Śmierć Antoniego Słonimskiego w świetle dokumentów cenzury z 1976 roku

Magdalena Budnik

Uniwersytet w Białymstoku


Аннотация

The archives cited in the article testify to the specific way in which the GUKPPiW dealt with Słonimski. It is noteworthy that, according to the censors, it was not the writer's work but his person that was most problematic. This is particularly clear in the documents produced post mortem by the office in 1976. Banned only a few months before his death, the text could only have been a reprint of a PAP memo. The attitude of the censors towards Słonimski is well illustrated by the types of interference introduced, in which the author appears as persona non grata, whose brave deeds in the fight for freedom of speech in Poland should no longer be quoted. Political allusions were scrupulously removed.


Ключевые слова:

Antoni Słonimski, archives, censors, death, work


Budnik, M. (2021), Antoni Słonimski w aktach cenzury PRL. Wybór dokumentów Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk z lat 1961–1980. Bibliotekarz Podlaski 53/4: 95–117. DOI: https://doi.org/10.36770/bp.647.   Google Scholar

Budrowska, K. (2009), Literatura i pisarze wobec cenzury PRL 1948–1958. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.   Google Scholar

Frankiewicz, S. (1996), „I zaadresuj: Warszawa, jesień…”. W: Kądziela, P./Międzyrzecki, A. (red.), Wspomnienia o Antonim Słonimskim. Warszawa: Biblioteka „Więzi”: 25–29.   Google Scholar

Gontarz, R. (1968), Inspiratorzy. Kurier Polski 61 (12 marca): 2.   Google Scholar

Hartwig, J. (1996), Wspomnienie o Antonim. W: Kądziela, P./Międzyrzecki, A. (red.), Wspomnienia o Antonim Słonimskim. Warszawa: Biblioteka „Więzi”: 35–54.   Google Scholar

Kądziela, P./Międzyrzecki, A. (red.) (1996), Wspomnienia o Antonim Słonimskim. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.   Google Scholar

Kisielewski, S. (2001), Dzienniki. Warszawa: Iskry.   Google Scholar

Lerski, T.M. (2016), Warszawa Antoniego Słonimskiego. Portret miasta w zwierciadle literatury. Warszawa: PIW.   Google Scholar

Ładoń, M. (2008), „Bardzo proszę pamiętać, że ja byłem przeciw” Studia o Antonim Słonimskim. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.   Google Scholar

Mieczysławski, W. (1996), Słonimski o sobie. W: Kądziela, P./Międzyrzecki, A. (red.), Wspomnienia o Antonim Słonimskim. Warszawa: Biblioteka „Więzi”: 206–223.   Google Scholar

Poparcie polityki partii. Wiec w Katowicach z udziałem Piotra Jaroszewicza i Edwarda Gierka. Polska Kronika Filmowa 28B/76. http://repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/10115 [dostęp: 15.04.2023].   Google Scholar

Sasanka, P. (2006), Czerwiec 1976. Geneza, przebieg, konsekwencje. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.   Google Scholar

Siedlecka, J. (2009), Dopaść „Syzyfa” – neutralizowanie Antoniego Słonimskiego. W: Siedlecka, J. (red.), Kryptonim „liryka”. Bezpieka wobec literatów. Warszawa: Prószyński i S-ka: 11–51.   Google Scholar

Skwarczyński, Z. (1976), Stanisław Dygat. Warszawa: PIW.   Google Scholar

Słonimski, A. (1959), Gwałt na Melpomenie. Warszawa: Czytelnik.   Google Scholar

Słonimski, A. (1965), Młodość górna. Wiek klęski. Wiek męski. Warszawa: PIW.   Google Scholar

Słonimski, A. (1975), Alfabet wspomnień. Warszawa: PIW.   Google Scholar

Strzyżewski, T. (1977), Czarna księga cenzury. Londyn: Aneks.   Google Scholar

Strzyżewski, T. (2015), Wielka Księga cenzury PRL. Warszawa: Wydawnictwo Prohibita.   Google Scholar

Szukała, M. (2021), 45 lat temu doszło do protestów robotniczych m.in. w Radomiu, Ursusie i Płocku. https://dzieje.pl/wiadomosci/45-lat-temu-doszlo-do-protestow-robotniczych-min-w-radomiu-ursusie-i-plocku [dostęp: 15.04.2023].   Google Scholar

Unger, L. (2002), Intruz. Warszawa: Prószyński i S-ka.   Google Scholar

Źródła archiwalne   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3453, k. 383.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3453, k. 394.   Google Scholar

ANN, GUKPPiW, sygn. 3563, k. 96.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3563, k. 143.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3563, k. 170.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3563, k. 254.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3563, k. 329.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3564, k. 11.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3564, k. 16.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3564, k. 19.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3564, k. 30.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3565, k. 68.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3565, k. 108–109.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3566, k. 139–140.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3566, k. 157.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3566, k. 241.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3566, k. 325–326.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3566, k. 347–348.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3568, k. 45.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3568, k. 52–53.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3568, k. 182, 196.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3569, k. 229.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3572, k. 210, 212.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3572, k. 213.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3572, k. 322–326.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3572, k. 327.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3573, k. 97.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3728, k. 9.   Google Scholar

AAN, GUKPPiW, sygn. 3728, k. 11.   Google Scholar


Опубликован
2025-12-16

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Budnik, M. (2025). Śmierć Antoniego Słonimskiego w świetle dokumentów cenzury z 1976 roku. Acta Neophilologica, 2(XXVII), 119–135. https://doi.org/10.31648/an.11905

Magdalena Budnik 
Uniwersytet w Białymstoku