Czy płaca minimalna szkodzi gospodarce?

Anna Krajewska

Stefan Krajewski

Abstrakt

Płaca minimalna w Polsce jest relatywnie niska. W 2013 roku wynosiła zaledwie 1600 zł. Nie jest więc zaskoczeniem, że związki zawodowe od kilku lat zabiegają o jej podniesienie do 50% płacy przeciętnej. Napotykają jednak stanowczy opór rządu i pracodawców. Liberalny model polityki gospodarczej realizowany w Polsce wyraźnie sprzyja przedsiębiorcom. Nieprzychylna jest też postawa rządu, polityków, pracodawców, mediów, a także wielu naukowców wobec płacy minimalnej. Przeciwnicy płacy minimalnej najczęściej wysuwają następujące zarzuty: - podnoszenie płacy minimalnej przyczynia się do wzrostu bezrobocia; - wzrost płacy minimalnej sprzyja wzrostowi przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce, co z kolei wywołuje inflacyjną spiralę płacowo-cenową; - wysokość płacy minimalnej i tempo jej wzrostu często stanowi podstawę do dokonywania waloryzacji płac w sferze budżetowej oraz niektórych świadczeń socjalnych, co prowadzi do nieuzasadnionego kryteriami ekonomicznymi zwiększania sztywnych wydatków budżetu państwa; - poziom płacy minimalnej uznawany przez przedsiębiorców za zbyt wysoki prowadzi do upowszechnienia praktyki płacenia pracownikom "pod stołem" i pogłębia rozmiary szarej strefy; - wzrost płacy minimalnej zagraża istnieniu przedsiębiorstw, zwłaszcza mikropodmiotów, które działają na granicy opłacalności i może prowadzić do ich bankructwa; - wzrost płacy minimalnej podnosi koszty pracy i obniża konkurencyjność gospodarki. W artykule na podstawie danych statystycznych i wyników badań podjęto polemikę z wymienionymi zarzutami. Autorzy uważają, że w Polsce dominuje jednostronne podejście do płacy minimalnej. Jest ona traktowana jako element kosztów pracy, w konsekwencji więc jako kategoria, która nie powinna wzrastać, gdyż szkodzi to przedsiębiorcom i gospodarce. W analizach tych pominięto społeczny, a także ekonomiczny (w szerszym kontekście) aspekt płacy minimalnej.