Multimodalne przekazy mediów masowych i społecznościowych. Porównawcze studium przypadku
Аннотация
Zapleczem metodologicznym rozważań jest mediolingwistyka wraz z metodą analizy multimodalnej. Za teoretyczne pewniki uznaje się dwa fakty. Współczesne media są beneficjentem zwrotu językowego i zwrotu obrazowego. W umysłach wspólnot medialnych i społecznych istnieją medialne i dyskursywne obrazy świata. Przedmiotem zainteresowania badawczego w artykule jest fragment dyskursu medialnego na temat przyjazdu Novaka Djokovicia do Melbourne na turniej tenisowy i związane z tym wydarzenia między 4 a 11 stycznia 2022 r. Porównane treści multimodalne i otrzymane wyniki pozwalają wnioskować, że przekazy z mediów masowych i nowych skutecznie kreowały medialny obraz zdarzenia i wyprofilowały treści zgodne z powszechną i utrwaloną wiedzą o Djokoviciu tenisiście i umocniły stereotypy na temat Serba i Serbów. Użytkowanie mediów prosumenckich polega na praktykach komunikacyjnych, które zdolne są wytwarzać i na długo podtrzymywać dyskursywne obrazy zdarzenia/osoby. Djoković dla ich użytkowników jest mężem, ojcem, synem, biznesmenem, organizatorem życia młodzieży oraz społecznikiem. Media społecznościowe mogą być przedłużeniem mediów masowych w umacnianiu medialnych obrazów świata. Wspólna część tych obrazów należy do wytwarzania, struktury i technik dystrybucji. Różnicą najczęściej pozostają wartości i związane z nimi przekonania, emocje, wiedza oraz efekty. Obie kategorie kreują inaczej sparametryzowane społeczności.
Ключевые слова:
lingwistyka mediów, zwrot lingwistyczny, zwrot ikoniczny, medialny obraz świata, dyskursywny obraz świataБиблиографические ссылки
Czachur W. (2011): Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji. „Tekst i Dyskurs” 4, s. 70–97. Google Scholar
Czachur W., Hanus A., Miller D. (red.) (2022): Dyskurs, media, multimodalność. Przyczynek do dialogu germanistyczno-polonistycznego. Wrocław. Google Scholar
Gajda S. (2013): Lingwistyka XXI wieku. „Polonica” 33, s. 1–9. Google Scholar
Kaszewski K. (2019): Profilowanie pojęć jako metoda rekonstrukcji medialnych obrazów świata (na przykładzie profilowania pojęcia gry komputerowej). [W:] Współczesne media. Problemy i metody badań nad mediami. T. 2. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 143–159. Google Scholar
Kawka M. (2019): O celowości badania języka w mediach. [W:] Współczesne media. Problemy i metody badań nad mediami. T. 2. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 7–20. Google Scholar
Kawka M. (2015): Komunikowanie wizualne a nauka o mediach – współczesność i perspektywy. „Media i Społeczeństwo” nr 5, s. 13–21. Google Scholar
Kępa-Figura D., Nowak P. (2006): Językowy obraz świata a medialny obraz świata. „Zeszyty Prasoznawcze” nr 1–2, s. 51–62. Google Scholar
Kępa‑Figura D. (2012): Performatywność komunikacji medialnej. [W:] Performatywne wymiary kultury. Red. K. Skowronek, K. Leszczyńska. Kraków, s. 243-257. Google Scholar
Kita M. (2013): Dyskurs radiowy. [W:] Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny. Red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk. Kraków, s. 313–346. Google Scholar
Krämer S. (2000): Über den Zusammenhang zwischen Medien, Sprache und Kulturtechniken. [W:] Sprache und neue Medien. Red. W. Kallmayer. Berlin–New York, s. 30–56. Google Scholar
Levinson P. (2010): Nowe nowe media. Przekład M. Zawadzka-Strączek. Kraków. Google Scholar
Loewe I. (2018a): Badanie kategorii estetycznych w dyskursie telewizyjnym. Analiza ikoniczna. „Media Linguistics” nr 3, s. 287–300, https://medialing.ru Google Scholar
Loewe I. (2018b): Dyskurs telewizyjny w świetle lingwistyki mediów. Katowice. Google Scholar
Loewe I. (2022): Kierunki językoznawczych badań mediów w Europie. Polska i jej sąsiedzi. „Stylistyka” 31, s. 7–25, https://doi.org/10.25167/Stylistyka31.2022.1 Google Scholar
Loewe I. (red.) 2023: Encyklopedia mediolingwistyki. Kraków. Google Scholar
Loewe I. (2023): Badanie kategorii estetycznych w dyskursie telewizyjnym. Analiza logocentryczna. „Res Rhetorica” 10(1), s. 145–62, https://doi.org/10.29107/rr2023.1.9. Google Scholar
Mac A. (2022): Multimodalność przekazów medialnych – główne założenia analizy tekstów audiowizualnych na przykładzie telewizyjnej prognozy pogody. Perspektywa germanistyczna. „Prace Językoznawcze” XXIV/4, s. 81–98, https://doi.org/10.31648/pj.8164 Google Scholar
Nycz R. (2005): O przedmiocie studiów literackich – dziś. „Teksty Drugie” 1–2, s. 175–188. Google Scholar
Pariser E. (2012): The Filter Bubble: What the Internet Is Hiding from You. London. Google Scholar
Rorty R. (red.) (1967): The Linguistic Turn. Essays in Philosophical Method. Chicago. Google Scholar
Sieńko M. (2012): Metapiśmienność jako narzędzie rozumienia i optymalizacji komunikacji. [W:] Komunikologia. Teoria i praktyka komunikacji. Red. E. Kulczycki. Poznań, s. 161–174. Google Scholar
Skowronek B. (2020): Język w filmie. Ujęcie mediolingwistyczne. Kraków. Google Scholar
Szczepaniak J. (2017): Tekst i obraz w lingwistycznej analizie dyskursu. „Socjolingwistyka” XXXI, s. 7–20, https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.31.1; , dostęp: 07.11.2022. Google Scholar
Tyc E. (2018): „Kawa czy herbata?” Pierwszy telewizyjny program śniadaniowy. Komunikat polimodalny z perspektywy lingwistyki dyskursu. Katowice. Google Scholar
Uchman T. (2022): O kolorze w nauce. Nowe perspektywy badawcze w lingwistyce. „Forum Lingwistyczne” nr 9, s. 1–16, https://doi.org/10.31261/FL.2022.09.06 Google Scholar
Wawer M. (2020): Gatunki, formaty w pejzażu telewizyjnym. Jak badać współczesną telewizję? Kraków. Google Scholar
Wosik A. (2014): Czy globalizacja języka mediów jest nieunikniona – analiza telewizyjnych serwisów informacyjnych różnych krajów. [W:] Język w telewizji. Antologia. Red. M. Kita, I. Loewe. Katowice, s. 28–52 Google Scholar
Zakrzewski D. (2015): Medialny obraz świata i środki go tworzące. „Człowiek w Kulturze” 25, s. 357–389. Google Scholar
Zeidler-Janiszewska A.: O tzw. zwrocie ikonicznym we współczesnej humanistyce. Kilka uwag wstępnych,, dostęp: 22.02.2021. Google Scholar
Zielińska K. (2016): Druga twarz tabloidu? Językowe działania autoprezentacyjne podejmowane przez dzienniki „Fakt” i „BILD-Zeitung” jako przedmiot badań mediolingwistyki porównawczej. Warszawa. Google Scholar
Żak M.E. (2018): Medialny obraz świata. Rola mediów w kształtowaniu wizerunku Policji. „Media i Społeczeństwo”. T. 8, nr 1, s. 115–125. Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U. (2013): Dyskurs internetowy. [W:] Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny. Red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk. Kraków, s. 347–380. Google Scholar
