Rozterki genologiczne wokół wideorecenzji publikowanych online. Próba opisu zawiłości gatunkowych z perspektywy polonistyczno-germanistycznej

Anna Hanus

Uniwersytet Rzeszowski

Agnieszka Kallaus

Uniwersytet Rzeszowski


Abstrakt

Artykuł ma na celu uchwycenie zmian gatunkowych w obrębie wzorca gatunkowego recenzji, wynikających z jej ekspansji do nowego medium – platformy internetowej YouTube. Bazująca na korpusie analiza egzemplaryczna wybranych wideorecenzji, przeprowadzona na płaszczyźnie strukturalnej, pragmatycznej, tematyczno-poznawczej i stylistycznej, ma na celu porównanie kanonicznej formy recenzji artystycznej z formami prezentowanymi współcześnie online. Autorki próbują rozstrzygnąć, czy wideorecenzje
filmów można uznać za przykład ewolucji gatunku, adaptacji do nowego medium,
transformacji wzorca gatunkowego recenzji, czy też wykształcenia się nowego, odrębnego
gatunku, charakterystycznego tylko dla komunikacji internetowej. Analiza kontrastywna
oparta o wybrane metody polonistycznej genologii lingwistycznej oraz germanistyczne
podejścia z zakresu lingwistyki rodzajów tekstu ma na celu wzbogacenie dyskusji naukowej
na temat gatunku o elementy polonistycznej i germanistycznej perspektywy badawczej.


Słowa kluczowe:

genologia lingwistyczna, gatunek, rodzaj tekstu, wideorecenzja, wzorzec tekstu, językoznawstwo kontrastywne


Bachmann-Stein A., Stein S. (2014): Demokratisierung der Literaturkritik im World Wide Web? Zum Wandel kommunikativer Praktiken am Beispiel von Laienrezensionen. [In:] Musterwandel – Sortenwandel. Aktuelle Tendenzen der diachronen Text(sorten)linguistic. S. Hauser, U. Kleinberger, K.S. Roth (eds). Bern et al., pp. 81–120.   Google Scholar

Brendel-Perpina I. (2019): Literarische Wertung als kulturelle Praxis. Kritik, Urteilsbildung und die digitalen Medien im Deutschunterricht. Bamberg.   Google Scholar

Brendel-Perpina I., Reidelshöfer B. (2019): Literaturkritik heute: Video-Rezensionen im Deutschunterricht. “Medien im Deutschunterricht“ Jg. 1, H. 1, pp. 112–124.   Google Scholar

Clyne M. (1994): Intercultural Communication at Work. Cultural Values in Discourse. Cambridge.
Crossref   Google Scholar

Engberg J., Maier C.D., Togeby O. (2014): Introduction. [In:] Reflections upon Genre: Encounters Between Literature, Knowledge, and Emerging Communicative Conventions. J. Engberg, C.D. Maier, O. Togeby (eds). Tübingen, pp. 7–15.   Google Scholar

Fix U. (1997): Kanon und Auflösung des Kanons. Typologische Intertextualität – ein ‘postmodernes’ Stilmittel? Eine thesenhafte Darstellung. [In:] Die Zukunft der Textlinguistik. Traditionen, Transformationen, Trends. G. Antos, H. Tietz (eds). Tübingen, pp. 97–108.
Crossref   Google Scholar

Glasenapp N., Rouget T. (2016): “BookTube” – Digitale Literaturkritik auf YouTube. [In:] Was wir lesen sollen. Kanon und literarische Wertung am Beginn des 21. Jahrhunderts. S. Neuhaus, U. Schaffers (eds). Würzburg, pp. 205–228.   Google Scholar

Grieshop H. (2015): “Was machst du da eigentlich?” Überlegungen zu Sinn und Form von Literatur-Videoblogs am Beispiel von “Herbert liest!”. literaturkritik.de. Retrieved February 9, 2022 from https://literaturkritik.de/id/20278.   Google Scholar

Hanus A. (2023): (Professionelle) Filmkritik bei YouTube? Ein deutsch-polnischer Vergleich. [In:] Im Zeichen der Kontrastivität. Einblicke in die Dimension der Kontrastivität in der linguistischen Forschung anhand ausgewählter Studien. A. Hanus, I. Szwed (eds).
Crossref   Google Scholar

Göttingen, pp. 77–97.   Google Scholar

Hanus A., Kaczmarek D. (2022): Sekretne życie gatunków. Wrocław.   Google Scholar

Heinemann W. (2009): Rodzaj tekstu – wzorzec tekstu – typ tekstu. [In:] Lingwistyka tekstu w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy. (Antologia tłumaczeń). Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, M. Smykała (eds). Wrocław, pp. 69–96.   Google Scholar

Jarosz J. (2021): Videorezension – ein neues Mitglied in der Textsortenfamilie. [In:] Texte und Medien. Linguistische Zugänge zu Textmanifestationen in medialen Spielräumen. D. Kaczmarek, M. Michoń, D. Prasalski (eds). Berlin et al., pp. 39–59.   Google Scholar

Kozłowska E. (2003): Recenzja jako forma podwójnego dialogu. [In:] Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów. E. Bańkowska, A. Mikołajczyk (eds). Warszawa, pp. 287–318.   Google Scholar

Krauz M. (2015): Krytyka, wartościowanie, ocena – granice recenzji publicystycznej. [In:] Gatunki mowy i ich ewolucja. D. Ostaszewska, J. Przyklenk (eds). Vol. 5: Gatunek a granice. Katowice, pp. 290–303.   Google Scholar

Krauz M. (2016): Między informacją a nakłanianiem – o składnikach informacyjnych w recenzji prasowej. [In:] Współczesne media. Media informacyjne. T. 1. I. Hofman, D. Kępa-Figura (eds). Lublin, pp. 129–144.   Google Scholar

Kussmaul P. (1995): Training the Translator. Amsterdam–Philadelphia.
Crossref   Google Scholar

Lenk H.E.H. (2012): Methodologische Probleme des Textsortenvergleichs am Beispiel des Kommentars. “tekst i dyskurs/ text und diskurs” 5, pp. 360–376. Online: http://www.tekst-dyskurs.eu/images/pdf/zeszyt_5/lenk.pdf.   Google Scholar

Lenk H.E.H. (2015): Textsortenhybriden beim Kommentar. [In:] Hybridisierung und Differenzierung. Sprache–Kommunikation–Medien. M. Luginbühl, S. Hauser (eds). Bern et al., pp. 85–108.   Google Scholar

Lüger H.H. (1995): Pressesprache. Tübingen.
Crossref   Google Scholar

Oscary 2020! Parasite (reż. Bong Joon-ho, 2019) – wideorecenzja Tomasza Raczka [The Oscars 2020! Parasite (dir. Bong Joon-ho, 2019) – A Video Review by Tomasz Raczek] (video). Retrieved August 25, 2021 from https://www.youtube.com/watch?v=NOOdCPq_RlI.   Google Scholar

Parasite – najlepszy film tego roku? Recenzja #500 [Parasite – the Best Film of the Year? Review #500] (video). Retrieved August 25, 2021 from https://www.youtube.com/watch?v=mAV1132Pw7c.   Google Scholar

Petkova-Kessanlis M. (2012): Die Textsorte Laien-Buchrezension. [In:] Perspektiven Vier Akten der 4. Tagung Deutsche Sprachwissenschaft in Italien (Rom, 4.–6.02.2010) (= Deutsche Sprachwissenschaft international; 14). C. Di Meola, A. Hornung, L. Rega (eds). Frankfurt am Main et al., pp. 213–226.   Google Scholar

Stegert G. (1997): Die Rezension: Zur Beschreibung einer komplexen Textsorte. “Beiträge zur   Google Scholar

Fremdsprachenvermittlung” 31, pp. 89–110.   Google Scholar

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W. (2006): Gatunki dziennikarskie. Teoria – praktyka – język. Warszawa.   Google Scholar

Wojtak M. (2004): Gatunki prasowe. Lublin.   Google Scholar

Wojtak M. (2019): Wprowadzenie do genologii. Lublin.   Google Scholar

Zillig W. (1982): Bewerten. Die Sprechakttypen der bewertenden Rede. Tübingen.
Crossref   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-03-31

Cited By /
Share

Hanus, A., & Kallaus, A. (2023). Rozterki genologiczne wokół wideorecenzji publikowanych online. Próba opisu zawiłości gatunkowych z perspektywy polonistyczno-germanistycznej. Prace Językoznawcze, 25(1), 57–73. https://doi.org/10.31648/pj.8710

Anna Hanus 
Uniwersytet Rzeszowski
Agnieszka Kallaus 
Uniwersytet Rzeszowski