https://doi.org/10.31648/ep.4831
W pierwszej części pracy na podstawie analizy niedostrzeżonych dotąd źródeł autor odtwarza wiarygodny okres jurysdykcji biskupiej w Kijowie Wojciecha Narbuta, z pochodzenia szlachcica litewskiego, w latach 1473–1474, na tle przemian ustrojowych i społecznych ziemi kijowskiej. W drugiej części pracy autor naprawia pomyłkę dotychczasowej literatury przedmiotu, odróżniając Michała ze Lwowa, dominikanina polskiego, biskupa Kijowa 1486–1494 od Michała Burzy, również dominikanina polskiego, wieloletniego przeora konwentu lwowskiego i wikariusza kontraty ruskiej, zmarłego w 1496 r. W 1473 r. po śmierci wieloletniego (od 1451 r.) katolickiego biskupa kijowskiego, Klemensa z Widawy, Polaka (z pochodzenia syna chłopskiego), tamtejszy tron biskupi objął z prezenty króla Kazimierza IV Wojciech Narbut, z pochodzenia szlachcic litewski. Analiza źródeł i badań genealogicznych skłania do uznania go za członka rodu herbu Trąby, a nie Topór. Uwzględnienie niezauważonego dotąd przekazu z wiosny 1474 r. pozwala mi na ustalenie, że Wojciech Tabor osiągnął ordynariat w tej diecezji i urzędował jako biskup z pełną jurysdykcją w Kijowie przynajmniej od lata 1473 r. do jesieni 1474 r. Był potrzebny królowi jako osoba wywodząca się z katolickiej rodziny szlacheckiej, wiernej dworowi Jagiellonów. Został skierowany do Kijowa w okresie głębokich przemian ustrojowych na ziemi kijowskiej. W 1471 r. powołano tam województwo w miejsce księstwa dzielnicowego, a urząd ten powierzono panu litewskiemu Marcinowi Gasztołdowi, żarliwemu katolikowi, opiekunowi bernardynów, zaufanemu dostojnikowi Kazimierza IV. Te posunięcia personalne miały ułatwić konsolidację ziemi kijowskiej w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego, podnieść autorytet monarchii, lepiej zabezpieczyć rubież z Tatarami oraz umocnić instytucje katolickie. W drugiej części pracy przypominam postać biskupa kijowskiego Michała ze Lwowa, dominikanina polskiego, który objął tę katedrę z prezenty króla Kazimierza IV w 1486 r., a zmarł w 1494 r. Wyjaśniam, dlaczego nie wolno go utożsamiać, jak dotąd mylnie robiono, z innym wybitnym dominikaninem polskim Michałem Burzą, wieloletnim przeorem konwentu Bożego Ciała we Lwowie, wikariuszem kontraty ruskiej, definitorem prowincji polskiej, świetnym teologiem, zmarłym we Lwowie w 1496 r. W tej części pracy kreślę tragiczną sytuację Kijowa po najeździe tatarskim w 1482 r., który przyniósł m.in. spalenie wszystkich świątyń, w tym katolickiej katedry, kaplicy zamkowej i klasztoru dominikanów. Pokazuję też wyniki mozolnej odbudowy miasta i jego świątyń od 1483 r.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Język Polski
English
Русский
Deutsch
