Diagnoza rozwoju klastrów w Polsce
Krystyna Romaniuk
Katedra Mikroekonomii, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
Celem artykułu jest próba oceny rozwoju klastrów w Polsce na podstawie badań nad nimi prowadzonych w ostatniej dekadzie, a także bieżących informacji publikowanych m.in. przez PARP oraz internetowy "Portal Innowacji". Z badań wynika, że klastry w Polsce należą do struktur młodych, w przeważającej większości znajdujących się w fazie embrionalnej. Część zidentyfikowanych gron w swojej konstrukcji odbiega od teorii klasteringu, a część ma atrybuty dla nich charakterystyczne. Rozwój klastrów w Polsce jest stymulowany głównie przez wsparcie finansowe oferowane w ramach funduszy unijnych. Zmiana polityki UE i skupienie się na finansowaniu przede wszystkim klastrów o zasięgu międzynarodowym może ten rozwój znacząco ograniczyć.
Słowa kluczowe:
klaster, atrybuty klastra, rozwój klastraBibliografia
Baron M. 2008. Klastry branżowe w województwie kujawsko-pomorskim. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 14.
Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 13.
Brodzicki T., Szultka S., Tamowicz P. 2004. Polityka wspierania klastrów, najlepsze praktyki, rekomendacje dla Polski, Niebieskie Księgi/Rekomendacje nr 11, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową /Polskie Forum Strategii Lizbońskiej, Gdańsk.
Brodzicki T., Tamowicz P. 2008. Propozycja instrument służącego zwiększaniu stopnia transferu wiedzy i technologii w ramach inicjatyw klastrowych. Opracowanie na zlecenie Instytutu Technologii Eksploatacji, Gdańsk-Radom, pp. 19-20.
Enright M.J. 1996. Regional clusters and economic development: A research agenda. In: Business networks: Prospects for regional development. Ed. U. Staber, N. Schaefer, B. Sharma, Walter de Gruyter, Berlin.
Fabrowska P., Halicki M., Kozdęba D., Piotrowska P., Szerenos A. 2009. Rozwój klastrów w regionie dolnośląskim. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 14.
Final report on the expert group on enterprises clusters and networks. 2002. European Commission - Enterprise Directorate General. Brussels, p. 16.
Gorynia M., Jankowska B. 2008. Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa. Difin, Warszawa, p. 35.
Hołub-Iwan J., Małachowska M. 2008. Rozwój Klastrów w Polsce. Raport z badań realizowanych w ramach konkursu dotacji organizowanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Szczecin. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 14.
Industrial Clusters and Poverty Reduction. Towards a Methodology for Poverty and Social Impact Assessment of Cluster Development Initiatives. 2004. United Nations Industrial Development Organization. Brochure, Vienna.
Jacobs D., de Man A.P. 1996. Clusters, Industrial Policy and Firm Strategy: A Menu Approach. Technology Analysis & Strategic Management, 8(4): 425-426, 428-429.
Kergel H., Kryjom P., KuberkaM., Rybka A., Szultka S. 2008. Wspieranie rozwoju klastrów w Polsce i zagranicą - doświadczenia i wyzwania. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010, PARP, Warszawa, p. 14.
Ketels C., Solvell O. 2006. Clusters in the EU-10 new member countries. European INNOVA, Bruksela.
Ketels Ch. 2003. The Development of the Cluster Concept - present experiences and further development. Conference proceedings NRW, 5 December, p. 2.; www.estrategiadelisboa.org (access: 14.06.2010).
Ketels Ch. 2004. European Clusters, Structural Change in Europe 33, Innovative City and Business Regions. Hagbarth Publications.
Ketels Ch. 2006. Michael Porter's Competitiveness Framework - Recent Learnings and New Research Priorities. Journal of Industry Competition and Trade, 6: 119.
Kołtuniak M. 2011. Ponad 15 mln zł na tworzenie klastrów w Polsce wschodniej. http:www.rp.pl/artykul/55692,589345-Ponad-15-mln-zl-na- tworzenie-klastrow.html (access: 17.01.2011).
Kosińska S. 2008. Clusters in Poland, Country Report. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010, PARP, Warszawa, p. 15.
Krugman P. 1991. Geography and trade, Cambridge. Mass: MIT Press.
Kuberka M.2010. Ci, którym się udało. Pleszewski Klaster Kotlarski. Materiały seminaryjne, II seminarium pt: "Grono Menadżerów - sieć współpracy i wymiany informacji między naukowcami a przedsiębiorcami w województwie warmińsko-mazurskim", Olsztyn.
Meyer-Stamer J. 1999. How to Promote Clusters: Policy Experiences form Latin America, "World Development", 27(9): 1694.
Olesiński Z. 2008. Strategia rozwoju klastrów w województwie świętokrzyskim. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 15.
Porter M.E. 1990, Competitive Advantage of Nations. Free Press. New York, pp. 214-223.
Porter M.E. 1998. Cluster and competition. New Agendas for Companies, Governments, and Institutions. In: On competition. Ed. M.E. Porter. A Harvard Business Review Book.
Porter M.E. 2001. Porter o konkurencji. PWE. Warszawa, pp. 246- 247.
Rabellotti R. 1995. Is There an "Industrial District Model"? Footwear Districts in Italy and Mexico Compared, World Development, 23(1): 30.
Redman J.M. 1994. Understanding State Economies Through Industry Studies. Council of Governors' Policy Advisors, Washington DC, p. 37.
Romaniuk K. 2011.The potential of clusters as a driving force for regional development in Poland, Olsztyn Economic Journal, 6(2): p. 323.
Rosenfeld S. 1995. Industrial Strength Strategies: Regional Business Cluster and Public Policy. Aspen Institute, Washington DC, p. 12.
Rosenfeld S.A. 1997. Bringing Business Clusters into the Mainstream of Economic Development. European Planning Studies, 5(1): 8.
Rozwój struktur klastrowych w Polsce Wschodniej. 2007. Ed. B. Plawgo. Raport końcowy. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Waits M.J. 2000. The Added Value of the Cluster Approach to Economic Analysis, Strategy Development, and Service Delivery. Economic Development Quarterly, 14(1): 42.
Webster's New Encyclopedic Dictionary. 1997. Oxford Wordpower, English-Polish Dictionary, Oxford University Press.
Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 13.
Brodzicki T., Szultka S., Tamowicz P. 2004. Polityka wspierania klastrów, najlepsze praktyki, rekomendacje dla Polski, Niebieskie Księgi/Rekomendacje nr 11, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową /Polskie Forum Strategii Lizbońskiej, Gdańsk.
Brodzicki T., Tamowicz P. 2008. Propozycja instrument służącego zwiększaniu stopnia transferu wiedzy i technologii w ramach inicjatyw klastrowych. Opracowanie na zlecenie Instytutu Technologii Eksploatacji, Gdańsk-Radom, pp. 19-20.
Enright M.J. 1996. Regional clusters and economic development: A research agenda. In: Business networks: Prospects for regional development. Ed. U. Staber, N. Schaefer, B. Sharma, Walter de Gruyter, Berlin.
Fabrowska P., Halicki M., Kozdęba D., Piotrowska P., Szerenos A. 2009. Rozwój klastrów w regionie dolnośląskim. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 14.
Final report on the expert group on enterprises clusters and networks. 2002. European Commission - Enterprise Directorate General. Brussels, p. 16.
Gorynia M., Jankowska B. 2008. Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa. Difin, Warszawa, p. 35.
Hołub-Iwan J., Małachowska M. 2008. Rozwój Klastrów w Polsce. Raport z badań realizowanych w ramach konkursu dotacji organizowanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Szczecin. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 14.
Industrial Clusters and Poverty Reduction. Towards a Methodology for Poverty and Social Impact Assessment of Cluster Development Initiatives. 2004. United Nations Industrial Development Organization. Brochure, Vienna.
Jacobs D., de Man A.P. 1996. Clusters, Industrial Policy and Firm Strategy: A Menu Approach. Technology Analysis & Strategic Management, 8(4): 425-426, 428-429.
Kergel H., Kryjom P., KuberkaM., Rybka A., Szultka S. 2008. Wspieranie rozwoju klastrów w Polsce i zagranicą - doświadczenia i wyzwania. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010, PARP, Warszawa, p. 14.
Ketels C., Solvell O. 2006. Clusters in the EU-10 new member countries. European INNOVA, Bruksela.
Ketels Ch. 2003. The Development of the Cluster Concept - present experiences and further development. Conference proceedings NRW, 5 December, p. 2.; www.estrategiadelisboa.org (access: 14.06.2010).
Ketels Ch. 2004. European Clusters, Structural Change in Europe 33, Innovative City and Business Regions. Hagbarth Publications.
Ketels Ch. 2006. Michael Porter's Competitiveness Framework - Recent Learnings and New Research Priorities. Journal of Industry Competition and Trade, 6: 119.
Kołtuniak M. 2011. Ponad 15 mln zł na tworzenie klastrów w Polsce wschodniej. http:www.rp.pl/artykul/55692,589345-Ponad-15-mln-zl-na- tworzenie-klastrow.html (access: 17.01.2011).
Kosińska S. 2008. Clusters in Poland, Country Report. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010, PARP, Warszawa, p. 15.
Krugman P. 1991. Geography and trade, Cambridge. Mass: MIT Press.
Kuberka M.2010. Ci, którym się udało. Pleszewski Klaster Kotlarski. Materiały seminaryjne, II seminarium pt: "Grono Menadżerów - sieć współpracy i wymiany informacji między naukowcami a przedsiębiorcami w województwie warmińsko-mazurskim", Olsztyn.
Meyer-Stamer J. 1999. How to Promote Clusters: Policy Experiences form Latin America, "World Development", 27(9): 1694.
Olesiński Z. 2008. Strategia rozwoju klastrów w województwie świętokrzyskim. In: Benchmarking klastrów w Polsce 2010. Raport z badań. 2010. PARP, Warszawa, p. 15.
Porter M.E. 1990, Competitive Advantage of Nations. Free Press. New York, pp. 214-223.
Porter M.E. 1998. Cluster and competition. New Agendas for Companies, Governments, and Institutions. In: On competition. Ed. M.E. Porter. A Harvard Business Review Book.
Porter M.E. 2001. Porter o konkurencji. PWE. Warszawa, pp. 246- 247.
Rabellotti R. 1995. Is There an "Industrial District Model"? Footwear Districts in Italy and Mexico Compared, World Development, 23(1): 30.
Redman J.M. 1994. Understanding State Economies Through Industry Studies. Council of Governors' Policy Advisors, Washington DC, p. 37.
Romaniuk K. 2011.The potential of clusters as a driving force for regional development in Poland, Olsztyn Economic Journal, 6(2): p. 323.
Rosenfeld S. 1995. Industrial Strength Strategies: Regional Business Cluster and Public Policy. Aspen Institute, Washington DC, p. 12.
Rosenfeld S.A. 1997. Bringing Business Clusters into the Mainstream of Economic Development. European Planning Studies, 5(1): 8.
Rozwój struktur klastrowych w Polsce Wschodniej. 2007. Ed. B. Plawgo. Raport końcowy. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Waits M.J. 2000. The Added Value of the Cluster Approach to Economic Analysis, Strategy Development, and Service Delivery. Economic Development Quarterly, 14(1): 42.
Webster's New Encyclopedic Dictionary. 1997. Oxford Wordpower, English-Polish Dictionary, Oxford University Press.
Romaniuk, K. (2012). Diagnoza rozwoju klastrów w Polsce. Olsztyn Economic Journal, 7(1), 75–86. https://doi.org/10.31648/oej.3407
Krystyna Romaniuk
Katedra Mikroekonomii, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Katedra Mikroekonomii, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Licencja
Każdy Autor składa oświadczenie, że praca nie była wcześniej publikowana (pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji) oraz nie narusza praw autorskich innych osób. Jednocześnie Autor przenosi na wydawcę wyłączne prawo wydania i rozpowszechniania tego utworu drukiem w formie zwartej publikacji czasopisma oraz w formie publikacji elektronicznej.
Czasopismo udostępnione jest na licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND
