Ukrainian and Polish Source Literature on Volunteerism and the Russian-Ukrainian War of 2014

Taras M. Pereginchuk

doi:10.31648/ep.7947

Opublikowane: 2022-07-011

Nr XXIII/1 (2022)

Ukraińskie i polskie źródła literackie o wolontariacie i wojnie rosyjsko-ukraińskiej 2014 roku

Taras M. Pereginchuk

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.7947

Abstrakt

W artykule przedstawiono przegląd ukraińskich i polskich źródeł literackich do celów badawczych w zakresie rozpoczętej w 2014 roku i trwającej do dziś wojny rosyjsko-ukraińskiej w Donbasie oraz działań ochotników wojskowych na rzecz wojska. Najważniejsze aspekty rozwoju ukraińskiego wolontariatu wojskowego, jako sposobu życia etnosu i jego kultury, wciąż wymagają szczegółowych badań ukraińskich i polskich etnologów. Dlatego w pierwszej kolejności należy studiować literaturę naukową z zakresu historii, literaturę z zakresu socjologii i pedagogiki społecznej, źródła publicystyczne i inne w odniesieniu do trudnych warunków współczesnej wojny, twórczości wojskowej i wolontariatu. Problem powstawania i ewolucji współczesnego zjawiska ukraińskiego wolontariatu wojskowego jako zjawiska społeczno-kulturowego nie został jeszcze ujawniony w ukraińskiej i polskiej nauce etnologicznej. Dochodzenie to opiera się jednak na literaturze, która ujawnia historyczne przesłanki jego powstania poprzez tradycyjne formy pomocy wzajemnej, dobroczynności itp. dla Ukraińców. Niezbędne jest również przeprowadzenie wyrywkowej analizy literatury naukowej i publicystycznej dotyczącej wolontariatu.

Ważną bazą źródłową są wszystkie prace o wojsku i ochotnikach, które są obecnie publikowane w Polsce i na Ukrainie, a dokładniej – prace ogólne o charakterze naukowym (raporty z konferencji naukowych, materiały okrągłych stołów, dysertacje), publicystyka (wspomnienia i wywiady), dzieła literackie (opowieści, eseje, opowiadania i poezja).

Słowa kluczowe:

ochotnicy wojskowi, naukowa literatura historyczna, literatura z zakresu socjologii i pedagogiki społecznej, publicystyka, dzieła literackie

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Pereginchuk, T. M. (2022). Ukraińskie i polskie źródła literackie o wolontariacie i wojnie rosyjsko-ukraińskiej 2014 roku. Echa Przeszłości, (XXIII/1), 197–218. https://doi.org/10.31648/ep.7947

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Arjakovsky Antoine, Russie-Ukraine, de la guerre à la paix? Paris, Parole et Silence, 2014. (in fr.)
Google Scholar

Bondarenko H., Kruhlyi stil «Rol vchenykh-humanitariiv u spryianni stabilizatsii sytuatsii ta vidnovlennia myru v Ukraini», in Narodna tvorchist ta etnolohiia, №4, 2014, s. 39-40. (in ukr.)
Google Scholar

Bondarenko H., Kruhlyi stil «Humanitarni vyklyky ta sotsialni naslidky viyskovykh diy na Skhodi Ukrainy», in Narodna tvorchist ta etnolohiia, №6, 2015, s. 72. (in ukr.)
Google Scholar

Borysenko V., Kruhlyi stil «Rol vchenykh-humanitariiv u spryianni stabilizatsii sytuatsii ta vidnovlennia myru v Ukraini», in Narodna tvorchist ta etnolohiia, №4, 2014, s. 28-29. (in ukr.)
Google Scholar

Borysenko V., Kruhlyi stil «Humanitarni vyklyky ta sotsialni naslidky viyskovykh diy na Skhodi Ukrainy», in Narodna tvorchist ta etnolohiia, №6, 2015, s. 68. (in ukr.)
Google Scholar

Bosa L., Kruhlyi stil «Humanitarni vyklyky ta sotsialni naslidky viyskovykh diy na Skhodi Ukrainy», in Narodna tvorchist ta etnolohiia, №6, 2015, s. 78. (in ukr.)
Google Scholar

Brekhunenko V., Kovalchuk V., Kovalchuk M., Korniienko V., "Bratnia" navala. Viiny Rosii proty Ukrainy 12‒21 st., red. V. Brekhunenko. NAN Ukrainy. Instytut ukrainskoi arkheohrafii ta dzhereloznavstva im. M. S. Hrushevskoho, Kyiv, 2016. (in ukr.)
Google Scholar

Brenk Mikołaj, Od społecznika do profesjonalisty – ewolucja zawodu pracownika socjalnego w Polsce, [w:] Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, nr 2, 2012, Poznań 2012, s. 135–149, Adam Mickiewicz University Press. ISBN 978-83-232-2528-7 (in pol.)
Crossref
Google Scholar

Burakov Yu., Tkachuk P., Turchak O., Informatsiino-propahandystska diialnist volonterskoho rukhu dopomohy Zbroinym Sylam Ukrainy u khodi rosiysko-ukrainskoi viyny, in Perspektyvy rozvytku ozbroyennia ta viyskovoi tekhniky Sukhoputnykh viysk: Zbirnyk tez dopovidei Mizhnarodnoi naukovo-tekhnichnoi konferentsii, Lviv, 2017. (in ukr.)
Google Scholar

Ciczkowska-Giedziun Małgorzata, Praca socjalna z rodziną oparta na zasobach, [w:] Dysfunkcje rodziny, Roczniki Socjologii Rodziny, 2011, tom 21, s. 213-228., 0867-2059. (in pol.)
Google Scholar

Cielma Mariusz, Feralne lato w Donbasie, [w:] „Nowa Technika Wojskowa”, nr 10, 2014, s. 8-14, ISSN 1230-1655. (in pol.)
Google Scholar

Cielma Mariusz, Kampania zimowa we wschodniej Ukrainie, [w:] „Nowa Technika Wojskowa”, nr 3, 2015, s. 12-20, ISSN 1230-1655. (in pol.)
Google Scholar

Cielma Mariusz, Wojna o Donbas, [w:] „Nowa Technika Wojskowa”, nr 8, 2014, s. 12-22, ISSN 1230-1655. (in pol.)
Google Scholar

Darczewska J., Anatomia rosyjskiej wojny informacyjnej. Operacja Krymska – studium przypadku, [w:] „Punkt Widzenia OSW”, nr 42, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2014, s. 9–10. (in pol.)
Google Scholar

Dziennik Kijowski – Aktualności, https://www.dk.com.ua › cat (in pol.)
Google Scholar

Entsyklopediya dlia fakhivtsiv sotsialnoyi sfery, Zvierieva I. D. red., Kyiv, Simferopol, Universum, 2012. (in ukr.)
Google Scholar

Fenomen volonterstva u dyskursakh i naratyvakh istorii i kultury kintsia 20 – pochatku 21 st., in Tezy dopovidei mizhnarodnoi naukovo-praktychnoi konferentsii, Dnipro, 2017. (in ukr.)
Google Scholar

Gawęda Marcin, BTR-4E dla Gwardii Narodowej, [w:] „Nowa Technika Wojskowa”, nr 7, 2014, s. 48-52, ISSN 1230-1655. (in pol.)
Google Scholar

Gawęda Marcin, Bułaty na wojnie. Historia operacyjna 1 Brygady Pancernej, [w:] „Nowa Technika Wojskowa”, nr 5, 2015, s. 18-26, ISSN 1230-1655. (in pol.)
Google Scholar

Górecki Wojciech, Półwysep, czyli wyspa. Krym w trzecim roku po aneksji, [w:] Punkt Widzenia OSW, nr 61, Warszawa, Listopad 2016, Wyd. Ośrodek Studiów Wschodnich, wersja elektroniczna (in pol.)
Google Scholar

Grant Thomas D., Aggression Against Ukraine. Territory, Responsibility, and International Law, in Palgrave Macmillan US, 2015. (in engl.)
Google Scholar

Hai-Nyzhnyk P. P., Rosiia proty Ukrainy (1990–2016 rr.): vid polityky shantazhu i prymusu do viiny na pohlynannia ta sproby znyshchennia, Kyiv, "MP Lesia", 2017. (in ukr.)
Google Scholar

Hajduk J., Stępniewski T., Wojna hybrydowa Rosji z Ukrainą: uwarunkowania i instrumenty, [w:] Studia Europejskie, 4/2015, s. 135-151, ISSN 1428149X, OCLC 231840541. (in pol.)
Google Scholar

Holub V. L., Volonterska diialnist v systemi vzayemovidnosyn derzhavy ta suspilstva, avtoref. dys. PhD, Nats. akad. derzh. upr. pry Prezydentovi Ukrainy, Kyiv, 2016. (in ukr.)
Google Scholar

Horielov D. M., Korniievskyi O. A., Volonterskyi rukh: svitovyi dosvid ta ukrainski hromadianski praktyky: analit. dop., Kyiv, NISD, 2015, s. 15-16. (in ukr.)
Google Scholar

Hrushko-Kolinko Z. D., Volonterski budni, Dorozhni spovidi-opovidi, Dnipro, Lira, 2017. (in ukr.)
Google Scholar

Innovatsiini formy roboty turystsko-volonterskoho taboru «Rosychi», Cherkasy, Red. Cherkaskoho DU, 2000. (in ukr.)
Google Scholar

Jurczak Ewelina, Wolontariat w Polsce. Analiza socjologiczna działalności ochotniczej, Praca doktorska, Kraków, 2011. Available at: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/52267/jurczak_wolontariat_w_polsce_analiza_socjologiczna_2011.pdf?sequence=1&isAllowed=y (in pol.)
Google Scholar

Kacprowicz Marzena, Borowiecka Beata, Podręcznik e-wolontariatu. Praktyczny przewodnik dla osób, instytucji i organizacji, które chcą zmieniać świat na lepsze dzięki wykorzystaniu nowych technologii i współpracy z wirtualnymi społecznościami, Warszawa, Fundacja Dobra Sieć, 2014. (in pol.)
Google Scholar

Kantowicz Ewa, Rola wolontariatu w kształtowaniu przyszłych kompetencji profesjonalnych w polu pracy socjalnej, [w:] ResearchGate, November 2017. Available at: https://www.researchgate.net/publication/326553694_Rola_wolontariatu_w_ksztaltowaniu_przyszlych_kompetencji_profesjonalnych_w_polu_pracy_socjalnej (in pol.)
Crossref
Google Scholar

Kapelany. Na sluzhbi Bohu i Ukraini, uklad. Kovtunovych T., Pryvalko T., Ukr. in-t nats. pamiati, Kyiv, FOP Honcharuk A. B., 2019. Available at: https://uinp.gov.ua/elektronni-vydannya/kapelany-na-sluzhbi-bogu-i-ukrayini (in ukr.)
Google Scholar

Kharchenko S. Ya., Istoriia, teoriia i praktyka sotsialnoii roboty v Ukraini, Navchalnyi posibnyk dlia studentiv vyshchykh navchalnykh zakladiv, Luhansk, Alma-mater, 2005. (in ukr.)
Google Scholar

Khomenskyi P., Ukraina ye liniieiu frontu borotby za svobodu v Yevropi, in Zovnishni spravy, 2015, №10, S. 70-78. (in ukr.)
Google Scholar

Komarova N. M., Vainola R. Kh., Kapska A. Y., Kuzmenko O. A., Tolstoukhova S. V., Yaremenko O. O., Volonterskyi rukh v Ukraini: tendentsii rozvytku, Kyiv, Ukr. derzh. tsentr sots. sluzhb dlia molodi, 1999, s. 15-47. (in ukr.)
Google Scholar

Kopijka Walerij, Perepełycia Grigoryj, Romanowska Magdalena, Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainie - skutki polityczne, prawne i gospodarcze, [w:] Politeja – Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr 34/1, Studia Ukrainskie, 2015, Księgarnia Akademicka, s. 247-258. (in pol.)
Crossref
Google Scholar

KOZAK SYSTEM, Brat za Brata, feat ENEJ i MALEO REGGAE ROCKERS. https://www.youtube.com/watch?v=QBW85LFx_fw (in pol., in ukr.)
Google Scholar

Kuczyński Grzegorz, Rosja i separatyści działają nielegalnie, Oto 6 dowodów, tvn24.pl, 2014-03-02. [dostęp 2014-03-03]. (in pol.)
Google Scholar

Kyrydon A., Troian S., Hruziia 2008 – Ukraina 2014: zaparalelennia rosiyskykh stratehem, in Zovnishni spravy, 8, 2014, S. 33-37. (in ukr.)
Google Scholar

Lessard R., Le Bureau des Pauvres de Sainte-Famille: I’lle d’Orléans (1698-1700), in Cap-aux-Diamants: la revue d'histoire du Quebec, 1987, Vol. 3, no. 3, p. 65. (in fr.)
Google Scholar

Liudy «siroi zony»: Svidky rosiiskoi aneksii Krymu 2014 roku, uporiad. Andriievska A., Khalimon O., Kyiv, Ukr. in-t nats. pamiati, 2018. Available at: https://uinp.gov.ua/elektronni-vydannya/lyudy-siroyi-zony-svidky-rosiyskoyi-aneksiyi-krymu-2014-roku (in ukr.)
Google Scholar

Lukashevych A. P., Myhovych I. I., Pinchuk I. M., Sotsialna robota v Ukraini: teoretyko-metodychni zasady, Kyiv, MAUP, 2001. (in ukr.)
Google Scholar

Lytvyn M. (red.) ta in., Mizh viynoyu i sobornistiu. Sotsiokulturna intehratsiia ta adaptatsiia pereselentsiv z Donbasu ta Krymu. Zakhidnoukrainskyi vektor, Natsionalna akademiia nauk Ukrainy, Instytut ukrainoznavstva im. I. Krypiakevycha, Lviv, 2017. (in ukr.)
Google Scholar

Makarevych Andrei, Haidamaky, Malenchuk Matsei, «Tilky Liubov Zalyshyt Tebe Zhyvym», https://www.youtube.com/watch?v=McWUiT9sPVY (in pol., in ukr., in rus.)
Google Scholar

Menedzhment volonterskykh hrup vid A do Ya: navch.-metod. posibnyk, Liakh T. L. red., Kyiv Verso-04, 2012. (in ukr.)
Google Scholar

Menon Rajan, Rumer Eugene B., Conflict in Ukraine. The Unwinding of the Post-Cold War Order, in The MIT Press, 2015. (in engl.)
Google Scholar

Mokry Włodzimierz, Językowe, religijne, ekonomiczne i militarne środki ekspansji państwa moskiewskiego na Ukrainę: od zniszczenia Kijowa przez Andrzeja Bogulubskiego poprzez wojnę cara Piotra I z hetmanem Mazepą do rosyjskiej okupacji Krymu, Donbasu i Ługańska, [w:] Studia Politologica Ucraino-Polona, nr 6, 2016, s. 43-60. (in pol.)
Google Scholar

Nahrebelnyi V. P., Tovarystvo Chervonoho Khresta Ukrainy, in Yurydychna entsyklopediia, u 6 t., red. kol. Shemshuchenko Yu. S. red. ta in., T. 6, Kyiv, Ukrainska entsyklopediia im. Bazhana M. P., 2004. Available at: https://leksika.com.ua/14120110/legal/tovaristvo_chervonogo_hresta_ukrayini (in ukr.)
Google Scholar

Okhrimenko L., Kashchavtsev M., Volonterski istorii: zbirka, Kharkiv, Vyd-vo Ivanchenka I. S., 2019. (in ukr.)
Google Scholar

Pereginchuk T. M., Volonterska diialnist i pidtrymka biytsiv ATO zasobamy mystetstva ta merezhi Internetu (2014 –2017 rr.) yak skladova viyskovoi kultury, in Istoria nauky i biohrafistyka, 2017, Nr 3. Available at: http://inb.dnsgb.com.ua/2017-3/index.html (in ukr.)
Google Scholar

Petrovych V. S. , Osoblyvosti profesiynoii pidhotovky sotsialnykh pedahohiv / pratsivnykiv do diialnosti zi spryiannia zdorov`yu ditei ta molodi, in Sotsialna pedahohika: teoriia ta praktyka, 2012, № 2, s. 85 – 94. (in ukr.)
Google Scholar

Pidhotovka volonteriv do roboty u sluzhbi «Telefon Doviry»: metod. posib., Arkhanhelska N. P., Babaryka S. P. , Bieliaieva S. Ya. ta in., Kyiv, DTsSSM, 2003. (in ukr.)
Google Scholar

Pidhotovka volonteriv ta yikh rol u realizatsiyi sotsialnykh proektiv, zbirka, Zvierieva I. D. red., Laktionova H. M. red., Kyiv, Naukovyi svit, 2001. (in ukr.)
Google Scholar

Pięciak Wojciech, Nowak Adam, Raport o rosyjskich zbrodniach, [w:] Tygodnik Powszechny, 8.12.2015, dostęp 2016-03-13 (in pol.)
Google Scholar

Pietkov S. V. (red.) ta in., Volonterski orhanizatsiyi v Ukraini: administratyvno-pravovyi status ta orhanizatsiia diialnosti, Kyiv, ArtEk, 2018. (in ukr.)
Google Scholar

Podobna Ye., «Divchata zrizaiut kosy»; Ukr. in-t nats. pamiati, Kyiv, «Liuta sprava», 2018. Available at: https://uinp.gov.ua/elektronni-vydannya/divchata-zrizayut-kosy-knyga-pro-zhinok-na-viyni (in ukr.)
Google Scholar

Polishchuk Yu. Y., Sotsialno-pedahohichna diialnist suchasnykh hromadskykh molodizhnykh obiednan v Ukraini, avtoref. Dr dys., Luhansk, 2006. (in ukr.)
Google Scholar

Pozniak-Khomenko N., Volontery: syla nebaiduzhykh, Ukrainskyi instytut natsionalnoi pamiati, Ternopil, Vyd-vo «Dzhura», 2020. (in ukr.)
Google Scholar

Pukhonska Oksana, Literaturnyi shchodennyk yak sproba avtoterapii travmy viiny (za knyhoiu Zhyttia P.S. Valerii Burlakovoi), [w:] Studia Polsko-Ukraińskie, TOM 7/2020, S. 210-222. (in ukr.)
Crossref
Google Scholar

Romanova N. F., Orhanizatsiia i upravlinnia diialnistiu studentskykh sotsialnykh sluzhb u vyshchykh navchalnykh zakladakh Ukrainy, PhD dys... Kyiv, Tsentr. in-t pisliadyplom. ped. osvity APN Ukrainy, 2005. (in ukr.)
Google Scholar

Rushchenko I. P., Rosiisko-ukrainska hibrydna viyna: pohliad sotsioloha, Kharkiv, FOP Pavlenko O. I., 2015. (in ukr.)
Google Scholar

Shchors V. V., Volonterskyi rukh v Ukraini, in Psykholohichna hazeta, 2009, № 24, hruden. (in ukr.)
Google Scholar

Skrypnyk H., Kruhlyi stil «Humanitarni vyklyky ta sotsialni naslidky viyskovykh diy na Skhodi Ukrainy», in Narodna tvorchist ta etnolohiia, №6, 2015, s. 6. (in ukr.)
Google Scholar

Skrypnyk H., Kruhlyi stil «Rol vchenykh-humanitariiv u spryianni stabilizatsii sytuatsii ta vidnovlennia myru v Ukraini», in Narodna tvorchist ta etnolohiia, №4, 2014, s. 8. (in ukr.)
Google Scholar

Sotsialna pedahohika: skhemy, tablytsi, komentari: navch. posib., Bezpalko O. V. red., Kyiv, Tsentr uchbovoi literatury, 2009. (in ukr.)
Google Scholar

Sotsialna robota, Andrushchenko V. red., Lukashevych M. red., u 7 ch., Ch. 2, Kyiv, DTsSSM, 2002. (in ukr.)
Google Scholar

Sotsialna robota z vrazlyvymy simiamy ta ditmy: posib., u 2-kh chast., Ch. II, Oznaky vrazlyvosti ta spetsyfika pidtrymky sim’yi ta dytyny, Anosova A. V., Bezpalko O. V., Zhuravel T. M. red., Kyianytsia Z. P. red., ta in., Kyiv, OBNOVA KOMPANI, 2017. (in ukr.)
Google Scholar

Szeląg Tomasz, Na Krymie wywieszono rosyjską flagę, wiadomosci.onet.pl, 2014-02-24. [dostęp 2014-02-26]. (in pol.)
Google Scholar

Tolstoukhova S. V., Orhanizatsiyno-pedahohichni osnovy funktsionuvannia systemy sotsialnykh sluzhb dlia molodi, PhD dys..., Kyiv, In-t pedahohiky APN Ukrainy, 2001. (in ukr.)
Google Scholar

Tovarystvo Chervonoho Khresta Ukrainy. Available at: https://redcross.org.ua/volunteer (in ukr.)
Google Scholar

Tymchuk Dmytro, Karin Yuriy, Mashovets Kostiantyn, Husarov Viacheslav, Vtorhnennia v Ukrainu. Khronika rosiyskoyi ahresii, Kyiv, Brait Buks, 2016. (in ukr.)
Google Scholar

Uchast molodi v suspilnomu zhytti: dosvid, mozhlyvosti, bariery. Shchorichna dopovid Prezydentu Ukrainy, Verkhovniy Radi Ukrainy, Kabinetu Ministriv Ukrainy pro stanovyshche molodi v Ukraini (za pidsumkamy 2011 r.), Kyiv, Ministerstvo osvity i nauky, molodi ta sportu Ukrainy, Derzhavna sluzhba molodi ta sportu Ukrainy, 2012. (in ukr.)
Google Scholar

Ukrainka: zhinka-volonter, zhinka-heroi: narysy, virshi, spohady, svitlyny, Zhinoche t-vo im. Olhy Besarab ta Oleny Telihy, uklad. Buhai N., Lubny: Inter Park, 2018. (in ukr.)
Google Scholar

Usna istoriia rosiisko-ukrainskoi viiny (2014-2015 roky), Red. kol.: Moroko V., Moldavskyi R., Bilivnenko S. , Shteinle O., Linikov V., Volobuiev M., Pavlenko M., Vyp. 1, Kyiv, K.I.S., 2015. (in ukr.)
Google Scholar

Usna istoriia rosiisko-ukrainskoi viiny (2014-2016 roky), Red. kol.: Vasylchuk H., Moroko V., Moldavskyi R. , Bilivnenko S., Shteinle O., Linikov V., Pavlenko M., Vyp. 2, Kyiv, 2016. (in ukr.)
Google Scholar

Usna istoriia rosiisko-ukrainskoi viiny (2014-2016 roky), Red. kol.: Milchev V., Moroko V., Moldavskyi R., Bilivnenko S. , Shteinle O., Linikov V., Pavlenko M., Vyp. 3, Kyiv, 2017. (in ukr.)
Google Scholar

Volonter. Almanakh-dovidnyk, uporiad. Krupnytskyi L. Available at: https://drive.google.com/file/d/0B8UY1VGvrXxndXBCcXhIM2tUQTg/view?pli=1 (in ukr.)
Google Scholar

Volonterska muza, zb. poezii, Yedynyi volonter. tsentr, uporiad. Lepiavko S. A., Chernihiv, Desna Polihraf, 2017. (in ukr.)
Google Scholar

Volonterskoie dvyzheniie v Ukraine «Pensyoner – pensyoneru»: inf. materyaly, Stezhenskaia E. Y. , Verzhykovskaia N. V. , Moiseev A. V. red., Kyiv, TYRAZh, 1999. (in rus.)
Google Scholar

Volontery. Mobilizatsiia dobra: zbirka, Vdovychenko H., Babkina K., Denysenko L., uklad. Karpa I., Kharkiv, Kn. klub «Klub Simeinoho Dozvillia», 2015. (in ukr.)
Google Scholar

Vozniak T., Heopolitychni konteksty viyny v Ukraini, Lviv, «Yi», 2015. (in ukr.)
Google Scholar

Yepmolaiev A., Novi realii – novi stsenarii. Donbac mizh setseciyeyu ta reintehratsiyeyu, Instytut stratehichnykh doclidzhen «Nova Ukraina», Available at: http://newukraineinstitute.org/new/544. (in ukr.)
Google Scholar

Zbirka kazok ta opovidan do – «Prohramy zaniat z profilaktyky VIL/SNIDu ta ryzykovoi povedinky sered vykhovantsiv prytulkiv dlia nepovnolitnikh u rehionakh Ukrainy», Vynohradova O. A. , Zhuravel T. V. red., Lozovan O. M. , Kyiv, Vydavnychyi dim «Kalyta», 2005. (in ukr.)
Google Scholar

Zhuzha L. O., Volonterskyi rukh u konteksti antyterorystychnoi operatsii v Ukraini: politolohichnyi vymir, avtoref. dys. PhD, Kharkiv. nats. ped. un-t im. H. S. Skovorody, Kharkiv, 2016. (in ukr.)
Google Scholar

Zhyrov H. B., Anekciia Krymu, prychyny ta naclidky, in Zbirnyk nauk. prats viyck. in-tu Kyiv. nats. un-tu im. T. Shevchenka, Kyiv, 2014, Vyp. 45, S. 68–72. (in ukr.)
Google Scholar

Zvit pro naukovo-doslidnu robotu vyvchennia praktyky shchodo volonterskoi dialnosti v krainakh Yevropeiskoho Soiuzu z metoiu ii zaprovadzhennia v Ukraini, Ministerstvo sotsialnoi polityky, Natsionalna akademia nauk Ukrainy, Kyiv, 2014. (in ukr.)
Google Scholar