Abstrakt

Artykuł eksponuje problem relacji między człowiekiem a cywilizacją na tle personalistycznej koncepcji cywilizacji osobowej i wspólnotowej E. Mouniera. Podstawową tezą mounierowskiego personalizmu jest przekonanie, że współczesny kryzys cywilizacji ma swoje źródła w renesansie, redukującym człowieka do obywatela. Odrodzeniowa ideologia indywidualizmu – zdaniem Mouniera – jest źródłem dominacji egoistycznych interesów, anihilacji ducha miłości i społecznego nihilizmu. Zadanie, jakie staje przed personalizmem, polega więc na przezwyciężeniu odrodzenia w imię odrodzenia człowieka jako osoby. Celem tego powtórzonego renesansu jest przewartościowanie dotychczasowych, utrwalonych w zachodniej kulturze, racji życia indywidualnego i społecznego. Naprawa renesansowych błędów przeszłości ma zmierzać do ,,przywrócenia porządku ludzkiego”, do uniezależnienia się od rzeczy, panowania nad nimi, przezwyciężenia konfliktu między rzeczywistością a aksjologicznymi podstawami osoby ludzkiej. Artykuł przedstawia mounierowskie rozumienie cywilizacji jako sfery wytworów materialnych, struktur i instytucji różnorodnie uwarunkowanych historycznie, różniących się w zakresie ekonomii, prawa, polityki, nauki, techniki i ogniskujących się wokół wartości. Stanowi ponadto rekonstrukcję mounierowskiej drogi do chrześcijańskiego wartościowania tego, co cywilizacyjne.