Immanentna duchowość współczesności
Karol Jasiński
UWM OlsztynAbstrakt
Celem podjętych rozważań jest charakterystyka zasadniczych przejawów współczesnej duchowości immanentnej, czyli niemającej odniesienia do transcendentnego Boga osobowego i religii instytucjonalnej, lecz zamkniętej w granicach świata naturalnego. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zostały doprecyzowane
pojęcia religii, religijności i duchowości. Zwrócono uwagę na różnice w klasycznej i współczesnej koncepcji duchowości. W drugiej natomiast ukazano dwie często ze sobą powiązane formy duchowości immanentnej, do których należą relacja ze światem przyrody (kosmiczne uczucie jedności, odkrywanie złożoności świata, przeżycie numinosum, intuicja rzeczywistości ostatecznej) i przeżycia podmiotu ludzkiego (różnorodność
stanów psychicznych, afirmacja godności człowieka, zakwestionowanie podmiotowości).
Słowa kluczowe:
religia, duchowość, świat, człowiek, AbsolutBibliografia
Bowie Fiona, 2008, Antropologia religii. Wprowadzenie, tłum. Kamila Pawluś, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Google Scholar
Broniek Radosław, 2020, Duchowe bezdroża. Przewodnik po wierze zmutowanej, WAM, Kraków. Google Scholar
Chmielewski Marek, 2002, Duchowość, w: Marek Chmielewski (red.), Leksykon duchowości katolickiej, Wydawnictwo “M”, Lublin-Kraków, s. 226-232. Google Scholar
Chmielewski Marek, 2017, Duchowość chrześcijańska na tle współczesnych koncepcji duchowości. Zarys problematyki, Roczniki Teologiczne, nr 64, s. 159-179.
Crossref
Google Scholar
Comte-Sponville André, 2011, Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga, tłum. Elżbieta Aduszkiewicz, Wydawnictwo „Czarna Owca”, Warszawa. Google Scholar
Cottingham John, 2006, Spiritual Dimension. Religion, Philosophy and Human Value, Cambridge University Press, New York.
Crossref
Google Scholar
Dennett Daniel C., 2008, Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne, tłum. Barbara Stanosz, PIW, Warszawa. Google Scholar
Dewey John, 1960, A Common Faith, Yale University Press, New Haven. Google Scholar
Dupré Louis, 2003, Inny wymiar. Filozofia religii, tłum. Sabina Lewandowska-Głuszyńska, ZNAK, Kraków. Google Scholar
Dworkin Ronald, 2014, Religia bez Boga, tłum. Bogdan Baran, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa. Google Scholar
Ferry Luc, 2011, Jak żyć?, tłum. Elżbieta Aduszkiewicz, Wydawnictwo „Czarna Owca”, Warszawa. Google Scholar
Garrigou-Lagrange Reginald, 1998, Trzy okresy życia wewnętrznego wstępem do życia w niebie, tłum. Teresa Landy, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów. Google Scholar
Harris Sam, 2015, Przebudzenie. Duchowość bez religii, tłum. Jacek Żuławnik, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź. Google Scholar
Krok Dariusz, 2009, Religijność a duchowość – różnice i podobieństwa z perspektywy psychologii religii, Polskie Forum Psychologiczne, nr 1, s. 126-141. Google Scholar
Libiszowska-Żółtkowska Maria, 2010, Od religijności rodzinnej do duchowości indywidualnej – z biografii studentów, w: Maria Libiszowska-Żółtkowska, Stella Grotowska (red.), Religijność i duchowość – dawne i nowe formy, NOMOS, Kraków, s. 167-183. Google Scholar
Mariański Janusz, 2018, Duchowość religijna i niereligijna – analiza pojęć, w: Irena Borowik, Stella Grotowska, Piotr Stawiński (red.), Religia wobec wyzwań współczesności z perspektywy nauk społecznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 175–193. Google Scholar
Mariański Janusz, 2020, Nowa duchowość jako megatrend społeczno-kulturowy, w: Mariusz Zemło (red.), Małe miasta. Duchowość pozakanoniczna, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok – Futoma – Supraśl, s. 15-55. Google Scholar
Mariański Janusz, Wargacki Stanisław, 2011, Nowa duchowość jako megatrend społeczny i kulturowy, Przegląd Religioznawczy, nr 4, s. 135-158. Google Scholar
Eliade Mircea, 2008, Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej, tłum. Bogdan Baran, Wydawnictwo Aletheia , Warszawa. Google Scholar
Motak Dominika, 2010, Religia – religijność – duchowość. Przemiany zjawiska i ewolucja pojęcia, Studia Religiologica, nr 43, s. 201-218. Google Scholar
Ptaszek Robert T., 2015, Dlaczego nowa duchowość nie może być realną alternatywą dla tradycyjnej religii?, Pedagogia Christiana, nr 1, s. 113-126.
Crossref
Google Scholar
Schellenberg John L., 2019, Argument z ukrytości. Nowe wyzwanie filozofii dla wiary w Boga, tłum. Ryszard Mordarski, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz. Google Scholar
Schellenberg John L., 2020, Religia ewolucyjna, tłum. Tomasz Sieczkowski, Wydawnictwo UŁ, Łódź.
Crossref
Google Scholar
Skurzak Joanna, 2020, Duchowość ateistyczna. Propozycja francuskiej filozofii religii, Wydawnictwo LiberiLibri, Warszawa.
Crossref
Google Scholar
Špidlík Tomáš, Rupnik Marko I., 2010, Teologia pastoralna. Duszpasterstwo na nowe czasy, tłum. Krzysztof Stopa, Wydawnictwo Salwator, Kraków. Google Scholar
Tacey David, 2004, The Spirituality Revolution. The Emergence of Contemporary Spirituality, Routledge, New York.
Crossref
Google Scholar
Wuthnow Robert, 1998, After Heaven. Spirituality in America Since the 1950s, University of California Press, Berkeley.
Crossref
Google Scholar
Zdybicka Zofia J., 1993, Człowiek i religia. Zarys filozofii religii, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin. Google Scholar
UWM Olsztyn
