„Poezjo! jakie twoje imię?” – nazwy własne w lirykach Juliana Tuwima

Magdalena Graf

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w P
https://orcid.org/0000-0002-0540-355X


Анотація

Przedmiotem artykułu są nazwy własne w wybranych utworach poetyckich Juliana Tuwima. Dorobek poety jest tematem wielu opracowań, zwłaszcza literaturoznawczych. Badacze (np. Michał Głowiński, Ryszard Matuszewski) szczegółowo omówili najważniejsze aspekty tej poezji oraz cechy jej poetyki. Zwracali też uwagę na językowy aspekt tej twórczości, jednak w niewielkim stopniu interesowała ich warstwa onimiczna wierszy. Tymczasem poezja Tuwima jest źródłem bogatego zbioru nazw własnych, występujących samodzielnie lub stanowiących człony poetyckich metafor i porównań. Autorka omawia wybrane nazwy z perspektywy ich funkcjonalności, a jednocześnie zadaje pytania dotyczące narzędzi badawczych onomastyki literackiej i ich przydatności w interpretacji poetyckich onomastykonów.


Ключові слова:

nazwy własne, onomastyka literacka, Julian Tuwim


Tuwim J. (1986): Wiersze 1. Oprac. A. Kowalczykowa. Warszawa.   Google Scholar

Tuwim J. (1986): Wiersze wybrane. Oprac. M. Głowiński. Wrocław–Warszawa–Kraków.   Google Scholar

Tuwim J. (1990): Juwenilia. T. 1–2. Oprac. T. Januszewski, A. Bałakier. Warszawa.   Google Scholar

Tuwim J. (2005): Kwiaty polskie. Wrocław–Warszawa–Kraków.   Google Scholar

Czopek-Kopciuch B. (2010): Funkcje nazw własnych w poezji Zbigniewa Herberta (na przykładzie tomiku „Pan Cogito”). [W:] Nazwy własne a społeczeństwo. T. 1. Red. R. Łobodzińska. Łask, s. 445–452.   Google Scholar

Dziadek A. (2021): Slave to the rhythm? „Forum Poetyki” 25, s. 74–85.
Crossref   Google Scholar

Gawliński S. (1996): Julian Tuwim – poezja przeciwieństw. [W:] Stulecie Skamandrytów. Red. K. Biedrzycki. Kraków, s. 69–82.   Google Scholar

Głowiński M. (1986): Wstęp. [W:] Tuwim Julian. Wiersze Wybrane. Oprac. M. Głowiński. Wrocław–Warszawa–Kraków, s. III–LXVIII.   Google Scholar

Górski K. (1963): Onomastyka w literaturze polskiej XIX i XX wieku: zarys problematyki. „Pamiętnik Literacki” 54/2, s. 401–416.   Google Scholar

Graf M. (2020): Onimiczne imponderabilia. Kilka uwag o ekwiwalentach nazw własnych we współczesnej prozie polskiej. [W:] „Język Artystyczny”. T. 17: Obrzeża, marginesy, rudymenty…. Red. A. Rejter. Katowice, s. 9–33.   Google Scholar

Graf M. (2021): „Nie starczy ust do wymówienia przelotnych imion twoich, wodo” – nazwy własne w twórczości Wisławy Szymborskiej. „Onomastica” 65, s. 103–118.
Crossref   Google Scholar

Graf M., Graf P. (2018): Nazwa w butonierce – wokół onimii tekstu poetyckiego (na przykładzie poezji Brunona Jasieńskiego). „Onomastica” 62, s. 15–31.
Crossref   Google Scholar

Jurkowska M. (2017): Motywy apokaliptyczne w poezji Julina Tuwima. [W:] Julian Tuwim: tradycja, recepcja, perspektywy badawcze. Red. E. Gorlewska, M. Jurkowska, K. Korotkich. Białystok, s. 263–284.   Google Scholar

Kiszka B. (2016): Od „Hollywood” po mistyczne „Koluszki” – nazwy własne w poezji Kazimierza Wierzyńskiego. [W:] Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 6. Red. J. Przyklenk, W. Wilczek. Katowice, s. 83–99.   Google Scholar

Kiszka B. (2019): Buicki, Royce’y i Hispany – o nazwach własnych w twórczości Juliana Tuwima. [W:] Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 7. Red. W. Wilczek. Katowice, s. 54–68.   Google Scholar

Kiszka-Pytel B. (2020): Upmany i Anrikleje, Czuje i Nieczuje, czyli o wpływie nazw własnych na interpretację wybranych tomów poezji Jana Kasprowicza. „Prace Językoznawcze” XXII/2, s. 67–78.
Crossref   Google Scholar

Kuczyńska-Koschany K. (2021): Tuwim. Pęknięcie. Łódź.
Crossref   Google Scholar

Matuszewski R. (1986): Poeta rzeczy ostatecznych i rzeczy pierwszych (o recepcji twórczości Juliana Tuwima). [W:] Julian Tuwim. Wiersze 1. Red. A. Kowalczykowa. Warszawa, s. 5–119.   Google Scholar

Osiurak M. (2017): Muzyczność poezji Juliana Tuwima. [W:] Julian Tuwim: tradycja, recepcja perspektywy badawcze. Red. E. Gorlewska, M. Jurkowska, K. Korotkich. Białystok, s. 63–75.   Google Scholar

Pajdzińska A. (2010): Antroponimy w poezji Wisławy Szymborskiej. [W:] W świecie nazw. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Czesławowi Kosylowi. Red. H. Pelcowa. Lublin, s. 301–312.   Google Scholar

Rejter A. (2016): Nazwa własna wobec gatunku i dyskursu. Katowice.   Google Scholar

Sarnowska-Giefing I. (2003): Od onimu do gatunku tekstu. Nazewnictwo w satyrze polskiej do 1820 roku. Poznań.   Google Scholar

##plugins.themes.libcom.download##


Опубліковано
2024-06-30

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Graf, M. . (2024). „Poezjo! jakie twoje imię?” – nazwy własne w lirykach Juliana Tuwima. Prace Językoznawcze, 26(2), 101–118. https://doi.org/10.31648/pj.10140

Magdalena Graf 
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w P
https://orcid.org/0000-0002-0540-355X



Ліцензія

Creative Commons License

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.uk