Zasadnicza zmiana okoliczności w świetle postanowień Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów i polskiej praktyki traktatowej
Abstrakt
Zasadnicza zmiana okoliczności jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych zagadnień prawa międzynarodowego i obiektem sporów wielu wybitnych badaczy tej dziedziny prawa. W artykule przedstawiono genezę zasady rebus sic stantibus oraz jej rozwój na arenie międzynarodowej, któremu towarzyszył proces kodyfikacji reguły w prawie traktatów. Ponadto, przeanalizowano także jej cechy i znaczenie w prawie międzynarodowym oraz rozpowszechnienie w praktyce państw, w tym również w Polsce, na podstawie praktyki traktatowej po 1989 roku. Przeprowadzone analizy skłaniają ku wnioskowi, że pomimo kodyfikacji w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 23 maja 1969 r., spory wokół tej zasady nie ustały, a jej wykorzystanie skutkuje poważnymi problemami praktycznymi.
Słowa kluczowe:
prawo międzynarodowe, zasadnicza zmiana okoliczności, Konwencja wiedeńska o prawie traktatów, rebus sic stantibusBibliografia
Literatura Google Scholar
Białocerkiewicz J., Prawo międzynarodowe publiczne zarys wykładu, Olsztyn 2003. Google Scholar
Czapliński W., Układ o Normalizacji Stosunków PRL–RFN z 1970 r. w świetle Konwencji wiedeńskiej prawa traktatów, „Przegląd Zachodni” 1984, nr 1. Google Scholar
Góralczyk W., S. Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2011. Google Scholar
Jastrzębski R., Geneza i znaczenie klauzuli rebus sic stantibus w polskim prawie prywatnym, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa” 2010, nr 15. Google Scholar
Jasudowicz T., Wpływ zmiany okoliczności na obowiązywanie umów międzynarodowych: norma rebus sic stantibus, Toruń 1977. Google Scholar
Jiangfeng L., Equal or Unequal: Seeking a New Paradigm for the Misused Theory of Unequal Treaties in Contemporary International Law, „Houston Journal of International Law” 2016, vol. 38, no. 2. Google Scholar
Kamiński T., Karski K., O umowach międzynarodowych niezgodnych z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej raz jeszcze, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2007, nr 5. Google Scholar
Lachs F., Zasada „rebus sic stantibus” i jej stanowisko w systemie prawa międzynarodowego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1929, t. 9, z. 3. Google Scholar
Lis E., Zasada dobrej wiary w prawie międzynarodowym, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, nr 1. Google Scholar
Nahlik S.E., Wstęp do nauki prawa międzynarodowego, Warszawa 1967. Google Scholar
Olechowski P., O przejawach klauzuli rebus sic stantibus w zagranicznych porządkach prawnych i prawie międzynarodowym, „Przegląd Prawo-Ekonomiczny” 2017, nr 40. Google Scholar
Shaw M.N., Prawo międzynarodowe, Warszawa 2011. Google Scholar
Szafarz R., Konferencja i Konwencja wiedeńska dotyczące prawa traktatów – w moich wspomnieniach – 1968 i 1969 rok, [w:] Z. Galicki, T. Kamiński, K. Myszona-Kostrzewa (red.), 40 lat minęło – praktyka i perspektywy Konwencji Wiedeńskiej o prawie traktatów, Warszawa 2009. Google Scholar
Szymański J., Klauzula rebus sic stantibus w prawie traktatów z perspektywy historycznej, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2013, t. 12. Google Scholar
Akty prawne i dokumenty Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483). Google Scholar
Konwencja wiedeńska o prawie traktatów, sporządzona w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r. (Dz.U. z 1990 r., Nr 74, poz. 439). Google Scholar
Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (Dz.U. z 1947 r., Nr 23, poz. 90). Google Scholar
Odpowiedź Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych – z upoważnienia Ministra – na interpelację nr 1508 w sprawie trybu wygaśnięcia umów międzynarodowych niezgodnych z Konstytucją RP. Google Scholar
Gabcikovo-Nagymaros Project (Hungary/Slovakia), Judgment, I. C. J. Reports 1997, p. 7. Google Scholar
