Wzorzec osobowy oficera II Rzeczypospolitej

Urszula Świderska-Włodarczyk

doi:10.31648/ep.7943

Opublikowane: 2022-07-011

Nr XXIII/1 (2022)

Wzorzec osobowy oficera II Rzeczypospolitej

Urszula Świderska-Włodarczyk

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.7943

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest uchwycenie źródeł, ewolucji, i finalnego kształtu wzorca osobowego oficera II Rzeczypospolitej. Skorzystano tu z metody logicznej konstrukcji w postaci autorskiego modelu. Składają się na niego cztery komponenty: uwarunkowania genealogiczne związane z pochodzeniem społecznym; uwarunkowania osobowościowe rozumiane jako zespół cech charakterologicznych; uwarunkowania profesjonalne tożsame z kunsztem zawodowym; uwarunkowania społeczne realizujące się w kontaktach z najbliższym otoczeniem, postawą obywatelską i przynależnością religijną. Każde z wymienionych uwarunkowań jest związane z aksjologią epoki. Wszystkie one składają się na postać fikcyjną doskonałego oficera. Miał on legitymować się polskim obywatelstwem, posiadać wykształcenie uwieńczone stopniem podporucznika, a także warunki fizyczne, pozwalającymi na wywiązywanie się z powierzonych obowiązków. Nie mniej ważne pozostawały jego cechy osobiste związane z rozsądkiem, uczciwością, odwagą i honorem. Reszty dopełniał kunszt wojskowy dotyczący optymalnej sprawczości w czasie wojny i pokoju, uzupełniony o postawy patrioty i katolika. Całość oficerskich przymiotów przekłada się na wzorzec postulowany, budzący aspirację do naśladownictwa.

Słowa kluczowe:

wzorzec osobowy, oficer, II Rzeczpospolita, aksjologia

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Świderska-Włodarczyk, U. (2022). Wzorzec osobowy oficera II Rzeczypospolitej. Echa Przeszłości, (XXIII/1), 113–126. https://doi.org/10.31648/ep.7943

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Anusz A., Honor wojskowy, „Polska Zbrojna” 1922, nr 99.
Google Scholar

Czartoryski A.K., Katechizm rycerski, wyd. H. Mościcki, Warszawa 1916.
Google Scholar

Berling Z., Próchnicki S., Kramar S., Oficer, Warszawa 1931.
Google Scholar

Boziewicz W., Polski kodeks honorowy, Kraków 1919.
Google Scholar

Dębicki Z., Książeczka żołnierza polskiego, Warszawa 1919.
Google Scholar

Filimowski W., Poradnik w sprawach honorowych, Kraków 1920.
Google Scholar

Hołówko T., Oficer polski, Warszawa 1921.
Google Scholar

Kęsik J., Naród pod bronią. Społeczeństwo w programie polskiej polityki wojskowej 1918–1939, Wrocław 1998.
Google Scholar

Kuropieska J., Wspomnienia oficera sztabu 1934–1939, Warszawa 1972.
Google Scholar

Kusiak F., Życie codzienne oficerów Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1992.
Google Scholar

Mackiewicz R., O pracy wychowawczej dowódcy strażnicy, Warszawa 1937.
Google Scholar

Porwit M., Duch żołnierski. Organizacja wychowania żołnierza, Warszawa 1935.
Google Scholar

Rybka R., Stepan K., Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939, Kraków 2003.
Google Scholar

Skarbczyk legionisty. Przewodnik polowy żołnierza polskiego, oprac. J.A. Teslar, Częstochowa 1916.
Google Scholar

Starość i młodość w literaturze i kulturze, red. M. Kuran, Łódź 2016.
Google Scholar

Stawecki P., Rodowód i struktura społeczna korpusu oficerskiego Drugiej Rzeczypospolitej, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1981, nr 23.
Google Scholar

Świderska-Włodarczyk U., Autorytety parlamentarne. Wzorce i wzory osobowe w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku, Warszawa 2017.
Google Scholar

Świderska-Włodarczyk U., Homo nobilis. Wzorzec szlachcica w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku, Warszawa 2017.
Google Scholar

Świderska-Włodarczyk U., Homo militans. Rycerskie wzory i wzorce osobowe w średniowiecznej Polsce, Warszawa 2018.
Google Scholar

Świderska-Włodarczyk U., Szlachecki wzorzec żołnierza Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku (w świetle nowej definicji pisanej na użytek badań historycznych), „Kultura i Historia” 2016, nr 29.
Google Scholar

Świderska-Włodarczyk U., Wiek człowieka i jego wartość w Polsce przełomu średniowiecza i czasów nowożytnych, „Studia Zachodnie” 2006, nr 8.
Google Scholar

Tarnowska A., Korpus oficerski II RP w świetle wybranych regulacji prawnych, „Czasy Nowożytne” 2004, nr 16.
Google Scholar

Wielgut F., Katechizm żołnierza polskiego, Częstochowa 1926.
Google Scholar

Wojtaszak A., Polityka personalna w Wojsku Polskim w latach 1918–1939, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2020, t. 147, z. 4.
Crossref
Google Scholar