Polska szkoła w multijęzykowej Europie. Analiza przebiegu edukacji językowej w odniesieniu do nauczania języków obcych
Marta Łockiewicz
Uniwersytet GdańskiIzabela Pietras
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, LublinAbstrakt
Artykuł omawia zagadnienie organizacji i przebiegu edukacji językowej
w odniesieniu do nauczania języków obcych w Polsce. W polskim systemie
kształcenia językowego poziomy zaawansowania opisywane są według Europejskiego
Systemu Opisu Kształcenia Językowego i odnoszone do kolejnych etapów
edukacyjnych. Artykuł charakteryzuje metodykę nauczania języków obcych
oraz umiejętności językowe polskich uczniów na podstawie analizy dostępnych
raportów i doniesień z badań teoretycznych i empirycznych.
Bibliografia
Awramiuk E. (2006): Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku. Białystok. Google Scholar
Bachman L., F., Palmer A., S.(1996): Language Testing in Practice: Designing and Developing Useful Language Tests. Oxford. Google Scholar
Bogdanowicz K. M. (2011): Dysleksja a nauczanie języków obcych. Przewodnik dla nauczycieli i rodziców uczniów z dysleksją. Gdańsk. Google Scholar
Bogdanowicz M. (2004): Co należy wiedzieć o dysleksji rozwojowej? Wprowadzenie teoretyczne. [W:] Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów. Pod red. M. Bogdanowicz, A. Adryjanek. Gdańsk, s. 7−92. Google Scholar
Coste D., North, B., Sheils J., Trim, J. (2003): Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie. Warszawa. Google Scholar
Crombie M. A. (1997): The Effects of Specific Learning Difficulties (Dyslexia) on the Learning of a Foreign Language in School. „Dyslexia”, nr 3, s. 27−47. Google Scholar
Crombie M. A. (2000): Dyslexia and the learning of a foreign language in school: where are we going? „Dyslexia”, nr 6(2), s. 112−123. Google Scholar
Danks J. H., Kurcz I. (1984): A comparison of reading comprehension processes in Polish and English. „International Journal of Psychology”, nr 19(3), s. 245−269. Google Scholar
EACEA (2009): Study on the Contribution of Multilingualism to Creativity. Compendium Part One. Multilingualism and Creativity: Towards and Evidence-base. Brussels. Google Scholar
Early Language Learning in Europe (2012). Red. J. Enever. United Kingdom. Google Scholar
EC (2007): Commission of European Communities, Final Report, High Level group on Multilingualism. Luxembourg. Google Scholar
Ferrari M., Palladino P. (2007): Foreign Language Learning Difficulties in Italian Children: Are They Associated with Other Learning Difficulties? „Journal of Learning Disabilities”, nr 40(3), s. 256−269. Google Scholar
Eurydice (2005): Key data on teaching languages at school in Europe. Brussels. Google Scholar
Eurydice (2012): Key Data on Teaching Languages at School in Europe, 2012 Edition (Kluczowe dane dotyczące nauczania języków obcych w szkołach w Europie). Raport Eurydice. Luksemburg. Google Scholar
Ferrari M., Palladino P. (2007): Foreign language learning difficulties in Italian children: Are they associated with other learning difficulties? „Journal of Learning Disabilities”, nr 40(3), s. 256–269. Google Scholar
Gajewska-Dyszkiewicz A., Grudniewska M., Kulon F., Kutyłowska K., Paczuska K., Rycielska L., Szpotowicz M. (2011): Europejskie Badanie Kompetencji Językowych ESLC. Raport krajowy. Warszawa. Google Scholar
Gajewska-Dyszkiewicz A., Marczak M., Paczuska K., Pitura J., Kutyłowska K. (2015): Efekty nauczania języka angielskiego na III etapie edukacyjnym. Raport końcowy badania uczenia się i nauczania języków obcych w gimnazjum i badania umiejętności mówienia. Warszawa. Google Scholar
Ganschow L., Sparks R. L., Javorsky J. (1998): Foreign language learning difficulties: An historical perspective. „Journal of Learning Disabilities”, nr 31(3), s. 248−258. Google Scholar
Ganschow L., Sparks R. L., Javorsky J., Pohlman J., Bishopmarbury A. (1991): Identifying native language difficulties among foreign-langauge learners in college − a foreign-language disability. „Journal of Learning Disabilities”, nr 24(9), s. 530−541. Google Scholar
Gozdawa-Gołębiowski R. (2008): Słowo wstępne. [W:] Raport ewaluacyjny. Edukacja dwujęzyczna w Polsce (język angielski). Praktyka w wybranych szkołach. Pod red. D. Marsh, M. Zając i H. Gozdawy-Gołębiowskiej. Warszawa. Google Scholar
Gál É., Orbán R. (2013): The Relationship between the First Language Phonological Awareness and the Second Language Reading Ability and the Cross-language Transfer of the First Language Phonological Skills. „Transylvanian Journal of Psychology”, nr 14(2), s. 173−193. Google Scholar
Helland T., Kaasa R. (2005): Dyslexia in English as a second language. „Dyslexia”, nr 11(1), s. 41−60. doi:10.1002/dys.286 Google Scholar
Hoien T., Lundberg I., Stanovich K. E., Bjaalid I. K. (1995): Components of phonological awareness. „Reading and Writing”, nr 7(2), s. 171−188. Google Scholar
Jurek A. (2004): Trudności w nauce języków obcych uczniów z dysleksją rozwojową. [W:] Dysleksja w kontekście nauczania języków obcych. Pod red. M. Bogdanowicz i M. Smoleń. Gdańsk, s. 98−116. Google Scholar
Krasowicz-Kupis G. (2008): Psychologia dysleksji. Warszawa. Google Scholar
Lindgren S.-A., Laine M. (2011): Multilingual dyslexia in university students: Reading and writing patterns in three languages. „Clinical Linguistics and Phonetics”, nr 25(9), s.753−766. Google Scholar
Lyon Reid G., Shaywitz S. E., Shaywitz B. A. (2003): A Definition of Dyslexia. Defining Dyslexia, Comorbidity, Teachers’ Knowledge of Language and Reading. „Annals of Dyslexia”, nr 53, s. 1−14. Google Scholar
Łockiewicz M., Jaskulska M. (2015): Mental lexicon, working memory and L2 (English) vocabulary in polish students with and without dyslexia. „Center for Educational Policy Studies Journal”, nr 5(1), s. 71−89. Google Scholar
Miles E. (2000): Dyslexia may show a different face in different languages. „Dyslexia”, nr 6(3), s. 193−201. Google Scholar
Milewski T. (1976): Językoznawstwo. Warszawa. Google Scholar
Nijakowska J. (2010): Dyslexia in the Foreign Language Classroom. Bristol. Google Scholar
Palladino P., Bellagamba I., Ferrari M., Cornoldi C. (2013): Italian Children with Dyslexia are also Poor in Reading English Words, but Accurate in Reading English Pseudowords. “Dyslexia”, nr 19(3), s. 165−177. Google Scholar
Palladino P., Ferrari M. (2008): Phonological sensitivity and memory in children with a foreign language learning difficulty. „Memory”, nr 16(6), s. 604−625. Google Scholar
Pawlak M. (2015): Edukacja dwujęzyczna w polskich szkołach. Raport ewaluacyjny. Warszawa. Google Scholar
Petrus P., Bogdanowicz M. (2004): Sprawność fonologiczna dzieci w kontekście nauki języka angielskiego. [W:] Dysleksja w kontekście nauczania języków obcych. Pod red. M. Bogdanowicz i M. Smoleń. Gdańsk, s. 63−77. Google Scholar
Raport ewaluacyjny. Edukacja dwujęzyczna w Polsce (język angielski). Praktyka w wybranych szkołach (2008). Pod red. D. Marsh, M. Zając, H. Gozdawy-Gołębiowskiej. Warszawa. Google Scholar
Sikora-Banasik D. (Red.) (2009): Wczesnoszkolne nauczanie języków obcych. Zarys teorii i praktyki. Warszawa. Google Scholar
Sparks R. L. (2006): Is there a „disability” for learning a foreign language? „Journal of Learning Disabilities”, nr 39(6), s. 544−557. Google Scholar
Sparks R. L. (2008): Evidence-Based Accommodation Decision Making at the Postsecondary Level: Review of the Evidence for Foreign Language Learning. „Learning Disabilities Research and Practice”, nr 23(4), s. 180−183. Google Scholar
Sparks R. L., Ganschow L., Javorsky J., Pohlman J., Patton J. (1992): Test comparisons among students identified as high-risk, low-risk, and learning disabled in high school foreign language courses. „Modern Language Journal”, nr 76(2), s. 142−159. Google Scholar
Sparks R. L., Patton J., Ganschow L. (2012): Profiles of more and less successful L2 learners: A cluster analysis study. „Learning and Individual Differences”, nr 22(4), s. 463−472. Google Scholar
Weinreich U. (1968): Languages in contact. Findings and problems. The Hague. Google Scholar
Wodniecka Z., Haman E. (2014): Dwujęzyczność – wyzwanie, które warto podjąć, czyli co o dwujęzyczności mówi współczesna psychologia. [W:] EuroEmigranci. Młoda polska emigracja w UE jako przedmiot badań psychologicznych, socjologicznych i kulturowych. Pod red. J. Kulpińskiej, M. Luźniak-Piechy, D. Praszałowicz. Kraków, s. 43−65. Google Scholar
Zając M. (2008): Wstęp. [W:] Nauczanie dwujęzyczne w Polsce i Europie. Pod red. Z. Dzięgielewskiej i M. Zając. Warszawa, s. 5−11. Google Scholar
Zybert J. (1999): Errors in foreign language learning: the case of Polish learners of English. Warszawa. Google Scholar
Uniwersytet Gdański
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin