Abstrakt

Organizacja życia państwowego po II wojnie światowej na Ziemiach Odzyskanych wiązała się z dużo większymi trudnościami niż jego odbudowa na pozostałym obszarze. Rdzenna ludność została przesiedlona. Pozostawione przez nią mienie, prywatne i państwowe, stało się łupem stacjonujących wojsk radzieckich i uzbrojonych szabrowników. Oddziały Armii Czerwonej traktowały poniemiecki majątek jako łup wojenny. Rozkradano wyposażenie nie tylko mieszkań czy domów, ale przede wszystkim zakładów przemysłowych. Demontowano i wywożono w głąb Rosji maszyny i urządzenia przemysłowe, a co nie dało się wywieźć często bezmyślnie niszczono. Mając na uwadze konieczność jak najszybszego zabezpieczenia i przejęcia poniemieckiego mienia przemysłowego, jeszcze jesienią 1944 r. Tymczasowy Rząd utworzył przemysłowe grupy operacyjne, których zadaniem była ochrona oraz przygotowanie majątku przemysłowego do przekazania pod zarząd administracji polskiej. 1 września 1945 r. grupę operacyjną przekształcono w Wydział Przemysłowy Urzędu Pełnomocnika Rządu na Okręg Mazurski. Przy wydziale przemysłowym utworzono dyrekcje przemysłu miejscowego [dalej: DPM], które przejęły dalsze prace związane z organizacją życia przemysłowego w regionie. Pierwsze sprawozdanie Dyrektora DPM z 19 grudnia 1945 r. do Ministerstwa Przemysłu daje obraz powojennej rzeczywistości województwa olsztyńskiego, z którą przyszło się zmierzyć twórcom miejscowego przemysłu.