Opublikowane: 2018-12-191

O kompromisie w radykalnym aktywizmie środowiskowym

Małgorzata Dereniowska , Jason P. Matzke
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dział: ARTYKUŁY Ekologia – sprawiedliwość – solidarność
https://doi.org/10.31648/hip.2595

Abstrakt

Radykalny aktywizm środowiskowy zrodził się w reakcji na zbytnią kompromisowość i nieefektywność ówczesnych działań na rzecz ochrony środowiska. Ruch ten postawił na bezkompromisowość w swym podejściu, które miało być panaceum na brak skuteczności dotychczasowych starań enwiromentalizmu głównego nurtu. Strategie swojego działania radykalny aktywizm środowiskowy oparł na stosowaniu bezpośredniej akcji w formie nieposłuszeństwa obywatelskiego lub eko-sabotażu. Istnieją dwa reprezentacyjne ruchy radykalnego aktywizmu środowiskowego względem bezpośredniej akcji. Jeden z nich, Earth Liberation Front, nie stroni od aktów przemocy politycznej, noszącej znamiona ekoterroryzmu.  Z kolei metody Earth First!, pomimo ich bezkompromisowej retoryki, bardziej wpisują się w tradycje demokratycznych ruchów protestacyjnych. Artykuł stara się odpowiedzieć na następujące pytania: czy bezkompromisowe podejście radykalnych ruchów środowiskowych może być efektywne? Co jest warunkiem konstruktywnej akcji demokratycznej? Czy radykalny aktywizm środowiskowy może się przysłużyć wspieraniu praktyk opartych na koordynacji działań i budowaniu koalicji? Pytania te bezpośrednio odnoszą się do paradygmatu sprawiedliwości ekologicznej, który łączy w sobie społecznie ukierunkowane zagadnienia środowiskowe z ochroną natury jako takiej. Paradygmat ten podkreśla potrzebę koordynacji strategii oraz współpracy dla wprowadzania pozytywnej zmiany.

Niniejszy artykuł rozpatruje wybrane stanowiska radykalnych aktywistów środowiskowych, dokonując analizy ich przekonań moralnych i postaw politycznych w kontekście sprawiedliwości. Chcemy pokazać, że motto radykalistów “Bez kompromisu” nie jest akceptowalną strategią działania, a bezpośrednia akcja—nawet jeśli nielegalna—może być skonceptualizowana i przeprowadzona w sposób nie zaprzepaszczający możliwości osiągnięcia efektywnego kompromisu czy budowania koalicji jako niezbędnych elementów sukcesu ruchów protestacyjnych. W tym celu odwołujemy się do filozofii konfliktu Martina Benjamina, według którego kompromis nie musi oznaczać moralnej kapitulacji czy porażki, a w pewnych okolicznościach może być wręcz warunkiem zachowania integralności. Tak rozumiany kompromis może być efektywnym środkiem wspierającym wdrażanie zmian pro-środowiskowych. Rozróżniamy między kompromisem moralnym a politycznym, oraz podkreślamy kwestie interpretacji i współzależności między wspólnotą moralną a polityczną, w której podejmowane są decyzje publiczne. Dopiero rozpoznanie przynależności do wspólnoty politycznej oraz uznanie odpowiedzialności wobec członków wspólnoty moralnej (w tym istot pozaludzkich i natury) umożliwia wydobycie konstruktywnego potencjału z kompromisu. Rozważania te są zarysowane na tle podejścia konstruktywnie łączącego demokrację partycypacyjną z radykalnym aktywizmem środowiskowym.

Słowa kluczowe:

sprawiedliwość ekologiczna, akcja środowiskowa, radykalny aktywizm, logika protestu, kompromis

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Dereniowska, M., & Matzke, J. P. (2018). O kompromisie w radykalnym aktywizmie środowiskowym. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (24), 9–38. https://doi.org/10.31648/hip.2595

Cited by / Share

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.