Udział Dywizji Polskiej w bitwie pod Almonacid de Toledo 11 sierpnia 1809 r.

Dawid Madziar

doi:10.31648/ep.7206

Opublikowane: 2021-11-171

Nr XXII/2 (2021)

Udział Dywizji Polskiej w bitwie pod Almonacid de Toledo 11 sierpnia 1809 r.

Dawid Madziar

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.7206

Abstrakt

Artykuł podejmuje problematykę udziału Dywizji Polskiej [Księstwa Warszawskiego] w tzw. kampanii Talavery, której zwieńczeniem była rozegrana w dniu 11 sierpnia 1809 r. bitwa pod Almonacid de Toledo. Dywizja Polska, która składa się z trzech pułków piechoty: 4. (płk Feliks Potocki], 7. (płk Maciej Sobolewski) i 9. (płk Antoni Paweł Sułkowski), na mocy zawartego w maju 1808 r. porozumienia
w Bajonnie, przeszła na żołd francuski z zamiarem skierowania jej do służby nad Renem. Zamiast nad Ren, jesienią 1808 r. Dywizja trafiła do Hiszpanii, w której wybuchło powstanie przeciwko narzuconej przez Napoleona władzy króla Józefa Bonapartego. Konflikt szybko przerodził się w wojnę z regularnymi siłami hiszpańskimi, które wsparte zostały przez korpus brytyjski. Bitwa pod Almonacid była najkrwawszym bojem, jaki odbyła w Hiszpanii polska dywizja, ponosząc przy tym duże straty. Dotychczas jednak żaden badacz nie podjął się szerszego opisu tej batalii z perspektywy udziału w niej polskich żołnierzy. Dlatego niniejsze opracowanie stara się wypełnić tę lukę w polskiej historiografii.

Słowa kluczowe:

wojna w Hiszpanii, Dywizja Polska, Księstwo Warszawskie, bitwa pod Almonacid de Toledo, wojny napoleońskie

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Madziar, D. (2021). Udział Dywizji Polskiej w bitwie pod Almonacid de Toledo 11 sierpnia 1809 r. Echa Przeszłości, (XXII/2), 123–146. https://doi.org/10.31648/ep.7206

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła drukowane:
Google Scholar

Broekere S., Pamiętniki z wojny hiszpańskiej 1808-1814, Gdynia 2004.
Google Scholar

Correspondance du maréchal Davout, prince d’Eckmühl: ses commandements, son ministère, 1801-1815 / avec introd. et notes, par Ch. de Mazade, t. 2, Paryż 1885.
Google Scholar

Kozłowski J., Historia 1 pułku a potem 9 pułku Wielkiego Księstwa Warszawskiego, Poznań 1887.
Google Scholar

Lubowiecki I., Pamiętniki, oprac, N. Kasparek, Lublin 1997.
Google Scholar

Marche des troupes du Grand-Duché de Varsovie. De Pologne en Espagne en 1808, „Carnet de la Sabretache: revue militaire rétropective”, t. 88, Paryż 1900.
Google Scholar

Mémoires et correspondance politique et militaire du roi Joseph, wyd. A. du Casse, t. 7, Paryż 1854.
Google Scholar

Operations du 4e corps de l’armée d’espagne (1809-1811). D’après la correspondance du général Sèbastiani, w: „Carnet de la Sabretache: revue militaire rétropective”, t. 10, 1902.
Google Scholar

Pamiętnik Józefa Rudnickiego od r. 1806 do 1815, w: Pismo Zbiorowe Wileńskie na rok 1862, Wilno 1862.
Google Scholar

Sułkowski A. P., Listy do żony z wojen napoleońskich, oprac. R. Bielecki, Warszawa 1987.
Google Scholar

Wojciechowski K., Pamiętniki moje w Hiszpanii, Warszawa 1845.
Google Scholar

Prasa:
Google Scholar

„Gazeta Warszawska”, 1809.
Google Scholar

Opracowania:
Google Scholar

Baczkowski M., Nieuważny A., Sułkowski Antoni Paweł, w: PSB, t. 45, Kraków 2007-2008.
Google Scholar

Bernard L., Soldats d'Espagne: Récits de guerre 1808-1814, 2008.
Google Scholar

Bielecki R., Encyklopedia wojen napoleońskich, Warszawa 2001.
Google Scholar

Bigoszewska W., Potocki Feliks, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 27, Kraków 1982-1983.
Google Scholar

Czubaty J., Księstwo Warszawskie (1807-1815), Warszawa 2011.
Crossref
Google Scholar

Esdaile Ch., The Peninsular War: A New History, 2003.
Google Scholar

Gates D., The Spanish Ulcer. A history of the Peninsular War, 2002.
Google Scholar

Gawron P., Bitwa pod Talavera de la Reyna 27-28 lipca 1809, Zabrze 2004.
Google Scholar

Gembarzewski B., Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814, Warszawa 1905.
Google Scholar

Geoffroy de Grandmaison Ch. A., L’Espagne et Napoléon, t. 2, Paryż 1925.
Google Scholar

González Caizán C., El anónimo polaco. Zaragoza en el año 1809. Fragmento de las memorias todavia no publicadas, 2012.
Google Scholar

González Caizán C., La repercusión de la guerra de la independencia española en polonia, „Cuadernos dieciochistas”, nr 8, 2007.
Google Scholar

González Caizán C., Por Napoléon en Espana. Los soldados polacos en los Sitios de Zaragoza (1808-1809), Madryt 2017.
Google Scholar

Gómez de Arteche J., Guerra de la Independentia. Historia militar de España de 1808 a 1814, t. 6, Madryt 1886.
Google Scholar

Juhel P. O., La bataille d'Ocaña. La plus grande victoire de l'armée d'Espagne, Paryż 2013.
Google Scholar

Kirkor S., Legia Nadwiślańska, Londyn 1981.
Google Scholar

Kirkor S., Pod sztandarami Napoleona, Londyn 1982.
Google Scholar

Kujawski M., Z bojów polskich w wojnach napoleońskich. Maida – Somosierra – Fuengirola – Albuera, Londyn 1967.
Google Scholar

Kukiel M., Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej, reprint Poznań 1996.
Google Scholar

Laske J., Saragossa 1808-1809, Oświęcim 2015.
Google Scholar

Madziar D., Początki kariery wojskowej księcia Antoniego Pawła Sułkowskiego, w: Zapomniani książęta? Sułkowscy w XVIII—XX wieku, red. G. Madej, D. Nawrot, Katowice 2016.
Google Scholar

Mazowski K., Fuengirola 1810, Warszawa 2008.
Google Scholar

Mazowski K., Hiszpańska wojna Napoleona, Warszawa 2015.
Google Scholar

Morawski R., Paczuski A., Wojsko Księstwa Warszawskiego. Piechota. Gwardie Narodowe. Weterani, t. 1, Warszawa 2014.
Google Scholar

Napier W. F. P., History of the war in the Peninsula and in the south of France: from the year 1807 to the year 1814, t. 2, Londyn 1828.
Google Scholar

Nykiel B., Sobolewski Maciej, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 39, Kraków 1999-2000.
Google Scholar

Oman Ch., A history of peninsular war, t. 2-3, Oxford 1903-1908.
Google Scholar

Oman Ch., Historia wojny na Półwyspie Iberyjskim 1807–1814, t.1., cz. 1, Oświęcim 2015.
Google Scholar

Przyborowski W., Polacy w Hiszpanii (1808-1812) przez Zygmunta Lucyana Sulimę, Warszawa 1888.
Google Scholar

Public Characters of All Nations: consisting of biographical accounts of nearly three thousand eminent contemporaries, t. 3, Londyn 1823.
Google Scholar

Read J., War in the Peninsula, Londyn 1977.
Google Scholar

Rogacki T., Albuera 1811, Warszawa 2004.
Google Scholar

Sañudo Bayón J. J., La batalla de Almonacid 11-VIII-1809, „Revista de Historia Militar”, nr 110, 2011.
Google Scholar

Stampa Piñeiro L., C. Fernández, La batalla de Almonacid 1809, Madryt 2012.
Google Scholar

Thibaudeau A. C., Le Consulat et l’Empire, ou Histoire de la France et de Napoléon Bonaparte, de 1799 à 1815, t. 4, Paryż 1835.
Google Scholar

Thiers A., Histoire du Consulat et l'Empire faisant suite à l'Histoire de la Révolution française, t. 11, Paryż 1851.
Google Scholar

Tranié J., Carmigniani J. C., Napoléon: 1807-1814. La campagne d’Espagne, 1987.
Google Scholar

Vonderweidt (François Pierre Félix), w: A. Liévyns, P. Bégat, J. M. Verdot, Fastes de la légion-d’honneur: biographie de tous les décorés accompagnée de l'histoire législative et réglementaire de l'ordre, t. 4, 1844.
Google Scholar

Ziółkowski A., Pułk jazdy legionowej. Pułk lansjerów nadwiślańskich 1799-1815, Warszawa 2006.
Google Scholar