„Hermeneutyka ciągłości” w doktrynie o nieomylności Biskupa Rzymu
Marek Żmudziński
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
W niniejszym artykule zajęto się kwestią uzasadnienia charyzmatu nieomylności Biskupa Rzymu w łączności z nieomylnością całej społeczności eklezjalnej w zgodzie z tradycją Kościoła. Mając na uwadze kontrowersje wokół genezy dogmatu ogłoszonego w 1870 r. oraz zarzutów o niezgodności tej prawdy z wielowiekowym dziedzictwem postawiono problem właściwej jej interpretacji, zawierającej się w formule Benedykta XVI – „hermeneutyka ciągłości”. Proces wywodu opiera się na teologicznym wyjaśnieniu pojęcia „nieomylność”. Następnie, w historycznym kontekście obrad Vaticanum I, przedstawiono przeciwstawne stanowiska interpretacyjne oraz proces wypracowania umiarkowanej koncepcji, która pozwoliła na jej akceptację przez wszystkich uczestników soboru. Jako kluczowe kryterium „hermeneutyki ciągłości” wskazano nauczanie Vaticanum II, które potwierdziło dogmat, opisując nieomylność papieża w łączności z nieomylnością Kościoła. Ostatnim elementem wywodu jest analiza papieskich dokumentów nauczania ex cathedra, której wynikiem jest potwierdzona jedność całego Kościoła w przekazie prawd wiary.
Słowa kluczowe:
Kościół, Biskup Rzymu, nieomylność, hermeneutyka ciągłości, zmył wiary, tradycjaBibliografia
Balter Lucjan, 1975, Nieomylność encyklik papieskich, Studium teologiczno-historyczne, ATK, Warszawa. Google Scholar
Balter Lucjan, Ledwoń Ireneusz Sławomir, 2002, Nieomylność Kościoła i w Kościele, w: Marian Rusecki, Krzysztof Kaucha i inni (red.), Leksykon teologii fundamentalnej, Wydawnictwo M, Lublin-Kraków, s. 836-841. Google Scholar
Bartnik Czesław Stanisław, 1982, Kościół Jezusa Chrystusa, Wrocławska Księgarnia Archidiecezjalna, Wrocław. Google Scholar
Bartnik Czesław Stanisław, 2003, Dogmatyka, t. II, Wydawnictwo KUL, Lublin. Google Scholar
Benedykt XVI, 2007, Posynodalna adhortacja apostolska Sacramentum caritas, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20070222_sacramentum-caritatis.html#_ftn6. Google Scholar
Benedykt XVI, 2006, Przemówienie do Kurii Rzymskiej (22 grudnia 2005), L’Osservatore Romano, wyd. polskie, nr 2 (280), s.17. Google Scholar
Courth Franz, 1999, Mariologia, Maryja, Matka Chrystusa, w: Wolfgang Beinert (red.), Podręcznik teologii dogmatycznej, Wydawnictwo M, Kraków, s. 45-208. Google Scholar
I Sobór Watykański, 2007, Pierwsza Konstytucja dogmatyczna o Kościele Chrystusowym Pastor aeternus, w: Arkadiusz Baron, Henryk Pietras (red.), Dokumenty Soborów Powszechnych, Wydawnictwo WAM, Kraków, s. 913-928. Google Scholar
Jan XXIII, 1962, Przemówienie na otwarcie Soboru Watykańskiego II, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_xxiii/przemowienia/vatii_otw_11101962.html Google Scholar
Kongregacja Nauki Wiary, 1996, Odpowiedź na wątpliwości dotyczące doktryny zawartej w Liście apostolskim „Ordinatio sacerdotalis”, L’Osservatore Romano (pol), nr 3(17), s. 49. Google Scholar
Królikowski Janusz, 2005, Wniebowzięcie Maryi Dziewicy w nauczaniu Piusa XII, Salvatoris Mater, nr 7/1, s. 288-297. Google Scholar
Lill Rudolf, 1964, Die Ersten Deutschen Bischofskonferenzen, Herder, Freiburg-Basel-Wien. Google Scholar
Mastej Jacenty, 2002, Sensus fidei, w: Marian Rusecki, Krzysztof Kaucha i inni (red.), Leksykon teologii fundamentalnej, Wydawnictwo M, Lublin-Kraków, s.1097-1099. Google Scholar
Nadbrzeżny Antoni, 2017, Zmysł wiary jako zjawisko eklezjalne. Kontekst teologiczno-historyczny, Theological Research, nr 5, s. 55–70.
Crossref
Google Scholar
Nagy Stanisław, 1996, Problem stopnia teologicznej pewności nauki encykliki "Evangelium vitae" Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, nr 29, s. 279-285. Google Scholar
Neuner Peter, 1999, Eklezjologia – nauka o Kościele, w: Wolfgang Beinert (red.), Podręcznik teologii dogmatycznej, Wydawnictwo M, Kraków, s. 209-506. Google Scholar
Pius IX, 2007, List Apostolski Mirabilis illa constantia do biskupów niemieckich 1875, w: Ignacy Bokwa, Tadeusz Gacia i inni (red), Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, Księgarnia Świętego Wojciecha Poznań, n. 271–272. Google Scholar
Reinkens Joseph, Hubert, 1870, Über päpstliche Unfehlbarkeit: einige Reflexionen, Rudolph Oldenbourg, München. Google Scholar
Rusecki Marian, 2014, Traktat o Kościele, Wydawnictwo KUL, Lublin. Google Scholar
Schatz Klaus, 1975, Kirchenbild und päpstliche Unfehlbarkeit bei den deutschsprachigen Minoritätsbischöfen auf dem I. Vatikanum, Università Gregoriana Editrice, Roma. Google Scholar
Schatz Klaus, 1997, Allgemeine Konzilien. Brennpunkte der Kirchengeschichte, Verlag Ferdinand Schöningh, Paderborn. Google Scholar
Seweryniak Henryk, 2010, Teologia fundamentalna, t. 2, Biblioteka Więzi, Warszawa. Google Scholar
Tomczyk Jan, 2020, Kontrowersje wokół Humanae vitae, Teologia i Moralność, vol. 15, nr 1(27) s. 163-178.
Crossref
Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
