszkaniowych w Polsce. [W:] Mikrotoponimia i makrotoponimia. Problematyka wstępna. Red. A. Gałkowski, R. Gliwa. Łódź, s. 227–233.
Crossref   Google Scholar

Rutkiewicz-Hanczewska M. (2017): Dyfuzja semantyczna w proprialnej przestrzeni marketingowej, czyli rodzime nazwy odapelatywne w modzie. „Onomastica” LXI/2, s. 413–429.
Crossref   Google Scholar

Rutkiewicz-Hanczewska, M. (2021): Formacje potencjalne a późnonowoczesna rodzimość nazewnicza, czyli o produktywności onimiczno-apelatywnej. „Prace Językoznawcze” XXIII/2, s. 56–72.
Crossref   Google Scholar

Rutkowski M. (2007): Apelatywizacja a deonimizacja. Z rozważań nad zakresem terminów. [W:] Nowe nazwy własne – nowe tendencje badawcze. Red. A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek. Kraków, s. 63–71.   Google Scholar

Witalisz A. (2007): Anglosemantyzmy w języku polskim – ze słownikiem. Kraków.   Google Scholar

Zagórski Z. (2001): Z badań nazewnictwa miasta Poznania. [W:] W kręgu języka polskiego. Śląsko-poznańskie kolokwia lingwistyczne. Red. E. Jędrzejko. Katowice, s. 76–85.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-09-30

Cited By /
Share

Myszka, A. (2025). Ewolucja semantyczna leksemu park w polszczyźnie (w sferze apelatywnej i proprialnej). Prace Językoznawcze, 27(3), 117–133. https://doi.org/10.31648/pj.11531

Agnieszka Myszka 
Uniwersytet Rzeszowski
https://orcid.org/0000-0002-1324-7948