Z zagadnień współczesnej frazeologii: rozwalić system

Iwona Kosek

doi:10.31648/pj.11530

Z zagadnień współczesnej frazeologii: rozwalić system

Iwona Kosek

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0002-3804-109X

DOI: https://doi.org/10.31648/pj.11530

Аннотация

Przedmiot opisu stanowi jedno z nieuwzględnianych w słownikach wyrażeń, a mianowicie rozwalić system. Pojawia się ono w komentarzach internetowych, zwłaszcza do filmików na kanale YouTube, na Instagramie i Facebooku. W artykule starano się opisać właściwości semantyczne i syntaktyczne ciągu i prześledzić proces metaforyzacji wyjściowego połączenia składniowego. W wyniku analizy zaproponowano wyróżnienie dwu jednostek homonimicznych o postaci ktoś, coś rozwala – rozwali system: 1. ‘ktoś, coś jest najlepszy/e, znakomity/e’, 2. ‘ktoś, coś jest niespodziewany/e, niekonwencjonalny/e’. Sposób wykształcenia się obu znaczeń nie jest oczywisty. Być może drugie z nich jest motywowane przez język graczy komputerowych, ale wobec braku poświadczeń z tego języka stanowi to jedynie hipotezę.

Ключевые слова:

wielowyrazowe jednostki leksykalne, znaczenie, wariant, motywacja

Библиографические ссылки

Bąba S. (1989): Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny. Poznań. Google Scholar

Buttler D. (1985): Norma, uzus i kodyfikacja w dziedzinie stałych związków wyrazowych. [W:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej III. Red. M. Basaj, D. Rytel. Wrocław, s. 74–85. Google Scholar

Giułumianc K. (1977): Odmianki frazeologiczne w polskim języku literackim. „Prace Filologiczne” XXVII, s. 299–307. Google Scholar

Grzenia J. (2006): Komunikacja językowa w Internecie. Warszawa. Google Scholar

Kłosińska K. (2016): Skąd się biorą frazeologizmy? Źródła frazeologizmów i mechanizmy frazeotwórcze. [W:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich. Red. G. Dziamska-Lenart, J. Liberek. Poznań, s. 19–54. Google Scholar

Kłosińska K. (2017): Istnienie i kształt normy językowej po przełomie cyfrowym. „Biuletyn PTJ” LXXIII, s. 81–90. Google Scholar

Kosek I. (2007): O jednej z funkcji cudzysłowu w uzusie współczesnej polszczyzny. „Język Polski” LXXXVII, z. 4–5, s. 345–351. Google Scholar

Kosek I. (2023): Leksyka związana z pandemią COVID-19 w świetle systemowego opisu języka. [W:] Kultura komunikacji w czasach kryzysów. Red. A. Piotrowicz-Krenc, M. Witaszek-Samborska, K. Skibski, E. Woźniak-Wrzesińska. Poznań, s. 59–76. Google Scholar

Lewicki A.M. (1982a): Problemy metodologiczne wariantywności związków frazeologicznych. [W:] Stałość i zmienność związków frazeologicznych, Lublin, s. 33–47. Przedruk [W:] Lewicki (2003), s. 204–213. Google Scholar

Lewicki A.M. (1982b): O motywacji frazeologizmów. [W:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej. T. I. Red. M. Basaj, D. Rytel. Wrocław, s. 33–47. Przedruk [W:] Lewicki (2003), s. 259–274. Google Scholar

Lewicki A.M. (1985): Motywacja globalna frazeologizmów. Znaczenie przenośne, symboliczne i stereotypowe. [W:] Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej. T. III. Red. M. Basaj, D. Rytel. Wrocław, s. 7–23. Przedruk [W:] Lewicki (2003), s. 275–289. Google Scholar

Lewicki A.M. (1986): Składnia związków frazeologicznych. „Biuletyn PTJ” XL, s. 75–82. Google Scholar

Lewicki A.M. (1992): Zakres frazeologii. „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie polonistyczne cudzoziemców”, nr 4, s. 25–34. Przedruk [W:] Lewicki (2003), s. 155–167. Google Scholar

Lewicki A.M. (2003): Studia z teorii frazeologii. Łask. Google Scholar

Lewicki A.M., Pajdzińska A. (2001): Frazeologia. [W:] Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński. Lublin, s. 315–334. Google Scholar

Liberek J. (2010): Zmiany w zasobie frazeologicznym współczesnej polszczyzny. [W:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne. Red. S. Baba, K. Skibski, M. Szczyszek. Poznań, s. 33–56. Google Scholar

Loewe I. (2000): Język w mediach cyfrowych. [W:] Polszczyzna w dobie cyfryzacji. Red. A. Hącia, K. Kłosińska, P. Zbróg. Warszawa, s. 29–40. Google Scholar

Łaziński M. (2020): Wykłady o aspekcie polskiego czasownika. Warszawa.
Crossref Google Scholar

Marciniak M., Kieraś W., Bojałkowska K., Borkowski P., Borys M., Eźlakowski W., Guz W., Kobyliński Ł., Komosińska D., Krasnowska-Kieraś K., Łaziński M., Miernecka M., Nitoń B., Ogrodniczuk M., Rudolf M., Tomaszewska A., Woliński M., Wołoszyn J., Wójtowicz B., Wróblewska A., Zawadzka-Paluektau N. (2023): Korpus Współczesnego Języka Polskiego. Dekada 2011–2020. „Język Polski”. URL: https://jezyk-polski.pl/index.php/jp/article/view/1062. Google Scholar

Pęzik P. (2020): Budowa i zastosowania korpusu monitorującego MoncoPL. „Forum Lingwistyczne” 7, s. 133–150.
Crossref Google Scholar

Przybylska R. (2006): Schematy wyobrażeniowe a semantyka polskich przedrostków czasownikowych do-, od-, prze-, roz-, u-. Kraków. Google Scholar

Puzynina J. (1986): O elementach ocen w strukturze znaczeniowej wyrazów. „Biuletyn PTJ” XL, s. 121–128. Google Scholar

Puzynina J. (1992): Język wartości. Warszawa. Google Scholar

Skudrzyk A. (2017): Przyszłość bez przeszłości? Język wobec współczesnych technologicznych przemian komunikacji. [W:] Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości. Red. K. Kłosińska, R. Zimny. Warszawa, s. 75–87. Google Scholar

Download