Gatunek jako kategoria mediolingwistyczna a działy mediolingwistyki otwartej
Danuta Kępa-Figura
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lubliniehttps://orcid.org/0000-0001-8753-6980
Анотація
Celem artykułu jest spojrzenie na gatunek jako na kategorię mediolingwistyczną. Realizując ten cel, wykorzystano założenia mediolingwistyki otwartej Danuty Kępy-Figury oraz czteroaspektowej koncepcji gatunku Marii Wojtak. Zaproponowano, by rozpoznanie sposobu bytowania tekstu w ramach (określonego) gatunku było traktowane nie tylko jako warunek konieczny pełnego rozpoznania kształtu tekstu (formalnego, stylistycznego, pragmatycznego i poznawczego), lecz także jako warunek konieczny rozpoznania poszczególnych wymiarów mediów. (Ten sposób widzenia relacji między oglądem gatunku a oglądem mediów został zwizualizowany). W konsekwencji zaproponowano wyróżnienie czterech działów mediolingwistyki. Pokazując, że myślenie o gatunku jako o zbiorze konwencji formalno-strukturalnych jest warunkiem koniecznym oglądu technologicznych i semiotycznych właściwości komunikacji medialnej, zaproponowano wyróżnienie działu syntaktyka mediów. Pokazując, że myślenie o gatunku jako o zbiorze konwencji pragmatycznych jest warunkiem koniecznym rozpoznania kwestii intencjonalności komunikacji medialnej oraz nadawczo-odbiorczych relacji organizujących kształt tej komunikacji,
zaproponowano wyróżnienie działu pragmatyka mediów. Pokazując, że myślenie o gatunku jako o zbiorze konwencji stylistycznych jest warunkiem koniecznym rozpoznania kwestii stylistycznego zróżnicowania komunikacji medialnej, zaproponowano wyróżnienie działu stylistyka mediów. Dowodząc, że myślenie o gatunku jako o zbiorze konwencji poznawczych jest warunkiem koniecznym rozpoznania kwestii epistemologicznego zróżnicowania komunikacji medialnej, zaproponowano wyróżnienie działu epistemologia mediów.
Ключові слова:
mediolingwistyka, mediolingwistyka otwarta, gatunek medialny, gatunek a media, aspekty wzorca gatunkowego, działy mediolingwistykiПосилання
EduAdmin (2013): Modele atomu od Demokryta do Bohra, , dostęp: 10.06.2023. Google Scholar
Gajda S. (1993): Gatunkowe wzorce wypowiedzi. [W:] Współczesny język polski. Red. J. Bartmiński. Wrocław, s. 245–258. Google Scholar
Kępa-Figura D. (2012): Co czynią wypowiedzi pełniące funkcję sprawczą? „Prace Językoznawcze” XIV, nr 4, s. 121–136. Google Scholar
Kępa-Figura D. (2021): (Multimodaler) Text als Gegenstand linguistischer Forschung. „tekst i dyskurs – text und dyskurs” 15, s. 137–155.
Crossref
Google Scholar
Kępa-Figura D., Ślawska M. (2023): Koncepcje Marii Wojtak – perspektywa mediolingwistyczna. „Studia Medioznawcze”. T. 24, nr 1(92), s. 4–14.
Crossref
Google Scholar
Klemm M., Stöckl H. (2015): Lingwistyka obrazu – umiejscowienie dyscypliny, przegląd, dezyderaty badawcze. [W:] Lingwistka mediów. Antologia tłumaczeń. Red. J. Jarosz, R. Opiłowski, P. Staniewski. Wrocław–Dresden, s. 45–56. Google Scholar
Skowronek B. (2012): Mediolingwistyka: założenia koncepcji. „Zeszyt Naukowy. Socjologia” 26, s. 340–351. Google Scholar
Skowronek B. (2013): Mediolingwistyka. Wprowadzenie. Kraków. Google Scholar
Skowronek B. (2018a): Technologia. Multiomodalność. Komunikacja. Nowe wyzwania dla mediolingwistyki. [W:] Współczesne media. Media multimodalne. T. 1: Zagadnienia ogólne i teoretyczne. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 11–19. Google Scholar
Skowronek B. (2018b): Medialingvistika v Pol’še. [W:] Medialingvistika v terminah i ponâtiâh. Slovar’-spravočnik. Red. L. Duskaeva. Moskva, s. 68–70. Google Scholar
Skowronek B. (2019): Mediolingwistyka w Polsce. Próba podsumowania. [W:] Współczesne media. Problemy i metody badań nad mediami. T. 2. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 21–33. Google Scholar
Skowronek B. (2020): Język w filmie. Ujęcie mediolingwistyczne. Kraków. Google Scholar
Skowronek B. (2021): Schlüsselfragen der Medienlinguistik (aus der gegenwärtigen Perspektive). „tekst i dyskurs – text und diskurs” 15, s. 157–170.
Crossref
Google Scholar
Wojtak M. (2004a): Gatunki prasowe. Lublin. Google Scholar
Wojtak M. (2004b): Wzorce gatunkowe wypowiedzi a realizacje tekstowe. [W:] Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 2: Tekst a gatunek. Red. D. Ostaszewska. Katowice, s. 29–39. Google Scholar
Wojtak M. (2019a): Wprowadzenie do genologii. Lublin 2019. Google Scholar
Wojtak M. (2019b): Genologia medialna czy po prostu genologia. [W:] Współczesne media. Problemy i metody badań nad mediami. T. 2. Red. I. Hofman, D. Kępa-Figura. Lublin, s. 189–204. Google Scholar
Wojtak M. (2019c): O lingwistycznych fundamentach badań medioznawczych – zarys problematyki. [W:] W poszukiwaniu fundamentów nauk o mediach. Red. K. Wolny-Zmorzyński, A. Lewicki. Wrocław, s. 45–56. Google Scholar
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0001-8753-6980
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
